Vỡ nợ là gì? Chuyện gì sẽ xảy ra khi người vay hay quốc gia vỡ nợ

Khái niệm: Vỡ nợ là gì?

Vỡ nợ (Default) là việc cá nhân, doanh nghiệp, thậm chí là quốc gia không có khả năng thanh toán các khoản nợ khi đến hạn. Hiểu theo một cách đơn giản, vỡ nợ là việc bạn không trả được nợ bao gồm cả lãi lẫn gốc một khoản vay hay đầu tư vào chứng khoán. Thuật ngữ “vỡ nợ” đôi khi bị nhầm lẫn với “phá sản” (Bankruptcy).

Như vậy, tình trạng vỡ nợ sẽ xảy ra khi người vay không thể thực hiện thanh toán kịp thời, đúng hạn và ngừng thanh toán hoặc bỏ lỡ thời gian thanh toán. Các chủ nợ cũng thường tính toán trước được nguy cơ vỡ nợ.

=> Xem thêm: Chiến thuật thuốc độc là gì? Tại sao cần áp dụng chiến thuật thuốc độc trong kinh doanh

Vỡ nợ có thể xảy ra đối với những khoản nợ có bảo đảm, đó có thể là khoản vay thế chấp được bảo đảm bằng nhà hoặc khoản vay trong kinh doanh được bảo đảm bằng tài sản vốn có của công ty.

Nếu một người vay cá nhân không thể thanh toán thế chấp kịp thời, có thể dẫn đến khoản vay bị vỡ nợ. Kéo theo đó, nếu một công ty có tín nhiệm phát hành trái phiếu, vay mượn từ các nhà đầu tư khác nhưng không thể trả nợ cho các trái chủ thì đồng nghĩa với việc công ty đó sẽ vỡ nợ.

Vỡ nợ có ảnh hưởng xấu đến khoản tín dụng và khả năng vay mượn trong tương lai của các cá nhân, doanh nghiệp.

=> Xem thêm: Lạm phát là gì? Phân loại các mức độ lạm phát và ảnh hưởng của lạm phát tới kinh tế Việt Nam

Chuyện gì xảy ra khi vỡ nợ? 

Dưới đây là những hậu quả tiêu cực của vỡ nợ đối với cá nhân, doanh nghiệp hay cả một quốc gia:

- Với cá nhân người vay

Khi người vay không có khả năng trả nợ và bị vỡ nợ, hậu quả có thể bao gồm:

- Ảnh hưởng tiêu cực đến nhận xét về báo cáo tín dụng của người vay và hạ thấp điểm tín dụng xuống.

- Giảm cơ hội nhận được quỹ tín dụng trong tương lai

- Lãi suất cho vay sẽ cao hơn đối với khoản nợ hiện tại cũng như bất kì khoản nợ nào mới phát sinh.

- Bị khấu trừ tiền lương và các hình phạt khác.

- Khi một quốc gia vỡ nợ

Tuyên bố vỡ nợ gây ảnh hưởng rất tiêu cực tới danh tiếng của một quốc gia, khiến quốc gia từng vỡ nợ sẽ phải trả lãi suất cao hơn nhiều khi đi vay sau này. Nếu muốn cứu vãn, thông thường các quốc gia bắt buộc phải tái cấu trúc các khoản nợ vay thay vì từ chối chi trả.

Việc tái cấu trúc nợ vay gồm nhiều biện pháp, như giảm tiền lãi, tiền nợ gốc hoặc gia hạn thời gian trả nợ với đối tác. Rõ ràng trong trường hợp này, các chủ nợ là bên phải chịu thiệt hại. 

Không chỉ với các chủ nợ, bản thân quốc gia bị vỡ nợ cũng phải chịu hậu quả rất lớn.Giá trị tiền tệ trong nước giảm mạnh dẫn tới việc người dân đổ xô đi rút tiền ở ngân hàng và chuyển ra nước ngoài.

Các biện pháp trừng phạt một quốc gia vỡ nợ bao gồm việc áp đặt lãi suất cao ngất, hoặc hoàn toàn từ chối cho vay. Ngoài ra, thứ hạng của quốc gia tại các tổ chức xếp hạng tín dụng sẽ tụt thê thảm, kèm theo cảnh báo về việc không cho vay vốn với các nhà đầu tư.

Phân loại những trường hợp xảy ra vỡ nợ

Có nhiều trường hợp xảy ra vỡ nợ, bao gồm:

- Vỡ nợ trên khoản nợ có đảm bảo

Trường hợp một cá nhân, doanh nghiệp hoặc một quốc gia nào đó vỡ nợ, người cho vay hay nhà đầu tư sẽ tiến hành truy đòi lại các khoản tiền cho vay của họ. Trong một khoản vay có bảo đảm, người cho vay có quyền thực hiện yêu cầu pháp lý đối với tài sản của bên vay để bù lại cho khoản vay.

- Vỡ nợ trên khoản nợ không có bảo đảm

Các khoản nợ không có bảo đảm cũng có thể xảy ra vỡ nợ như nợ thẻ tín dụng hoặc hóa đơn y tế. Với khoản nợ không có bảo đảm, không có tài sản thế chấp để lấy nguồn đảm bảo khoản nợ thì người cho vay vẫn có quyền yêu cầu pháp lý trong trường hợp vỡ nợ.

Quyền phán quyết sẽ thuộc về tòa án, đồng thời chủ nợ được phép chiếm hữu tài sản của người vay nếu họ không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ theo hợp đồng.

- Vỡ nợ trên khoản vay sinh viên

Khoản vay nợ sinh viên là một loại nợ không có đảm bảo. Trong trường hợp này, khoản vay sinh viên có hậu quả giống như không trả nợ thẻ tín dụng.

- Vỡ nợ trên hợp đồng tương lai

Vỡ nợ trên hợp đồng tương lai xảy ra trong trường hợp khi một bên không hoàn thành được những nghĩa vụ đã quy định trong thỏa thuận.

Vỡ nợ ở đây là vấn đề liên quan đến việc không giải quyết ổn thỏa hợp đồng trước ngày bên cho vay yêu cầu. Một bên của hợp đồng đồng ý mua vào một ngày xác định với giá cụ thể trong khi bên kia cũng đồng ý bán tại các mốc thời gian cụ thể đặc biệt quan trọng trong hợp đồng.

- Vỡ nợ quốc gia

Một đất nước khi không thể hoặc không đủ khả năng trả nợ cũng dẫn đến tình trạng vỡ nợ. Trái phiếu chính phủ được phát hành khi chính phủ cần huy động tiền đầu tư cho các dự án hoặc hoạt động dịch vụ hàng ngày.

Nếu một quốc gia vỡ nợ, sự phân nhánh cơ cấu tổ chức có thể rơi vào tình trạng nghiêm trọng và dẫn đến sự sụp đổ của thị trường tài chính cúa đất nước. Nền kinh tế có thể đi vào suy thoái và dẫn đến đồng tiền bị mất giá.

=> Xem thêm: Cổ phiếu viễn thông kéo chứng khoán Mỹ sụt giảm mạnh