Khó lấy lại tiền khi chuyển khoản nhầm vì nhiều lý do tréo ngoe

Tháng 10/2020, anh Nguyễn Văn Tú sống tại TP. HCM có chuyển nhầm 57 triệu đồng cho một chủ tài khoản Vietcombank có tên Hoàng Minh Hiếu - cùng tên nhưng khác họ với người cần nhận.

Anh Tú đã gọi điện tới ngân hàng và làm truy soát giao dịch tuy nhiên tới nay vẫn chưa thể lấy lại tiền vì Vietcombank hiện không liên lạc được với người nhận. Sau khi trao đổi với nhân viên ngân hàng, anh được biết hiện số tiền vẫn nằm nguyên trong tài khoản. Người nhận nhầm tiền cũng không sử dụng SMS Banking cho nên có nhiều khả năng người này cũng chưa biết tới sự tồn tại của số tiền này.

Bằng mối quan hệ riêng, anh Tú có được số điện thoại của người nhận. Dù vậy có thể người nhận không sử dụng số điện thoại dùng để đăng ký tài khoản nữa nên anh Tú cũng không thể liên lạc được. 

Không chỉ riêng anh Tú, giới ngân hàng cho biết, có không ít vụ khách hàng chuyển khoản nhầm cho người lạ nhưng sau đó mãi thể không lấy lại được tiền chỉ vì tài khoản người nhận bị bỏ không. Ngân hàng không thể liên lạc được với khách vì tài khoản người nhận đã lâu ngày không giao dịch.

Cũng vào tháng 10/2020, một chủ tài khoản ngân hàng ACB mở tại Hà Tĩnh đã chuyển khoản nhầm 250 triệu đồng sang tài khoản của người lạ mở tại Ngân hàng Quân đội chi nhánh Hà Nam. Lần này, người chuyển tiền liên đã hệ được với người nhận tuy nhiên không may người này nói đang ở nước ngoài và họ cũng không có thiện chí trả lại tiền.

Giám đốc ACB Hà Tĩnh, ông Đậu Bá Hoan cũng xác nhận, khách hàng này sử dụng dịch vụ mobile banking để giao dịch nhưng không may nhầm lẫn và đã làm đơn truy soát gửi ngân hàng. ACB Hà Tĩnh cũng đã gửi yêu cầu rà soát sang Ngân hàng Quân Đội. Hiện nay số tiền chuyển nhầm vẫn đang ở trong tài khoản của Ngân hàng Quân Đội, chưa có dấu hiệu giao dịch.

Theo quy định hiện hành, ngân hàng không được phép tiết lộ thông tin cá nhân của người nhận cho người chuyển tiền và cũng không được phép can thiệp vào tài khoản của người nhận để tự ý hoàn trả số tiền chuyển nhầm khi chưa nhận được sự đồng ý của chủ tài khoản nhận. Nói theo một cách khác, cách duy nhất để ngân hàng hỗ trợ người chuyển tiền nhầm là liên hệ với người nhận để họ tự nguyện hoàn trả tiền.

Theo luật định, người chuyển tiền nhầm có thể khởi kiện dân sự nếu như xác định được thông tin cá nhân của người nhận. Trong trường hợp không liên lạc được hoặc không có thông tin của người nhận hoặc nhận thấy họ cố tình không hoàn trả, người chuyển nên báo công an đề nghị hỗ trợ. Người nhận tiền nếu cố tình không hoàn trả có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm trách nhiệm hình sự về tội chiếm giữ trái phép tài sản.

Trên thực tế, cũng đã có trường hợp người nhận tiền bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì cố tình không hoàn trả tiền. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc tố giác và kiện tụng trước nay vẫn được xem là giải pháp bất đắc dĩ. Nếu như số tiền không quá lớn, tâm lý e ngại phiền hà thời gian thủ tục sẽ khiến đa phần người chuyển tiền nhầm  chấp nhận mất đi số tiền do sơ suất.

Theo quy định mới đang được lấy ý kiến, Ngân hàng Nhà nước đã đề xuất chỉ phong toả một phần hoặc toàn bộ tài khoản thanh toán của người nhận nếu do lỗi chủ quan của ngân hàng hoặc của bên cung ứng dịch vụ thanh toán.