Trước “vị thế” ngày một tăng của đồng USD, các quốc gia hành động như nào?

Được thúc đẩy bởi đường lối chính sách của Fed, đồng USD đang trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết, điều này đe dọa đến tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu cũng như khiến Ngân hàng Trung ương nhiều nước khó kiềm chế lạm phát.

Trong phiên cuối tuần qua, đồng USD tăng lên mức cao nhất so với đồng Euro trong 20 năm và là mức mạnh nhất so với đồng Bảng Anh kể từ năm 1985.

Gần đây, Nhật Bản đã trở thành nền kinh tế lớn mới nhất tham trực tiếp vào cuộc cạnh tranh ngoại hối cùng Ấn Độ và Chile nhằm bảo vệ đồng Yên.

Mặc dù các vấn đề trên thị trường tiền tệ hiện nay, theo nhiều cách, làm chúng ta nhớ đến giai đoạn khủng hoảng những năm 1980 nhưng giải pháp lại không giống nhau,

Ở thời điểm đó, các siêu cường kinh tế trên thế giới đã đồng ý ký kết Hiệp định Plaza 1985 để can thiệp vào tỷ giá trên thị trường ngoại hối nhằm giảm giá trị đồng USD so với đồng Yên Nhật và Mác Đức thông qua việc bán ra tổng cộng 10 tỷ USD trên thị trường ngoại hối và mua lại vào các đồng tiền: Yên, Mác. 

Thế nhưng, giải pháp này có lẽ không còn hiệu quả ở thời điểm hiện tại. Bởi lẽ, trong bối cảnh lợi ích kinh tế các quốc gia khác nhau và xu hướng hội nhập hóa toàn cầu đã thay đổi trong nhiều thập kỷ, ít có khả năng các quốc gia lớn sẽ đi đến một hiệp định tương tự.

Viraj Patel, chiến lược gia tại Vanda Research, cho biết: “Nếu muốn có một Hiệp định Plaza thứ hai, sẽ cần phải có sự tham gia của chính quyền Mỹ và “xác suất họ can thiệp để làm suy yếu đồng USD ngay bây giờ gần như là 0%”. 

Ngày 22/9, Bộ Tài chính Nhật Bản chính thức can thiệp vào thị trường tiền tệ để nâng giá đồng Yên. Về phía Bộ Tài chính Mỹ, một quan chức của cơ quan này cho hay, đây là hành động đơn phương của Nhật Bản và ECB không tham gia can thiệp thị trường tiền tệ.

Với động thái này, Nhật Bản đã gia nhập một nhóm đang lớn mạnh các quốc gia có hành động trực tiếp trên thị trường ngoại hối, bao gồm Chile, Ghana, Hàn Quốc và Ấn Độ. Cũng trong ngày hôm qua, Ngân hàng trung ương Thụy Sĩ cho biết sẵn sàng can thiệp vào ngoại hối nếu cần.

Can thiệp vào thị trường tiền tệ là động thái hiếm hoi với Nhật Bản. Các quan chức ở Tokyo trước đây thường chỉ bày tỏ quan ngại về thị trường ngoại hối, nhưng lần này họ đã thực sự vào cuộc bảo vệ đồng Yên lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ. 

George Boubouras, trưởng nhóm nghiên cứu tại quỹ đầu cơ K2 Asset Management đánh giá: “Đây là một kịch bản mà “các quốc gia tự chiến đấu vì chính mình”, vì thế giới ngày nay đã phân mảnh hơn nhiều so với những năm 1980. Cơ hội toàn cầu hợp sức để làm suy yếu đồng USD gần bằng 0. Trong tương lai, khả năng chúng ta sẽ thấy kỳ vọng nhiều cuộc chiến tranh tiền tệ ngược lại hơn”.

Xem thêm: “Nỗi đau” đồng USD tăng giá “lan truyền” từ nền kinh tế mới nổi sang các quốc gia phát triển

Việc giảm giá của các đồng tiền, từ đồng Euro đến đồng Won của Hàn Quốc so với USD, đang “đổ thêm dầu” vào áp lực lạm phát vốn đã gia tăng trên toàn thế giới, buộc nhiều nhà hoạch định chính sách phải nghiên cứu triển khai các công cụ cần thiết. 

Ngoài ra, Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đang tiếp tục tăng cường sức mạnh phòng thủ của mình trước đồng USD với các mức cố định ngoại hối mạnh hơn mong đợi. 

Chỉ số Dollar Index đo sức mạnh đồng USD so với một rổ gồm 6 đồng tiền chủ chốt khác đã đạt mức cao mới trong tuần này sau khi Fed xác nhận sẽ tiếp tục tăng lãi suất nhằm hạ nhiệt nền kinh tế.

Đồng bạc xanh ngày càng mạnh đã khiến các nhà hoạch định chính sách từ Tokyo đến Santiago gần như phải liên tục “ra tay” để giảm thiểu thiệt hại đối với nền kinh tế. Thế nhưng, những đồng tiền này khả năng sẽ vẫn phải chịu nhiều áp lực nếu Fed duy trì tăng lãi suất nhanh hơn trong tương lai. 

Đáng chú ý, Mỹ chưa có động thái kiềm chế sự tăng vọt của đồng USD. Sức mạnh của đồng bạc xanh hầu như không được đề cập trong các phiên điều trần quốc hội gần đây với Powell và Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen. 

Trong khi thực tế, điều chỉnh giảm giá trị đồng USD sẽ rất hữu ích trong việc chống lại áp lực giá tiêu dùng, vì nó làm hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu rẻ hơn đồng thời tạo tiềm năng tăng trưởng.

Vì thế, hiện các nhà hoạch định chính sách toàn cầu có rất ít lựa chọn, ngoài việc tiếp tục bảo vệ đồng tiền của mình hoặc chịu rủi ro kinh tế trên diện rộng. Hồi tháng 7, ngân hàng trung ương Chile đã đưa ra kế hoạch can thiệp trị giá 25 tỷ USD. Trong khi đó, cơ quan quản lý tiền tệ Hong Kong đã mua đồng HKD với tốc độ kỷ lục để bảo vệ tỷ giá tiền tệ của mình.

Xem thêm: Cựu Bộ trường Tài chính Mỹ: Giá trị đồng USD có thể tiến xa hơn