5 ông lớn dầu mỏ thu về lợi nhuận kỷ lục gần 200 tỷ USD

Tập đoàn dầu mỏ TotalEnergies của Pháp hôm thứ Tư đã báo cáo lợi nhuận cả năm là 36,2 tỷ USD, tăng gấp đôi so với năm ngoái. Nguyên nhân là bởi giá nhiên liệu hóa thạch tăng vọt sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. 

Tương tự TotalEnergies, các công ty lớn như Exxon Mobil, Chevron, BP và Shell đều ghi nhận mức tăng mạnh về lợi nhuận hàng năm. Riêng lợi nhuận của Exxon là mức cao nhất từ trước đến nay của ngành dầu mỏ phương Tây.

Nhìn chung, tổng lợi nhuận của năm công ty lớn trên là vào khoảng 196,3 tỷ USD, một con số cao hơn nhiều so với sản lượng kinh tế của nhiều quốc gia. 

“Tắm” trong tiền mặt, những đại gia năng lượng này đã sử dụng lợi nhuận cao ngất ngưởng để thưởng cho các cổ đông dưới hình thức cổ tức cao hơn và các thỏa thuận mua lại cổ phần.

Hôm 7/2, Tổng thống Mỹ Joe Biden có nhận định: “Bạn có thể nhận thấy rằng các công ty dầu mỏ lớn vừa báo cáo lợi nhuận kỷ lục. Năm ngoái, họ kiếm được gần 200 tỷ USD giữa lúc thế giới phải đương đầu với một cuộc khủng hoảng năng lượng”.

Ông Biden cho biết, các doanh nghiệp dầu mỏ của Mỹ đầu tư “quá ít lợi nhuận” để giúp nâng cao sản lượng trong nước và hỗ trợ Chính phủ hạ giá nhiên liệu cho người tiêu dùng.

Do đó, Tổng thống Mỹ đã đề xuất tăng gấp 4 lần thuế đối với việc doanh nghiệp dầu mỏ mua lại cổ phiếu nhằm khuyến khích họ đầu tư vào các dự án dài hạn. Ông khẳng định các công ty này vẫn sẽ kiếm được lợi nhuận “đáng kể”.

Agnès Callamard, tổng thư ký của tổ chức nhân quyền Amnesty International, đã mô tả lợi nhuận khổng lồ của 5 gã khổng lồ ngành dầu mỏ là điều “không thể biện minh được” và là “một thảm hoạ không thể cứu vãn”.

Callamard cho biết: “Hàng tỷ USD lợi nhuận do các tập đoàn dầu mỏ này tạo ra phải được đánh thuế đầy đủ để các Chính phủ có thể giải quyết hiệu quả chi phí sinh hoạt ngày càng tăng đối với hầu hết các nhóm dân cư dễ bị tổn thương và bảo vệ nhân quyền tốt hơn trước nhiều cuộc khủng hoảng toàn cầu”.

Xem thêm: Nhu cầu dầu của Trung Quốc được dự đoán sẽ tăng vọt

Song, CEO của các đại gia dầu mỏ đã tìm cách bảo vệ khoản lợi nhuận ngày càng phình to của mình sau khi nhận một loạt chỉ trích từ các nhà vận động môi trường và Chính phủ.

“Suy cho cùng, áp thuế hay không là quyền quyết định của Chính phủ. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn sẽ tham gia và cung cấp góc nhìn của mình, để chính phủ thấy rõ thực tế là chúng tôi cần đầu tư hàng tỷ USD để hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng...”, CEO Wael Sawan của Shell cho hay.

Nhận xét của ông được đưa ra ngay sau khi Shell báo cáo lợi nhuận hàng năm cao nhất từ ​​trước đến nay là gần 40 tỷ USD, vượt qua kỷ lục trước đó là 28,4 tỷ USD vào năm 2008.

“Ví dụ, thuế đánh vào lợi nhuận cao bất thường chỉ làm xói mòn niềm tin của doanh nghiệp”, ông nhận định.

Trước đó, CEO của Saudi Aramco, công ty năng lượng lớn nhất thế giới, từng cảnh báo về rủi ro mà các nước phải đối mặt khi cố gắng gây áp lực cho các công ty dầu mỏ thông qua việc doạ áp thuế cao hơn.

Khi được hỏi vào tháng trước rằng liệu đánh thuế lợi nhuận cao bất thường có phải là một ý tưởng tồi hay không, Amin Nasser của Saudi Aramco đã trả lời: “Tôi nghĩ rằng đề xuất đánh thuế sẽ không ích lợi gì. Doanh nghiệp cần đầu tư, cần phát triển kinh doanh vào các dạng năng lượng truyền thống và thay thế. Họ cần được giúp đỡ thay vì gây áp lực”.

Nasser cho biết quá trình chuyển đổi sang các công nghệ tái tạo đòi hỏi đầu tư đáng kể và điều này có thể sẽ bị ảnh hưởng nếu các công ty phải đối mặt với việc tăng thuế.

Ở diễn biến ngược lại, cựu CEO của BP, John Browne, cho biết, việc các Chính phủ đánh thuế lợi nhuận cao bất thường đối với 5 doanh nghiệp dầu mỏ này là đúng, với điều kiện là các loại thuế được thiết kế chính xác.

Xem thêm: Ấn Độ và Nga sẵn sàng bỏ qua đồng đô la Mỹ trong hợp đồng năng lượng