Không chỉ tại Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone), người dân nhiều quốc gia khác cũng đang phải đối mặt với áp lực từ tình trạng lạm phát ngày càng gia tăng.
Không chỉ tại Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone), người dân nhiều quốc gia khác cũng đang phải đối mặt với áp lực từ tình trạng lạm phát ngày càng gia tăng.
Từ các cửa hàng thiết bị ở Hoa Kỳ đến chợ thực phẩm ở Hungary và các trạm xăng ở Ba Lan, giá tiêu dùng tăng do chi phí năng lượng cao và gián đoạn chuỗi cung ứng đang gây khó khăn cho các hộ gia đình và doanh nghiệp trên toàn thế giới.
Lạm phát gia tăng đang dẫn đến việc tăng giá thực phẩm, khí đốt và các sản phẩm khác và đẩy nhiều người phải lựa chọn hoặc tốn nhiều tiền hơn hoặc phải thắt lưng buộc bụng. Còn người bán cũng chật vật không kém.
Gabor Pardi, một người mua sắm tại một chợ thực phẩm ngoài trời ở thủ đô Budapest của Hungary cho biết sau khi mua một bao rau tươi gần đây: “Tôi vẫn có tiền mua thức ăn, nhưng mua được ít hơn. Chúng tôi vẫn cần chút chênh lệch giá cả để có lợi nhuận, nhưng người mua bây giờ rất nhạy cảm về giá, nếu giá cao họ có thể sẽ không mua hàng, dù sản phẩm chất lượng tốt”.
Gần hai năm sau đại dịch Covid-19, tác động kinh tế của cuộc khủng hoảng vẫn còn được cảm nhận ngay cả sau khi các quốc gia chạy đua tiêm vắc xin để thoát khỏi tình trạng đóng cửa suy thoái và nhu cầu tiêu dùng tăng trở lại. Giờ đây, một đợt gia tăng bệnh nhiễm trùng khác và biến thể Omicron đang khiến các quốc gia thắt chặt biên giới và áp đặt các hạn chế khác, đe dọa sự phục hồi kinh tế toàn cầu.
Biến thể Omicron đã làm dấy lên những lo ngại mới rằng các nhà máy, cảng và bãi vận chuyển hàng hóa có thể bị buộc phải đóng cửa tạm thời, gây căng thẳng hơn cho thương mại toàn cầu và khiến giá cả tăng cao hơn.
Rubeela Farooqi, nhà kinh tế trưởng của Mỹ tại High Frequency Economics cho biết: “Một đợt lây nhiễm mới có thể làm trầm trọng thêm chuỗi cung ứng, gây áp lực gia tăng lên lạm phát”.
Những ảnh hưởng kinh tế đang ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến Trung và Đông Âu, nơi các quốc gia có tỷ lệ lạm phát cao nhất trong Liên minh châu Âu gồm 27 quốc gia và người dân đang phải vật lộn để mua thực phẩm hoặc tích trữ nhiên liệu.
Một người bán thịt tại chợ thực phẩm Budapest, Ildiko Vardos Serfozo cho biết cô ấy đã chứng kiến sự sụt giảm kinh doanh khi khách hàng đến các chuỗi cửa hàng tạp hóa đa quốc gia có thể giảm giá bằng cách mua với số lượng sỉ lớn.
Tại Ba Lan, Barbara Grotowska - một người hưu trí 71 tuổi cho biết bên ngoài một siêu thị giảm giá ở thủ đô Warsaw cho biết bà bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi phí thu gom rác gần gấp 3 lần lên tới 21 USD. Cô cũng than thở rằng giá dầu ăn cô sử dụng đã tăng lên 1/3, lên 2,40 USD.
Sự gia tăng lạm phát gần đây đã khiến các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và các nhà kinh tế trên thế giới phải ngạc nhiên.
Vào mùa xuân năm 2020, virus coronavirus đã phá hủy nền kinh tế toàn cầu: các chính phủ ra lệnh đóng cửa, các doanh nghiệp đóng cửa hoặc cắt giảm giờ làm và các gia đình ở nhà. Các công ty đã chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất, hủy đơn đặt hàng và tạm dừng đầu tư.
Trong nỗ lực ngăn chặn thảm họa kinh tế, các quốc gia giàu có - đặc biệt là Hoa Kỳ - đã giới thiệu khoản viện trợ trị giá hàng nghìn tỷ đô la của chính phủ , một cuộc vận động kinh tế trên quy mô chưa từng thấy kể từ Thế chiến thứ hai. Các ngân hàng trung ương cũng giảm lãi suất trong nỗ lực phục hồi hoạt động kinh tế.
Các cảng và bãi vận chuyển hàng hóa đột ngột bị tắc nghẽn với các chuyến hàng, và giá bắt đầu tăng khi chuỗi cung ứng toàn cầu bắt đầu căng thẳng - đặc biệt là khi sự bùng phát mới của COVID-19 đôi khi khiến các nhà máy và cảng ở châu Á bị đóng cửa.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế dự đoán giá tiêu dùng thế giới sẽ tăng 4,3% trong năm nay, mức tăng mạnh nhất kể từ năm 2011.
Tỷ lệ này rõ rệt nhất ở các nền kinh tế đang phát triển ở Trung và Đông Âu, với tỷ lệ hàng năm cao nhất được ghi nhận ở Lithuania (8,2%), Estonia (6,8%) và Hungary (6,6%). Tại Ba Lan, một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất châu Âu, lạm phát đã ở mức 6,4% trong tháng 10, mức cao nhất trong hai thập kỷ.
Một số người mua sắm tại một quầy bán rau ở Warsaw cho biết họ đang lo lắng về việc tăng giá các mặt hàng chủ lực như bánh mì và dự kiến tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn trong năm mới, khi giá năng lượng tăng.
Piotr Molak, một người bán rau 44 tuổi, cho biết anh ta vẫn chưa phải tăng giá đối với khoai tây, táo hoặc cà rốt mà anh ta bán nhưng cà chua bi anh ta nhập khẩu từ Tây Ban Nha và Ý, mà anh ta mua bằng euro, đã tăng rất cao, đắt hơn do tiền tệ của Ba Lan, đồng zloty, đã suy yếu.
Sự suy yếu của các đồng tiền ở Trung và Đông Âu so với đô la Mỹ và đồng euro đang đẩy giá nhập khẩu và nhiên liệu lên cao và làm trầm trọng thêm sự kìm kẹp do dự phòng nguồn cung và các yếu tố khác.
Tiền tệ của Hungary, forint, đã mất khoảng 16% giá trị so với đồng USD trong 6 tháng qua và trượt xuống mức thấp lịch sử so với đồng euro vào tuần trước. Zsolt Balassi, một nhà quản lý danh mục đầu tư tại Hold Asset Management ở Budapest, cho biết đó là một phần trong chiến lược của ngân hàng trung ương Hungary nhằm giữ cho đất nước cạnh tranh và thu hút các công ty nước ngoài tìm kiếm lao động giá rẻ.
Tuy nhiên, giá hàng hóa nhập khẩu đã tăng vọt, và giá dầu toàn cầu tính USD đã đẩy chi phí nhiên liệu lên mức kỷ lục.
Để đối phó với giá nhiên liệu kỷ lục, đạt đỉnh trong tháng này ở mức 1,59 USD đối với xăng và 1,61 USD đối với dầu diesel/lít, chính phủ Hungary đã công bố mức giới hạn 1,50 USD tại các trạm đổ xăng.
Ngân hàng trung ương Ba Lan, cũng đang đối mặt với đồng tiền đang suy yếu, đã bị các nhà phê bình cáo buộc đã để lạm phát tăng quá cao trong thời gian quá dài để khuyến khích tăng trưởng kinh tế và hỗ trợ đảng cầm quyền.
Ngân hàng đã khiến thị trường ngạc nhiên với thời điểm và quy mô của hai đợt tăng lãi suất vào tháng 10 và tháng 11 nhằm giảm giá, trong khi ngân hàng trung ương Hungary đã tăng lãi suất với mức tăng nhỏ hơn sáu lần trong năm nay.
Carmen Reinhart, nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới, cho biết, nếu các ngân hàng trung ương quyết liệt quá sớm để kiểm soát lạm phát, nó có thể làm giảm tốc độ phục hồi kinh tế.
Cô ấy lo lắng về việc giá thực phẩm cao hơn, chủ yếu làm ảnh hưởng đến người nghèo ở các nước đang phát triển.
