WB: Nguy cơ khủng hoảng lương thực kéo dài sang năm 2023

Ngày 20/4, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) David Malpass cho biết căng thẳng Nga - Ukraine đã khiến giá lương thực tăng cao, tác động đặc biệt nghiêm trọng tới những người nghèo nhất, đồng thời cảnh báo cuộc khủng hoảng an ninh lương thực sẽ kéo dài nhiều tháng, thậm chí có thể sang tận năm 2023.

Phát biểu tại họp báo trực tuyến trong khuôn khổ Hội nghị mùa Xuân 2022 của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và WB, ông Malpass nhấn mạnh xung đột và các hệ quả của vấn đề này đang gây khó khăn cho người nghèo trên toàn thế giới.

So với cùng kỳ năm 2021, giá lương thực hiện tăng tới 37%, đồng thời đang tăng cao hơn so với chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Đây là điều đáng lưu tâm do CPI là thước đo mức độ tác động tới người nghèo, đối tượng chủ yếu hàng ngày chi tiêu cho lương thực, thực phẩm.

Ông Malpass cho biết, tình trạng thiếu lương thực, năng lượng và phân bón, mặt hàng thiết yếu cho vụ mùa đang gây ra cuộc khủng hoảng mất an ninh lương thực. Cuộc khủng hoảng này sẽ kéo dài trong nhiều tháng, thậm chí có thể tiếp diễn sang năm tới.

Vấn đề lương thực hiện nay khá nghiêm trọng, giá cả tăng cao tác động tới người dân tại các quốc gia nghèo, đặc biệt ở những vùng nông thôn khó khăn. Việc thiếu lương thực khiến người nghèo có xu hướng chuyển đổi sang sử dụng các loại thực phẩm kém dinh dưỡng hơn.

Tuy nhiên, ông Malpass cho rằng kho dự trữ toàn cầu hiện vẫn đủ lớn và có thể giúp cải thiện tình hình khi được phân phối, hỗ trợ cho các quốc gia.

Theo ông Malpass, Hội nghị trong ngày 19/4 đã dành thời gian thảo luận về vấn đề an ninh lương thực và ông hy vọng các quốc gia sẽ chủ động có giải pháp hiệu quả để tháo gỡ cuộc khủng hoảng lương thực, phân bón hiện nay.

Cũng tại cuộc họp báo ngày 20/4, ông Malpass nhắc lại cam kết xây dựng một quỹ viện trợ khẩn cấp trị giá 170 tỷ USD trong 15 tháng tới để hỗ trợ các quốc gia nghèo nhất đang chịu hưởng từ nhiều cuộc khủng hoảng. Đây là cam kết hỗ trợ tài chính lớn nhất từ trước tới nay của WB.

Trước đó, Tổ chức Lương Nông Liên Hợp Quốc (FAO) cũng đưa ra cảnh bảo rằng thế giới đang đối mặt cuộc khủng hoảng lương thực tiềm tàng với giá cả tăng vọt và hàng triệu người có nguy cơ thiếu ăn nghiêm trọng giữa lúc cuộc xung đột ở Ukraine đe dọa nguồn cung các lương thực cơ bản, như lúa mì, ngô...

"Giá lương thực đã ở mức cao do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 trước khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine", ông Maximo Torero, Nhà kinh tế trưởng của FAO, cho biết. Ông Torero cũng cảnh báo số người nghèo đói sẽ tăng đáng kể nếu xung đột Nga - Ukraine tiếp diễn.

Theo thống kê, 45 nước châu Phi và quốc gia kém phát triển nhất nhập khẩu ít nhất 1/3 sản lượng lúa mì từ Nga hoặc Ukraine. Trong khi đó, Bộ Nông nghiệp Nga hôm 14/3 cho biết nước này đã cung cấp 23 triệu tấn lúa mì cho thế giới kể từ ngày 1/7/2021 cho đến ngày 10/3/2022, giảm 30,9% so với cùng kỳ năm trước đó.

Theo FAO, giá lương thực đã tăng kể từ nửa cuối năm 2020 và đạt mức cao nhất từ trước đến nay hồi tháng 2/2022. Riêng giá lúa mì và lúa mạch tăng gần 1/3, trong khi giá dầu hạt cải và dầu hướng dương tăng hơn 60% trong năm 2021. Giá urê đã tăng hơn 3 lần trong năm qua do giá năng lượng tăng.

Lo ngại thiếu hụt nguồn cung thực phẩm, nhiều quốc gia ưu tiên thị trường nội địa và hạn chế xuất khẩu, động thái có thể làm trầm trọng thêm mối đe dọa đối với an ninh lương thực thế giới. Điển hình như Ai Cập vừa cấm xuất khẩu lúa mì, bột mì và các loại đậu, trong khi nhà sản xuất dầu cọ hàng đầu thế giới Indonesia cũng tuyên bố siết hạn chế xuất khẩu đối với mặt hàng này.

Một số chuyên gia lo ngại người có thu nhập thấp ở nhiều nơi sẽ gặp khó trong việc mua thực phẩm trong thời gian tới.