Lãi lý thuyết (Expectation Theory) là gì? Đặc trưng của lãi lý thuyết

Lãi lý thuyết là gì?

Lãi lý thuyết (Expectation Theory) là dự đoán về lãi suất ngắn hạn trong tương lai dựa trên lãi suất dài hạn hiện tại. Lý thuyết cho rằng một nhà đầu tư kiếm được cùng một khoản lãi bằng cách đầu tư trái phiếu kỳ hạn một năm liên tiếp so với đầu tư vào một trái phiếu kỳ hạn hai năm như hiện nay.

Ví dụ: nếu một nhà đầu tư mua một trái phiếu có thời gian đến hạn là 5 năm và một trái phiếu khác có thời gian đến hạn là 10 năm, thì lãi lý thuyết về thời gian nắm giữ kỳ vọng bình đẳng trên toàn cầu cho thấy rằng trong một thời gian nắm giữ nhất định thời gian nắm giữ là sáu tháng hoặc ba năm), lợi nhuận của cả hai trái phiếu phải như nhau.

Nếu một nhà đầu tư mua hai trái phiếu giống hệt nhau, trong đó một trái phiếu có thời hạn 5 năm để đáo hạn trong khi một trái phiếu khác có 10 năm để đáo hạn thì lãi lý thuyết cho thấy rằng trong thời gian đầu tư ngắn hạn, cả hai trái phiếu sẽ phân phối lợi nhuận tương đương cho nhà đầu tư.

Như vậy, trái phiếu có kỳ hạn lâu hơn cũng không thể bù đắp cho các nhà đầu tư các khoản về rủi ro lãi suất hoặc rủi ro tỷ lệ tái đầu tư. Thời gian đầu tư ngắn hạn hay dài hạn thì lợi nhuận là như nhau.

=> Xem thêm: Lãi suất là gì? Cách thức hoạt động và thời hạn trả lãi suất

Đặc trưng của lãi lý thuyết

Lãi lý thuyết nhằm giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định dựa trên dự báo về lãi suất trong tương lai. Lý thuyết sử dụng lãi suất dài hạn, điển hình là từ trái phiếu chính phủ để dự báo lãi suất cho trái phiếu ngắn hạn. Về lý thuyết, lãi suất dài hạn có thể được sử dụng để chỉ ra nơi mà tỷ lệ trái phiếu ngắn hạn sẽ giao dịch trong tương lai.

Giả sử rằng thị trường trái phiếu hiện tại cung cấp cho các nhà đầu tư trái phiếu kỳ hạn hai năm trả lãi suất là 20% trong khi trái phiếu kỳ hạn một năm trả lãi suất 18%. Lãi lý thuyết có thể được sử dụng để dự báo lãi suất của trái phiếu kỳ hạn một năm trong tương lai.

Như trên, nhà đầu tư đang kiếm được lợi tức tương đương với lãi suất hiện tại của trái phiếu hai năm. Nếu nhà đầu tư chọn đầu tư vào trái phiếu một năm ở mức 18%, lợi tức trái phiếu cho trái phiếu năm sau sẽ cần phải tăng lên 22% để khoản đầu tư này có lợi.

=> Xem thêm: Lãi suất ưu đãi là gì? Các hình thức cho vay và phương pháp tính lãi suất ngân hàng phổ biến

Hạn chế của lãi lý thuyết

Lãi lý thuyết không phải lúc nào cũng là một công cụ đáng tin cậy cho các nhà đầu tư. Một vấn đề phổ biến khi sử dụng lãi lý thuyết là đôi khi đánh giá quá cao lãi suất ngắn hạn trong tương lai, khiến các nhà đầu tư dễ dàng kết thúc với dự đoán không chính xác về đường cong lợi suất của trái phiếu.

Một hạn chế khác của lãi lý thuyết là có nhiều yếu tố tác động đến lợi suất trái phiếu ngắn hạn và dài hạn. Hơn thế, Cục dự trữ liên bang Mỹ điều chỉnh lãi suất lên hoặc xuống, điều này tác động đến lợi tức trái phiếu, bao gồm cả trái phiếu ngắn hạn. Tuy nhiên, lợi suất dài hạn có thể ít bị ảnh hưởng hơn vì nhiều yếu tố khác tác động đến lợi suất dài hạn, bao gồm cả lạm phát và kỳ vọng về khả năng tăng trưởng kinh tế.

=> Xem thêm: Lãi suất VNĐ liên ngân hàng tăng vọt trong tuần