Lạm phát giá tiêu dùng của Mỹ sau khi leo vọt lên mức đỉnh gần 40 năm vào năm 2021 có khả năng còn tăng cao hơn nữa. Điều này sẽ gây thêm gánh nặng cho người dân và gia tăng áp lực cho các nhà hoạch định chính sách của Fed cũng như chính quyền Joe Biden.
Theo dữ liệu mới nhất từ Bộ Lao động Mỹ, lạm phát giá tiêu dùng (CPI) của nước này đã tăng khoảng 7% vào năm 2021, xác lập mức tăng mạnh nhất trong 12 tháng kể từ tháng 6/1982. So với tháng trước 11, CPI của tháng 12 chỉ nhích 0,5%, nhưng thực chất là lên cao hơn dự đoán của giới chuyên gia.
Mặc dù nhiều nhà kinh tế dự đoán lạm phát sẽ ở mức trung bình khoảng 3% trong cả năm 2022, người tiêu dùng có thể phải chịu gánh nặng giá cả leo thang thêm vài tháng nữa, đặc biệt là khi biến chủng Omicron đang làm trầm trọng thêm bức tranh việc làm và ngăn hàng hóa đến siêu thị.
Nếu dữ liệu kinh tế tiếp tục chứng minh lạm phát không thể hạ nhiệt, các nhà hoạch định chính sách của Fed có thể buộc phải tăng mạnh lãi suất và tích cực thu hẹp bảng cân đối kế toán, Bloomberg dẫn lời các nhà kinh tế nhấn mạnh.
Chưa kể, lạm phát nhảy vọt và kéo dài cũng khiến Tổng thống Joe Biden và Đảng Dân chủ gặp khó khăn hơn trong việc duy trì đa số trong Quốc hội tại cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 tới cũng như trong việc thông qua các dự luật thuế và chi tiêu riêng.
Song, tiền lương của người lao động lại không bắt kịp đà tăng của giá cả hàng hóa. Bất chấp việc doanh nghiệp tăng mạnh lương cho nhân viên vào năm ngoái để lấp đầy nhiều vị trí còn trống, mức lương được điều chỉnh theo lạm phát đã giảm 2,4% trong tháng 12 so với cùng kỳ năm trước.
Sarah House, nhà kinh tế cấp cao của Wells Fargo cho biết: "Đà tăng trong những tháng gần đây khiến lạm phát khó có thể suy giảm. Chúng tôi dự đoán chỉ số CPI vẫn neo gần mức 7% trong vài tháng tới".
Liệu lạm phát có giảm như kỳ vọng của giới chuyên gia hay không sẽ phụ thuộc vào khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng và giá năng lượng. Tuy nhiên, giá thuê nhà cao hơn, tăng trưởng tiền lương chững lại, các làn sóng COVID mới và những hạn chế về nguồn cung kéo dài đều tạo thêm cơ hội để lạm phát bùng nổ, Bloomberg lưu ý.
Stephen Stanley, kinh tế trưởng tại công ty tư vấn thị trường Amherst Pierpont Securities, cho hay: "Dù chúng ta có thể hy vọng giá của một số mặt hàng như xe cộ hay quần áo hạ nhiệt, không có lý do cụ thể nào để tin tưởng rằng các nhóm giá cả cốt lõi sẽ đi xuống".
Hơn nữa, biến thể Omicron đang chực chờ phá vỡ thêm chuỗi cung ứng vốn đã rất mong manh, một phần là do quá trình kiểm dịch và điều trị khiến nhiều người không thể quay lại làm việc.
Trong bối cảnh Omicron tác động vào đầu cung của nền kinh tế qua việc cản trở người lao động đi làm, "doanh nghiệp có thể phải mất nhiều thời gian hơn để lấp đầy tồn kho hàng hóa, điều này sẽ khiến giá hàng hóa tiếp tục tăng cao trong năm", House lập luận.
Trước đó, giới phân tích dự đoán, ít nhất phải đến năm 2023 thì các nút thắt trong chuỗi cung ứng mới được giải tỏa.
Dù số liệu lạm phát tăng cao, báo cáo mới nhất của Bộ Lao động Mỹ vẫn mang lại một số niềm an ủi cho người dân Mỹ. Tháng trước, giá năng lượng đã giảm lần đầu tiên kể từ tháng 4 và giá thực phẩm - dù vẫn còn tăng, đã được điều chỉnh phần nào nhờ vào giá thịt giảm.
Tổng thống Biden cho rằng đây chính là tín hiệu cho thấy chính quyền của ông đang đạt được "một số tiến bộ" nhất định, dù thừa nhận vẫn còn nhiều khó khăn cần phải vượt qua, Bloomberg đưa tin.
Năm ngoái, sự gia tăng của chỉ số CPI phần lớn là do lạm phát hàng hóa cao. Không tính thực phẩm và năng lượng, chỉ số giá hàng hóa của cơ quan này đã tăng 10,7% vào năm ngoái, mức tăng lớn nhất trong 12 tháng kể từ năm 1975. Chi phí dịch vụ tăng 3,7%.
Nhưng năm nay, các nhà kinh tế dự đoán lạm phát dịch vụ sẽ tăng lên do chi phí nhà ở trở thành động lực chính của lạm phát.
Chi phí tạm trú, vốn đã là một trong những yếu tố đóng góp lớn nhất vào mức tăng của tháng 12, dự kiến sẽ tăng tốc trong năm nay, mang đến một làn gió lâu dài cho lạm phát. Các thước đo khác về giá nhà và giá thuê đã tăng vào năm ngoái, nhưng mức độ đầy đủ của những mức tăng đó vẫn chưa được phản ánh trong thước đo của chính phủ.
