Thấy gì từ án phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD đối với Alibaba?

Động thái kỳ lạ của Alibaba

Alibaba cho biết trong một bức thư công khai sau khi nhận án phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD: "Alibaba sẽ không thể đạt được kết quả tăng trưởng hiện có nếu không nhờ những chính sách và dịch vụ của chính phủ. Đồng thời, sự giám sát, lượng thứ và sự ủng hộ từ tất cả khách hàng nội địa là yếu tố đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của chúng tôi. Với những điều này, chúng tôi dành tất cả sự cảm ơn và tôn trọng". 

Theo hãng tin Bloomberg, động thái của hãng thương mại điện tử khổng lồ Trung Quốc Alibaba cho thấy sự kỳ lạ trong chiến dịch siết chặt quản lý các hãng công nghệ lớn tại Trung Quốc so với ở những nơi khác trên thế giới. Cả Mark Zuckerberg và Tim Cook chắc chắn sẽ không thể hiện thái độ biết ơn công khai nếu như Facebook và Apple nhận khoản phạt tiền kỷ lục như vậy. 

Với vụ điều tra chống độc quyền nhằm vào hãng thương mại điện tử Alibaba, các nhà chức trách Bắc Kinh đã đưa ra kết luận chỉ trong vòng 4 tháng. Đây được cho là tốc độ chóng mặt so với các cuộc điều tra kéo dài nhiều năm tại nước Mỹ hay châu Âu. Giới chức Trung Quốc đã phát đi thông điệp rõ ràng với các tập đoàn lớn rằng hành vi cạnh tranh không công bằng sẽ phải trả giá. 

Theo một số nhà phân tích, với hãng Alibaba, khoản phạt 2,8 tỷ USD không nghiêm trọng như nhiều người lo sợ và đồng thời đã giúp vén "đám mây đen" bao phủ lên đế chế internet khổng lồ của tỷ phú Jack Ma. Khoản phạt này chỉ chiếm 4% trong tổng doanh thu nội địa năm 2019 của hãng Alibaba, mức này thấp hơn nhiều so với quy định phạt tối đa 10% doanh thu theo luật pháp Trung Quốc. Dù bị phạt, nhưng giá cổ phiếu Alibaba đã tăng lên 5,5% trong phiên giao dịch sáng nay 12/4 trên sàn chứng khoán Hồng Kông. 

Ông Joseph Tsai, người đồng sáng lập và hiện là Phó Chủ tịch của hãng Alibaba cho biết trong một cuộc họp qua điện thoại với nhà đầu tư hôm nay 12/4: "Chúng tôi rất vui mừng khi vấn đề đã được giải quyết. Hành động pháp lý này được thực hiện để đảm bảo sự cạnh tranh công bằng trên thị trường". 

Bên cạnh tiền phạt, Alibaba phải thực hiện nhiều biện pháp theo yêu cầu của nhà chức trách như hạn chế việc yêu cầu các nhà bán hàng phải lựa chọn giữa Alibaba hoặc các nền tảng thương mại điện tử khác. Với những yêu cầu này, hãng Alibaba cam kết sẽ thực hiện. Tuy nhiên, Joseph Tsai cho biết, các nhà chức trách sẽ không áp đặt những thay đổi đối với chiến lược kinh doanh thương mại điện tử của công ty.

Theo Jet Deng, một luật sư về chống độc quyền, Alibaba đã thoát khỏi những kết cục như bị buộc phải chia tách công ty hoặc rút vốn khỏi các mảng kinh doanh không cốt lõi.

Liệu "mây đen" có thực sự đã tan?

Tuy vậy, nhiều nhà phân tích nhận định, Bắc Kinh vẫn sẽ tiếp tục siết chặt và kiểm soát đối với các hãng internet và công nghệ tài chính khổng lồ, chiến dịch này đã "thổi bay" hơn 250 tỷ USD vốn hóa của hãng thương mại điện tử Alibaba từ hồi tháng 10 năm ngoái. 

Động thái thỏa hiệp nhanh chóng của Alibaba cho thấy sự dễ tổn thương của đại gia công nghệ này trước các hành động pháp lý của giới chức. Điều này khác xa so với hơn 6 năm trước khi Alibaba công khai phản đối sự kiểm duyệt của Cục Quản lý Nhà nước về Công nghiệp và Thương mại Trung Quốc đối với vấn đề hàng giả trên nền tảng Taobao của công ty. Cuối cùng, Cục Quản lý Nhà nước về Công nghiệp và Thương mại Trung Quốc phải rút lại các cáo buộc.

Ngoài vấn đề độc quyền, Bắc Kinh được cho là đang siết chặt quản lý đối với các mảng kinh doanh khác trong “đế chế” của tỷ phú Jack Ma, trong đó bao gồm mảng cho vay tiêu dùng của Ant Group và hoạt động kinh doanh truyền thông của Alibaba. 

Hiện chưa rõ các cơ quan quản lý của Trung Quốc có thể đưa ra những quyết định pháp lý nào khác nữa đối với hãng thương mại điện tử này. Theo giới thạo tin, giới chức Bắc Kinh đang thực sự quan ngại về khả năng thao túng dư luận của hãng Alibaba và muốn buộc công ty này rút vốn khỏi hàng loạt tờ báo, công ty truyền thông, trong đó bao gồm tờ báo 117 năm tuổi South China Morning Post. 

Theo Bloomberg, một hãng công nghệ khổng lồ khác là Tencent được cho là mục tiêu tiếp theo của các cơ quan quản lý tài chính Trung Quốc. Ngân hàng trung ương Trung Quốc được cho là đang thảo luận về việc thành lập một liên doanh với các hãng công nghệ lớn trong nước nhằm giám sát lượng dữ liệu khổng lồ mà các công ty này thu về từ hàng trăm triệu người dùng. Đây có thể sẽ là bước leo thang lớn trong chiến dịch kiểm soát lĩnh vực internet của Trung Quốc đại lục.