Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang kêu trời vì không thể cạnh tranh nổi khi giá container ngày một cao. Việc thiếu hụt container rỗng đã khiến cho các doanh nghiệp này gặp khó khăn khi xuất khẩu hàng quá ra nước ngoài.
Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang kêu trời vì không thể cạnh tranh nổi khi giá container ngày một cao. Việc thiếu hụt container rỗng đã khiến cho các doanh nghiệp này gặp khó khăn khi xuất khẩu hàng quá ra nước ngoài.
Cục Hàng hải Việt Nam gần đây đã phải yêu cầu các hãng tàu container minh bạch giá cước, không độn giá, thổi giá để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Nguyên nhân là vì cơ quan này đã nhận rất nhiều phản ánh về tình trạng các hãng tàu biển container liên tục tăng giá, phụ giá các dịch vụ vận chuyển lên rất cao hoặc thiếu vỏ container rỗng để đóng hàng xuất khẩu, hay không có tàu chuyên chở.
Trong tháng 11, hầu hết hãng tàu biển đều thông báo tăng giá cước lên 2-10 lần tùy theo chặng di chuyển. Trong đó, cước thuê cho một container đi Anh trong tháng 10 là 1.420 USD/ container 20 feet, đến tháng 11 mức cước này tăng lên 5.420 USD và đạt mức 7.200 USD vào tháng 12. Cước thuê container để vận chuyển từ Thái Lan về Việt Nam hồi trước tháng 10 là 60 USD cho một container, sang đến tháng 11, chi phí này đã tăng lên 600 USD. Hay giá cước thuê container từ Việt Nam đi Los Angeles (Mỹ) hồi trước tháng 10 vào khoảng 700 - 1.000 USD/ container thì đến tháng 11 đã tăng lên đến 5.000 USD.
Cho dù giá cước liên tục bị đẩy lên cao nhưng các doanh nghiệp cũng không dễ dàng để có thể thuê được vỏ container rỗng. Vấn đề này đang gây ảnh hưởng lớn đến dòng chảy thương mại khi xấp xỉ 60% hàng hoá trên toàn cầu đang được vận chuyển bằng container.
Theo ông Phan Minh Thông, CEO Phúc Sinh, một trong những công ty xuất khẩu tiêu và cà phê lớn nhất của Việt Nam, chi phí cho một container xuất khẩu của doanh nghiệp đã tăng đến 700%, dù vậy cũng nhiều đơn đặt hàng không thể giao vì bị hãng tàu hủy đơn.
Từ trung bình 40 container giao mỗi ngày, nay công ty của ông Thông chỉ có thể giao 3-5 container một ngày trong giai đoạn tháng 11, 12. Có thời điểm vừa thỏa thuận cùng hãng tàu đêm hôm trước thì sáng hôm sau đã bị hủy sạch vì có bên khác đặt giá cao hơn. Do đó lượng thu mua hàng của doanh nghiệp này đã giảm mạnh hơn trước từ 10 tấn mỗi tháng xuống chỉ còn 2-3 tấn dù đang là mùa thu hoạch của các mặt hàng như hồ tiêu và cà phê.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đã ra khuyến cáo cho các doanh nghiệp là cần phải có kế hoạch và kịch bản nhằm ứng phó và hạn chế tối thiểu việc gián đoạn trong chuỗi cung ứng cũng như giảm thiểu tối đa sụt giảm kim ngạch xuất khẩu của các ngành hàng.
VASEP đã kỳ vọng mức tăng trưởng xuất khẩu trong quý IV sẽ đẩy tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản cả nước lên 8,6 tỷ USD trong năm 2020. Nhưng việc không có container rỗng để đóng hàng hay thiếu tàu chuyên chở đã làm nhiều đơn hàng bị huỷ, hoãn trong hai tháng cuối năm... có thể sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu này.
Thông tin từ Bộ Công Thương, Trung Quốc đang có động thái gom vỏ container từ các quốc gia khác với giá cao do tình trạng thiếu container rỗng ở nước đã này diễn ra sớm hơn cũng như nghiêm trọng hơn. Kim ngạch xuất khẩu từ Trung Quốc đã tăng đến 21% trong tháng 11 so với cùng kỳ năm ngoái vì khả năng sản xuất khổng lồ của nước này đã tăng tốc sau dịch bệnh. Điều này tạo ra sự khan hiếm chung về thị trường container rỗng cho các quốc gia khác trong khu vực.
Trước những khó khăn này, Cục Hàng hải Việt Nam đã đề nghị các hãng tàu vận tải container tại Việt Nam phải thông tin giá niêm yết, phụ giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển theo các quy định trong Nghị định số 146. Các doanh nghiệp không được để xảy ra hiện tượng trục lợi, chào giá bất hợp lý tạo khó khăn cho các chủ hàng cũng như gây rối loạn thị trường vận tải đường biển.
Các hãng tàu cũng nên có những biện pháp nhằm tăng lượng dự trữ, lưu chuyển container rỗng (loại 40 feet) qua đó giảm giá dịch vụ nhằm đáp ứng nhu cầu xuất khẩu cho các chủ hàng trong giai đoạn nhu cầu tăng cao như hiện nay. Cục Hàng hải cho biết sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để kiểm tra trực tiếp tại các hãng tàu và sẽ xử lý nghiêm các trường hợp nào cố tình vi phạm.
Theo dự báo, tình trạng thiếu tàu biển và container có thể kéo dài cho tới tháng 2-3 năm sau, thậm chí dài hơn nếu Covid-19 chưa được kiểm soát.
