Thị trường tiền điện tử có đe dọa tới hệ thống tài chính toàn cầu hay không?

Theo dữ liệu CoinMarketCap, tiền điện tử nói chung đã mất gần 800 tỷ USD giá trị thị trường chỉ tính riêng tháng 4.

So với chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ cuối cùng của Fed bắt đầu vào năm 2016, tiền điện tử là một thị trường với quy mô lớn hơn nhiều và làm dấy lên lo ngại về mối liên hệ giữa loại tiền này với phần còn lại của hệ thống tài chính toàn cầu.

Quy mô thị trường tiền điện tử lớn như thế nào?

Vào tháng 11/2021, theo CoinGecko, Bitcoin - đồng tiền điện tử phố biến nhất đã đạt đỉnh hơn 68.000 USD, giúp đẩy giá trị thị trường tiền ảo lên 3 nghìn tỷ USD. 

Tuy nhiên, con số này đã sụt giảm gần 1,5 nghìn tỷ USD trong tháng 3/2022, cụ thể đạt mức 1,51 nghìn tỷ USD. Trong đó, Bitcoin chiếm 600 tỷ USD, theo sau là đồng Ethereum với vốn hóa thị trường là 285 tỷ USD.

Đối với các thị trường khác như chứng khoán Mỹ, vốn hóa thị trường đạt mức 49 nghìn tỷ USD. Ngoài ra, theo Hiệp hội Thị trường Tài chính và Chứng khoán Mỹ, giá trị của các thị trường thu nhập cố định - thường được biết đến là thị trường chứng khoán nợ hoặc trái phiếu, ở mức 52,9 nghìn tỷ USD tính đến cuối năm 2021.

Có thể thấy, mặc dù tiền điện tử đã có sự tăng trưởng bùng nổ nhưng quy mô thị trường vẫn còn tương đối nhỏ so với nhiều thị trường khác.

Xem thêm: Bitcoin đang trong giai đoạn nguy hiểm

Ai sở hữu và giao dịch tiền điện tử?

Tiền điện tử bắt đầu như một hiện tượng của việc đầu tư cá nhân; tuy nhiên, sự quan tâm của nhiều tổ chức từ các sàn giao dịch, công ty, ngân hàng, quỹ đầu cơ và quỹ tương hỗ lại đang tăng nhanh.

Mặc dù khó để thu thập dữ liệu về tỷ lệ giữa nhà đầu tư cá nhân với các tổ chức trong thị trường tiền điện tử nhưng sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới Coinbase cho biết, các định chế và nhà đầu tư cá nhân chiếm khoảng 50% tài sản trên nền tảng của mình trong quý IV/2021.

Coinbase cho biết thêm, đối tượng khách hàng là các tổ chức đã tiến hành giao dịch 1,14 nghìn tỷ USD tiền điện tử vào năm ngoái, tăng từ 120 tỷ USD hồi năm 2020.

Ngoài ra, một báo cáo được công bố vào tháng 10/2021 từ Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia chỉ ra rằng, 10.000 nhà đầu tư bitcoin bao gồm cả cá nhân và tổ chức kiểm soát khoảng 1/3 thị trường bitcoin và 1.000 nhà đầu tư sở hữu khoảng 3 triệu bitcoin.

Song song đó, theo nghiên cứu của Đại học Chicago, khoảng 14% người Mỹ đã đầu tư vào tài sản kỹ thuật số trong năm 2021.

Sự sụp đổ tiền điện tử có thể làm “tổn thương” hệ thống tài chính?

Tuy quy mô thị trường tiền điện tử tổng thể tương đối nhỏ nhưng Fed, Bộ Tài chính Mỹ và Ủy ban Ổn định Tài chính quốc tế đã cân nhắc stablecoin - mã thông báo kỹ thuật số được gắn với giá trị của các tài sản truyền thống - là mối đe dọa tiềm tàng đối với sự ổn định tài chính.

Stablecoin chủ yếu được sử dụng để tạo điều kiện giao dịch cho các tài sản kỹ thuật số khác và chúng được hỗ trợ bởi các tài sản có thể mất giá trị hoặc trở nên kém thanh khoản trong thời điểm thị trường căng thẳng, trong khi các quy tắc xung quanh những tài sản đó và quyền mua lại của nhà đầu tư là không rõ ràng.

Do đó, giới phân tích cho rằng, điều này có thể khiến nhiều tổ chức đánh mất niềm tin ở stablecoin, đặc biệt trong bối cảnh thị trường căng thẳng.

Điển hình như sự việc xảy ra vào phiên đầu tuần này (9/5), TerraUSD - một stablecoin lớn đã phá vỡ tỷ giá 1:1 so với đồng USD và giảm xuống mức thấp nhất là 0,67 USD, theo CoinGecko. Động thái này “góp phần” vào sự sụt giảm của đồng Bitcoin.

Mặc dù TerraUSD duy trì mối ràng buộc với đồng USD thông qua một thuật toán nhưng nhà đầu tư sử dụng stablecoin để duy trì dự trữ bằng tài sản như tiền mặt hoặc thương phiếu, và điều này khả năng cao sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực tới hệ thống tài chính truyền thống cũng như các loại tài sản cơ bản đó.

Đáng chú ý, theo nhiều nhà quản lý, vận may của các công ty gắn liền với tiền điện tử cũng như sự can thiệp của các tổ chức tài chính truyền thống vào các loại tài sản sẽ khiến nguy cơ rủi ro tăng cao.

Ví dụ vào tháng 3 vừa qua, cơ quan quản lý tiền tệ của Mỹ đã đưa ra lời cảnh báo rằng, các ngân hàng có thể bị mắc kẹt bởi các dẫn xuất tiền điện tử vì có quá ít dữ liệu giá lịch sử để soi chiếu.

Tuy nhiên, các cơ quan quản lý nhìn chung vẫn phân chia về quy mô của mối đe dọa mà một vụ sụp đổ tiền điện tử gây ra cho hệ thống tài chính nói riêng và nền kinh tế toàn cầu nói chung.

Xem thêm: Bitcoin tiếp tục giảm mạnh về mốc 35.000 USD