Các biện pháp trừng phạt của Mỹ phá hỏng kế hoạch mở rộng của các nhà sản xuất chip Trung Quốc

Sự không chắc chắn là tâm trạng chung của những người tham gia chuyến thăm địa điểm sản xuất hàng đầu của nhà sản xuất chip Trung Quốc Yangtze Memory Technologies (YMTC), cách trung tâm Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc khoảng 40km về phía Đông. 

Cả kỹ sư và kỹ thuật viên của YMTC ở đây đều không biết khi nào nhà máy thứ hai của công ty, ban đầu dự kiến bắt đầu hoạt động từ cuối năm 2022, sẽ thực sự đi vào hoạt động.

“Những thứ như thiết bị điện đã được lắp đặt, nhưng việc lắp đặt thiết bị sản xuất chip vẫn chưa bắt đầu”, một nhân viên của TMTC cho biết.

YMTC được Tsinghua Unigroup thành lập vào năm 2016 với sự hợp tác của quỹ National Integrated Circuit Industry Investment Fund - thường được biết đến là "Big Fund”. Công ty này bắt đầu sản xuất hàng loạt chip nhớ NAND vào năm 2019.

Sau khi Unigroup phá sản, YMTC chịu sự quản lý của Big Fund và chính quyền địa phương. Doanh nghiệp tập trung vào việc tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường chip NAND toàn cầu. Thậm chí có thời điểm Apple được cho là chuẩn bị sử dụng chip của YMTC cho iPhone.

Công ty đã khởi công xây dựng nhà máy thứ hai vào năm 2020 – ước tính trị giá khoảng 100 tỷ Nhân dân tệ (15 tỷ USD theo tỷ giá hiện tại) – để tăng gấp ba công suất sản xuất.

Nhưng sự tăng trưởng của YMTC bị đình trệ kể từ khi Washington tuyên bố hạn chế nghiêm ngặt, rộng rãi đối với việc xuất khẩu công nghệ cũng như thiết bị sản xuất chip tiên tiến, cũng như hạn chế công dân Mỹ tham gia hoạt động sản xuất chip của doanh nghiệp Trung Quốc.

Xem thêm: Doanh nghiệp Trung Quốc quay trở lại Mỹ để tiến hành IPO

Tháng 9 năm ngoái, không lâu trước khi các biện pháp trừng phạt được công bố, Simon Yang - người được cho là có quốc tịch Mỹ - đã từ chức Giám đốc điều hành của YMTC. Đến tháng 10, nhiều kỹ sư người Mỹ cũng nghỉ việc tại các công ty thiết bị sản xuất chip đặt trụ sở tại Mỹ có liên quan tới kế hoạch mở rộng hoạt động của YMTC.

Sự chậm trễ này đã buộc YMTC phải cắt giảm nhân sự.

“Bộ phận của chúng tôi đã bắt đầu sa thải khoảng 10% nhân sự vào tháng 1 năm nay. Công ty cũng ngừng việc tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp. Bầu không khí trong công ty vô cùng ảm đạm với tương lai bất định”, một kỹ sư đã làm việc tại YMTC trong khoảng 3 năm cho biết.

Tương tự, ChangXin Memory Technologies (CXMT), công ty Trung Quốc chuyên sản xuất chip DRAM bằng công nghệ tiên tiến nằm trong phạm vi lệnh cấm của Mỹ, cũng đang gặp khó khăn trong việc triển khai các kế hoạch mở rộng hoạt động của mình.

CXMT đã xây xong tòa nhà văn phòng mới cho nhà máy thứ hai được lên kế hoạch xây dựng nằm gần trụ sở của công ty tại thành phố Hợp Phì, tỉnh An Huy, Trung Quốc. Tuy nhiên, tiến độ xây dựng đang bị đình trệ kéo dài và chưa biết khi nào có thể tiếp tục.

"Chúng tôi đã lên kế hoạch bắt đầu hoạt động vào năm 2023, nhưng với tình hình này, sớm nhất là 2024 hoặc 2025 chúng tôi mới có thể đi vào hoạt động”, một kỹ sư của CXMT chia sẻ.

Bên cạnh đó, việc xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển mới của CXMT có vẻ cũng không có nhiều tiến triển.

Trước đó, năm 2015, Chính phủ Trung Quốc công bố sáng kiến "Made in China 2025", trong đó xác định chất bán dẫn là ngành công nghiệp đặc biệt quan trọng. Big Fund được thành lập theo sáng kiến này và đã hỗ trợ đáng kể cho sự phát triển của ngành. Mức đầu tư trong giai đoạn đầu đã đạt khoảng 140 tỷ Nhân dân tệ.

Nhờ quỹ đầu tư trên, ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc đã đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh chóng, dẫn đầu là ba công ty chip được Chính phủ hậu thuẫn là YMTC, CXMT và Fujian Jinhua Integrated Circuit Co.

Nhưng khi căng thẳng bùng lên giữa Mỹ và Trung Quốc, Washington đã thắt chặt hạn chế xuất khẩu công nghệ chip tiên tiến cho Trung Quốc - công nghệ mà Trung Quốc tụt hậu so với ngành công nghiệp của Mỹ.

Trước đó, vào năm 2019, tập đoàn sản xuất thiết bị viễn thông Huawei của Trung Quốc là tâm điểm của các biện pháp cấm vận của Mỹ. Không lâu sau đó, nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc Semiconductor Manufacturing International Corp. cũng rơi vào tầm ngắm.

Tỷ lệ tự cung tự cấp chất bán dẫn của Trung Quốc đã tăng từ 10% vào năm 2015 lên 24% vào năm 2021, theo International Business Strategies (IBS) của Mỹ. Công ty nghiên cứu này đã đưa ra một báo cáo vào tháng 6 năm ngoái với dự đoán tỷ lệ trên sẽ vượt quá 50% vào năm 2030. Nhưng sau khi Mỹ siết chặt các hạn chế thương mại, giám đốc điều hành của IBS, ông Handel Jones, cảnh báo rằng tỷ lệ này có thể sẽ chỉ đạt khoảng 30% vào năm 2030.

Trong bối cảnh thị trường con chip ảm đạm, sự trì trệ trong kế hoạch mở rộng sản xuất của các công ty sản xuất chip hàng đầu được cho là sẽ không giáng đòn mạnh vào tham vọng duy trì khả năng tự cung ứng con chip của Chính phủ Trung Quốc trong ngắn hạn. 

Tuy nhiên, những áp lực từ phía Mỹ rõ ràng đang gây tác động lớn tới ngành công nghiệp chip của Trung Quốc, đẩy nước này vào tình thế khó khăn trên con đường hiện thực hóa giấc mơ chip của mình.

Xem thêm: Trung Quốc mở cửa trở lại có khả năng giúp nền kinh tế Hàn Quốc phục hồi