Khi thị trường chứng khoán bước vào giai đoạn biến động phức tạp, lời khuyên cho nhà đầu tư là hãy bỏ qua sự biến động của chỉ số và thay vào đó là tập trung vào các nhóm cổ phiếu nhất định.
Khi thị trường chứng khoán bước vào giai đoạn biến động phức tạp, lời khuyên cho nhà đầu tư là hãy bỏ qua sự biến động của chỉ số và thay vào đó là tập trung vào các nhóm cổ phiếu nhất định.
Nếu chọn một thị trường chứng khoán "khó chơi" nhất trong năm nay, không thể không nhắc tới thị trường Trung Quốc.
Thị trường chứng khoán 12.000 tỷ USD của Trung Quốc đã trồi sụt liên tục trong những tháng gần đây. Sau đà tăng hưng phấn lên mức gần kỷ lục trong tháng 2/2021, thị trường cổ phiếu Trung Quốc rơi vào trạng thái điều chỉnh vào đầu tháng 3/2021 và liên tục các đợt bán tháo cho tới giữa năm nay.
Những đợt bán tháo xuất phát từ lo ngại sự kiểm soát của Chính phủ. Giới đầu tư ở một số lĩnh vực phát triển sôi động nhất của Trung Quốc, từ công nghệ đến giáo dục, đã rơi vào tầm ngắm của Bắc Kinh trong tháng này.
Theo giới quan sát, Trung Quốc đang nỗ lực kiểm soát các doanh nghiệp tư nhân vì cho rằng họ là nguyên nhân làm tăng bất bình đẳng xã hội, tăng rủi ro tài chính và thách thức quyền lực chính phủ. Nhiều người cho rằng Trung Quốc đang chấp nhận các tổn thất ngắn hạn với giới đầu tư cổ phiếu để theo đuổi các mục tiêu dài hạn hơn.
Và chính những biện pháp này đã khiến chứng khoán Trung Quốc như đi tàu lượn mấy tháng gần đây.
Với một thị trường biến động phức tạp như vậy, không chỉ nhà đầu tư nhỏ lẻ mà ngay cả những "cá mập" cũng không thoát khỏi con sóng dữ.
Và dưới đây là những bài học mà các nhà quản lý quỹ, nhà đầu tư cá nhân nổi tiếng nói rằng họ đã học được từ một năm không thể quên.
Theo Warren Buffett, để lựa chọn ra doanh nghiệp phù hợp để mua cổ phiếu, ban đầu nhà đầu tư cần hiểu biết về chính doanh nghiệp và lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp đó. Phải đảm bảo, doanh nghiệp lựa chọn có triển vọng về tăng trưởng lợi nhuận trong dài hạn; đội ngũ ban lãnh đạo có đầy đủ kiến thức, kỹ năng và đặc biệt là sự trung thực. Cuối cùng, Buffett nhắc tới việc giá cổ phiếu tại thời điểm quyết định "xuống tiền" cần là mức giá ở vùng hấp dẫn.
Bên cạnh đó, Warren Buffett tiết lộ thêm về phương thức đầu tư của mình cũng như Tập đoàn là luôn ưu tiên yếu tố logic, tính hợp lý, kể cả khi chỉ nắm giữ một phần nhỏ của một công ty thay vì sở hữu toàn phần.
"Thông thường, chúng tôi không mua cổ phiếu chỉ vì dự đoán giá cổ phiếu đó có lợi trong ngắn hạn. Tuy nhiên, nếu kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp đó duy trì với kỳ vọng tốt trong dài hạn, chúng tôi sẽ tiếp tục mua vào thêm cổ phiếu ở mức giá thấp hơn, mục tiêu là gia tăng cơ hội sở hữu các công ty có chất lượng", Buffett chia sẻ.
Kinh nghiệm đầu tư đã cho thấy, đôi khi một phần của doanh nghiệp nổi trội cũng có thể được giao dịch với mức giá chiết khấu lớn hơn nhiều so với mức giá mua toàn bộ doanh nghiệp thông qua đàm phán. Tương tự với đó, việc nắm giữ một lượng cổ phiếu là cách gián tiếp để sở hữu một phần công ty đó mà không phải thông qua việc thâu tóm.
Khi giá cổ phiếu thích hợp, Warren Buffett cho biết sẽ sẵn lòng mua vào thêm cổ phiếu và tăng sở hữu lên đáng kể tại một vài công ty chọn lọc. Ông nhấn mạnh, điều này không phải xuất phát từ ý định muốn kiểm soát, thâu tóm, mua bán các công ty đó, mà là với kỳ vọng về kết quả kinh doanh có lợi trong dài hạn của công ty đó; điều này sẽ đưa giá trị thị trường lên mức tương xứng. Kết quả cuối cùng mong muốn nhận về đó là phần cổ tức được trả cho nhà đầu tư, dù là nhóm thiểu số hay đa số.
Bức thư viết năm 1977 còn nói tới phương pháp để đánh giá chính xác hiệu quả hoạt động của công ty cũng như ban lãnh đạo. "Hầu hết các công ty đều cho rằng họ đã lập kỷ lục về lợi nhuận nếu năm đó công ty ghi nhận mức cao mới về chỉ số lợi nhuận trên một cổ phiếu (EPS)". Tuy vậy, Warren Buffett phủ định điều này.
Warren Buffett cho rằng, thông thường các công ty sẽ luôn tăng thêm vốn chủ sở hữu qua các năm, do vậy thành tích của ban lãnh đạo sẽ là không đáng kể nếu vốn chủ sở hữu qua mỗi năm ghi nhận mức tăng 10% còn EPS tăng tương ứng chỉ 5%. Thực tế, đến cả các tài khoản tiết kiệm cũng sẽ cho mức sinh lời lãi suất tăng dần mỗi năm nhờ vào lãi kép.
Theo Warren Buffett, ngoại trừ một vài trường hợp đặc biệt như công ty có chỉ số nợ trên vốn chủ sở hữu cao bất thường hoặc tài sản trọng yếu của công ty có giá trị cao bất thường về giá trị sổ sách, một thang đo hợp lí hơn về mặt kinh tế để đánh giá kết quả hoạt động của ban lãnh đạo là chỉ số ROE.
Tại tập đoàn Berkshire Hathaway của Warren Buffett, việc sử dụng đòn bẩy vay nợ khá hạn chế, do vậy chỉ số ROE được xem là hợp lí để đánh giá hiệu quả hoạt động của Tập đoàn. Đặc biệt, cách tính ROE cần căn cứ trên vốn chủ sở hữu ghi nhận đầu năm (tương đương giả thuyết tập đoàn không phát hành thêm vốn chủ sở hữu).
Khi bàn về hoạt động bảo hiểm, Warren Buffett coi đây là lợi thế cạnh tranh nổi trội mang lại cho Tập đoàn Berkshire. Các nguồn phí bảo hiểm thu được có thể được sử dụng cho việc đầu tư sinh lời, trong khi các trách nhiệm phát sinh kèm bảo hiểm có thể phải mất nhiều năm về sau mới xảy ra, đồng thời cũng có thể kiểm soát được.
Trong khi tại thời điểm đó, hoạt động kinh doanh dệt may về bản chất là ngành không có lợi thế cạnh tranh ở Mỹ, dù ban lãnh đạo có khả năng hơn nữa. Các lý do Warren Buffett đưa ra là (1) người lao động có độ tuổi trung bình cao, các kỹ năng khó/không thể chuyển giao nhanh chóng. Bên cạnh đó (2) người quản lý cần đầy nghị lực và trung thực; đồng thời (3) công việc dệt may khá vất vả.
Thông qua điều này, Buffett đã ghi trong thư để truyền đạt về tầm quan trọng của lĩnh vực hay ngành nghề hoạt động của một doanh nghiệp, ông cho biết “thuận gió” sẽ hơn là “nghịch gió”.
Kiểm soát tốt tâm lý là một điều kiện tiên quyết để nhà đầu tư tồn tại trên thị trường, điều này cũng làm giảm nỗi sợ hãi khi bạn mất tiền và không làm bạn rơi vào tuyệt vọng. Trên một thị trường đầy biến động và bất ngờ, kiểm soát tốt tâm lý giao dịch giúp bản thân đưa ra những quyết định sáng suốt và hiệu quả hơn.
Nỗi sợ hãi mất tiền là điều bình thường đối với nhà đầu tư trên thị trường, sợ hãi là tốt, nó giúp nhà đầu tư thận trọng, nhưng cần lưu ý rằng, đừng để nỗi sợ hãi bao trùm lấy các quyết định, hãy sáng suốt và phân tích thật kỹ, có kế hoạch cụ thể trước mỗi lần "vào lệnh" hay "ra lệnh".
