Trong dịp Tết này mọi người thường có xu hướng ăn nhiều loại thực phẩm có lượng calo cao nên rất dễ dẫn tới tình trạng thừa cân, béo phì. Đặc biệt, với người cao tuổi cần ăn uống khoa học, cân đối các loại thực phẩm để bảo vệ sức khỏe, nâng cao sức đề kháng chống chọi với bệnh tật. Dưới đây là những lưu ý về chế độ ăn uống của người cao tuổi trong dịp Tết.
Những lưu ý trong chế độ ăn uống của người cao tuổi vào dịp Tết
Với người cao tuổi, nhu cầu về năng lượng là từ 1.800 - 2.000 kcal/người mỗi ngày. Năng lượng từ ngũ cốc cung cấp 63%, các chất béo cung cấp khoảng 22% và các chất đạm cung cấp khoảng 15% tổng nhu cầu năng lượng trong khẩu phần ăn hằng ngày. Người cao tuổi cần điều chỉnh chế độ ăn để duy trì cân nặng ở mức hợp lý.
Bữa ăn nên chia thành nhiều bữa nhỏ, tạo không khí vui vẻ thoải mái. Khi ăn cần ăn chậm và nhai kỹ thức ăn. Nên ăn các thức ăn thực vật như: Vừng, lạc, đậu đỗ, rau xanh và hoa quả chín, ăn ít thịt thay vào đó là cá, tôm.
Chế biến những món hấp, món luộc nhừ để thay thế các món rán nướng. Nên thay đổi thực đơn ăn thường xuyên và tránh đơn điệu để bữa ăn sẽ ngon hơn. Các món ăn chế biến mềm, thái nhỏ, hầm kỹ để phù hợp với hàm răng yếu và dễ tiêu hóa. Không ăn quá no, nhất là vào buổi tối, sau khi ăn xong nên ngồi hoặc đi lại nhẹ nhàng trong vòng 30 phút sẽ giúp dạ dày nhào trộn thức ăn và dễ tiêu.
Về chất đạm, người cao tuổi nên hạn chế ăn thịt và thay vào đó là các thực phẩm giàu can xi như: cá, tôm, cua. Những loại protein thực vật như đậu đỗ, vừng lạc, đậu phụ vì chúng có nhiều chất xơ giúp thải lượng cholesterol. Hạn chế ăn các thực phẩm có nhiều cholesterol như: nội tạng động vật, óc. Nên ăn ít nhất 3 bữa cá/1 tuần, 3 quả trứng/1 tuần và ăn thêm sữa chua (dễ tiêu và có lợi cho tiêu hóa).
Nhu cầu về chất béo cho người cao tuổi khoảng 50g/người mỗi ngày, nên ăn cả dầu thực vật và mỡ động vật, tỷ lệ chất béo thực vật chiếm khoảng 35% tổng lượng chất béo. Dầu thực vật tốt với người huyết áp cao, không có Cholesterol và ít Acid béo bão hòa hơn mỡ động vật.
Ngoài giảm cơm, người cao tuổi cần chú ý giảm thịt, giảm mỡ, giảm đường. Lượng thịt tính bình quân không vượt quá 1,5kg đầu người trong một tháng, mỡ/dầu dưới 600g, đường dưới 500g.
Ngoài ra, hạn chế ăn các thực phẩm có hàm lượng muối cao như các loại dưa, cà muối. Hạn chế các loại đồ ăn, thức uống gây mất ngủ như cà phê, chè đặc. Hạn chế ăn mặn, lượng muối ăn dưới 150g/người/tháng, vì ăn muối nhiều có liên quan đến bệnh tăng huyết áp.
Ở người cao tuổi, tiêu hóa hấp thụ chất đạm kém do đó dễ xảy ra tình trạng thiếu chất đạm. Với các loại thực phẩm như đậu, lạc, vừng và cá có nhiều chất đạm, ngoài ra chúng lại có nhiều chất dầu giúp phòng các bệnh về tim mạch. Vì vậy, người cao tuổi nên ăn nhiều món ăn làm từ đậu tương như đậu phụ, sữa đậu nành, tào phớ.
Mỗi gia đình nên để sẵn một lọ vừng lạc để bổ sung cho bữa ăn hằng ngày. Mỗi tuần ăn 2-3 bữa cá. Nên ăn cá nhỏ, cá kho nhừ hai lửa ăn được cả xương để bổ sung thêm canxi đề phòng bệnh xốp xương ở người cao tuổi.
Trong dịp Tết này, mâm cơm sẽ rất nhiều thịt, do đó, người cao tuổi cần chú ý ăn nhiều rau để có chất xơ kích thích nhu động ruột, tránh xảy ra tình trạng táo bón. Các chất xơ trong rau, quả còn có tác dụng như cái chổi quét hết các chất bổ béo thừa đẩy ra theo phân và giúp cơ thể phòng chống bệnh xơ vữa động mạch. Rau tươi và quả chín còn cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng đối với người cao tuổi là các vitamin và chất khoáng.
Trong dịp Tết không chỉ người cao tuổi mà ai cũng dễ có nguy cơ ăn nhiều, uống nhiều, chơi nhiều, nhưng lại ít vận động, đặc biệt là những người mắc bệnh mạn tính không lây.
Nên sắp xếp để người cao tuổi ăn 3-4 bữa vào những giờ cố định. Nên cho các cụ ngủ khoảng 7-8 tiếng và ngủ trưa từ 30 phút đến 1 tiếng một ngày, ngủ đúng giờ.
Nghỉ ngơi và duy trì tập luyện đúng giờ như ngày thường, duy trì chế độ tập thể dục, tập dưỡng sinh hay đi bộ vừa sức để khí huyết được lưu thông. Đồng thời, người cao tuổi không nên đi chơi xa quá và không nên đi chơi khuya. Những ngày thay đổi thời tiết, trời rét hay mưa phùn, người cao tuổi nên vận động ở trong nhà. Nếu dự tiệc vui Xuân có sử dụng chút rượu, bia thì không nên ra ngoài trời để tránh bị cảm lạnh và không nên hút thuốc lá, thuốc lào.
Trên đây là bài viết Những lưu ý về chế độ ăn uống của người cao tuổi trong dịp Tết hy vọng sẽ giúp ích cho bạn trong việc chăm sóc người cao tuổi trong dịp Tết.
