Indonesia nối lại xuất khẩu dầu cọ, thế giới vẫn thiếu hụt dầu ăn!

Bên cạnh dầu thô hay lúa mì, dầu thực vật cũng là mặt hàng thiết yếu bị ảnh hưởng nghiêm trọng về nguồn cung. Đặc biệt, những chính sách xuất khẩu dầu cọ của Indonesia gần đây cũng gây ra không ít hoang mang tới thị trường này. 

Giá dầu thực vật đang neo ở mức cao

Theo Sở Giao dịch Hàng hoá Việt Nam (MXV), giá dầu thực vật toàn cầu vẫn đang ở mức cao sau khi tăng vọt kể từ cuối năm ngoái đến nay. Trong đó, giá dầu đậu tương Chicago thậm chí còn đạt mức đỉnh lịch sử vào cuối tháng 4 vừa qua và hiện vẫn đang neo ở vùng giá cao. Kết thúc phiên giao dịch ngày 24/05, giá mặt hàng này đóng cửa chỉ giảm nhẹ 0,43% xuống mức 80,12 cent/pound (1766 USD/tấn). Tính chung từ đầu năm đến nay, dầu đậu tương đã nhảy vọt lên tới hơn 40%, không thua kém bao nhiêu so với dầu thô hay lúa mì.  

Mùa vụ bị thiệt hại tại các quốc gia sản xuất nông sản cũng như dầu thực vật lớn trên thế giới như Argentina và Canada đã khiến cho giá bắt đầu bước vào xu hướng tăng kể từ đầu năm nay. Cùng với đó, hoạt động dầu hướng dương bị tê liệt tại Biển Đen, nơi cung cấp 75% sản lượng cho thế giới cũng đóng góp không ít vào đà tăng này.   

Tuy nhiên, trong bối cảnh giá lương thực hay các mặt hàng thiết yếu đều tăng cao, dầu thực vật đã trở thành vấn đề nghiêm trọng hơn sau các chính sách hạn chế xuất khẩu dầu cọ của Indonesia chỉ trong vài tuần vừa qua. Tuy nhiên, như những tiền lệ đã có đối với các mặt hàng khác như lúa mì, việc đơn phương cấm xuất khẩu sẽ chỉ là biện pháp ngắn hạn đối với 1 quốc gia. 

Lo ngại về nguồn cung toàn cầu vẫn chưa được xoa dịu

Kể từ ngày 23/05, dù giá dầu cọ vẫn chưa giảm về mức mục tiêu, lệnh cấm xuất khẩu của Indonesia ban hành 1 tháng trước đó đã chính thức huỷ bỏ. Tuy nhiên, các công ty thương mại phải qua chấp thuận và chứng minh được là đã ưu tiên khối lượng nhất định để phục vụ thị trường trong nước. Đây được gọi là là chính sách Nghĩa vụ Thị trường Nội địa (DMO) mà chính phủ Indonesia áp dụng nhằm đảm bảo 10 triệu tấn dầu ăn phục vụ nhu cầu trong nước và kiểm soát khỏi việc giá tăng cao. 

Không chỉ liên quan tới vấn đề an ninh lương thực, giá dầu thô quốc tế leo thang đã kích thích hoạt động sản xuất dầu diesel sinh học, dẫn đến khối lượng sử dụng dầu cọ và dầu đậu tương làm nguyên liệu đã tăng mạnh. Giới chức trách Indonesia mới đây đã cho biết không có kế hoạch cắt giảm tỷ lệ dầu cọ trong pha chế xăng sinh học và duy trì ở mức 30%. 

Đứng trước những chính sách về dầu cọ của Indonesia, nơi cung cấp 60% sản lượng cho toàn thế giới, lo ngại về nguồn cung dầu thực vật thắt chặt đã ngày càng gia tăng. Trước tình hình này, quốc gia nhập khẩu dầu ăn lớn, Ấn Độ đã miễn thuế nhập khẩu đối với 2 triệu tấn dầu đậu tương và dầu hướng dương trong niên vụ hiện tại và niên vụ tới. 

Trước đó, Ấn Độ cũng đã giảm thuế nhập khẩu đối với dầu cọ và áp đặt giới hạn tồn kho dầu ăn để ngăn chặn tình trạng tích trữ. Theo MXV, nhu cầu thế giới vẫn đang duy trì cùng với việc nguồn cung vẫn chưa thực sự nới lỏng, giá dầu thực vật vẫn sẽ khó hạ nhiệt trong thời gian tới.