Các bệnh viện xin thôi không tự chủ toàn phần, Bộ trưởng Tài chính nói “hợp lý”

Tại phiên chất vấn với Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, đại biểu Nguyễn Danh Tú (tỉnh Kiên Giang) cho biết, trong thời gian qua, việc thực hiện tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp công lập còn thấp, chưa đạt được mục tiêu đề ra. Đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên, đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi đầu tư và chi thường xuyên mới chỉ đạt được tỉ lệ 6,6%.

Trong phần trả lời của mình, ngoài việc nêu các nguyên nhân, giải pháp thì Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh quan điểm: "Chúng ta không tự chủ tức là chúng ta thất bại, tức là chúng ta thiếu quyết tâm, tức là chúng ta không có phương pháp và một mặt nào đó chúng ta còn bạc nhược".

Theo bà Phạm Thị Thanh Trà, để thúc đẩy thực hiện tự chủ đơn vị, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã đề xuất một số giải pháp, trong đó, Bộ Nội vụ sẽ tham mưu cho Thủ tướng tới đây sẽ tổ chức hội nghị đánh giá một cách toàn diện, đầy đủ sau 5 năm thực hiện tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp. Từ đó, Thủ tướng sẽ có những chỉ đạo cụ thể cho các bộ, ngành, chức năng tháo gỡ toàn bộ những điểm nghẽn, rào cản để khơi thông việc thực hiện tự chủ đơn vị sự nghiệp này.

Tham gia giải trình trước Quốc hội về vấn đề tự chủ của các đơn vị y tế công lập, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Chính phủ đã ban hành Nghị định 60/2021/NĐ-CP trong đó xác định là tự chủ một phần hoặc là tự chủ toàn diện. Việc xây dựng tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp là nhằm để thực hiện nhiệm vụ chính trị của Nhà nước giao và hoàn thiện các danh mục tự chủ để từ đó xác định được các nguồn ngân sách nhà nước và các nguồn khác phục vụ cho các đơn vị sự nghiệp công lập được tự chủ và chủ động.

“Về nguyên tắc, đối với các dịch vụ thiết yếu thì Nhà nước đảm bảo về mặt kinh phí. Đối với các dịch vụ cơ bản thì Nhà nước hỗ trợ kinh phí. Đối với dịch vụ đặc thù của một số ngành, lĩnh vực thì thực hiện theo cơ chế đặt hàng hoặc đấu thầu để tạo điều kiện cho các đơn vị ngoài công lập tham gia.” – Bộ trưởng Bộ Tài chính giải thích.

Trước thực trạng một số đơn vị thực hiện thí điểm tự chủ tài chính toàn phần vừa qua như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K hay Bệnh viện Việt Đức, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, hiện nay huy động nguồn lực xã hội để thực hiện cho công tác tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập gặp khó khăn. Cụ thể như nguồn thu khó khăn, liên doanh, liên kết cũng khó khăn… cho nên các đơn vị xin thôi không thực hiện tự chủ toàn phần mà xin thực hiện tử chủ một phần. Tức sẽ tự chủ phần chi thường xuyên; còn chi đầu tư, ví dụ như mua sắm máy móc, thiết bị, xây dựng cơ sở mới... thì ngân sách nhà nước phải đảm bảo.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng “điều này là hợp lý, miễn sao phục vụ cho người dân tốt nhất và đơn vị ngày càng phát triển.” Theo Bộ trưởng, từ tự chủ chi thường xuyên sẽ tiến tới khi có nguồn thu ổn định và phát triển thì tự chủ toàn bộ. Có như vậy chất lượng dịch vụ mới ngày một tăng lên và phục vụ người dân ngày một tốt hơn.

Giải trình làm rõ thêm với các đại biểu Quốc hội về vấn đề tự chủ nói chung, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, việc tự chủ tài chính tập trung ở các lĩnh vực giáo dục và đào tạo, y tế và khoa học công nghệ. Giáo dục và y tế là hai trụ cột an sinh xã hội quan trọng nhất hiện nay. Người dân được nhờ từ hai lĩnh vực này, nếu phục vụ không tốt sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống, sức khoẻ và tình hình học tập của người dân.

Do đó, khi thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập trong hai lĩnh vực này cần phải thận trọng, chắc chắn, hiệu quả, tránh làm theo phong trào..

Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh, những đơn vị nào không thu hút được nguồn lực từ bên ngoài thì ngân sách nhà nước phải đảm bảo để luôn luôn đổi mới trang thiết bị, công nghệ và đảm bảo giữ được người có tài nhằm phục vụ người dân tốt nhất.

“Qua tìm hiểu kinh nghiệm quốc tế, việc trả lương của công chức cao hơn nhiều so với khối doanh nghiệp ngoài Nhà nước. Bởi sẽ giữ được những người giỏi để kiến tạo chính sách, xây dựng, hoạch định chiến lược và quản lý nhà nước một cách tốt nhất, thúc đẩy và làm nền tảng cho sự phát triển đất nước.” – Bộ trưởng nói và cho rằng, cần phải giữ được lực lượng tinh hoa nhất, tinh tuý nhất trong bộ máy nhà nước, đặc biệt trong giáo dục và y tế để phục vụ nhân dân tốt nhất.