Hàng hóa là gì? Đặc trưng, phân loại và thuộc tính cơ bản của hàng hóa

Hàng hóa là gì?

Hàng hóa (commodity) là sản phẩm của quá trình lao động, thông qua trao đổi, mua bán mà thoả mãn nhu cầu nào đó của con người. Hàng hóa có hai thuộc tính: giá trị sử dụng và giá trị.

Theo Karl Marx, hàng hoá trước hết được hiểu là đồ vật mang hình dạng có khả năng thoả mãn những nhu cầu của con người nhờ vào các tính chất vốn có của nó.

Hàng hóa có thể ở dạng hữu hình như: lương thực, thực phẩm, sắt thép xây dựng... hoặc ở dạng vô hình như những dịch vụ thương mại, điện tử, vận tải…

Một đồ vật muốn trở thành hàng hoá cần phải thỏa mãn 3 yếu tố:

- Hàng hóa đó là sản phẩm của quá trình lao động

- Có tác dụng thỏa mãn một nhu cầu nào đó của con người 

- Là kết quả của quá trình trao đổi, mua bán

Tuy nhiên, các giao dịch về chứng khoán, cổ phiếu, bất động sản thuộc quyền sở hữu nói chung, quyền sở hữu trí tuệ nói riêng là sức lao động của con người có được đều là hàng hóa trong khi chúng không nhất thiết đáp ứng đầy đủ 3 tính chất trên.

=> Xem thêm: Bán phá giá là gì? Nguyên nhân, quy định pháp lý và các biện pháp chống bán phá giá

Thuộc tính cơ bản của hàng hóa

Hàng hoá có hai thuộc tính cơ bản là giá trị sử dụng và giá trị. Hai thuộc tính cơ bản này của hàng hóa có mối quan hệ ràng buộc lẫn nhau, nếu thiếu đi một trong hai thuộc tính cơ bản thì mặt hàng đó sẽ không còn là hàng hóa.

- Giá trị sử dụng của hàng hóa

Là việc thoả mãn nhu cầu nào đó của con người, gồm nhu cầu trực tiếp như: ăn, mặc, ở, phương tiện đi lại… và nhu cầu gián tiếp như: các tư liệu sản xuất,...

Hàng hóa luôn có một công dụng nhất định. Tính có ích của hàng hóa đó làm cho nó có được giá trị sử dụng với con người.

Ví dụ: Gạo để ăn, quần áo để mặc, nhà để ở, máy móc để phục vụ cho sản xuất, phương tiện giao thông đi lại…

C.Mác từng viết: “giá trị sử dụng cấu thành cái nội dung vật chất của của cải, chẳng kể hình thái xã hội của của cải đó như thế nào” 

Giá trị sử dụng ở đây là thuộc tính cơ bản của hàng hoá cũng là giá trị sử dụng cho người khác, cho cả xã hội thông qua hoạt động trao đổi, mua bán.

Điều này nói lên vai trò quan trọng của tiêu dùng hàng hóa đối với sản xuất. Đòi hỏi người tạo ra hàng hóa phải luôn quan tâm đến nhu cầu tiêu dùng của xã hội và đáp ứng được nhu cầu đó. Kể từ sau khi Việt Nam gia nhập WTO, các doanh nghiệp trong nước ngày càng cạnh tranh quyết liệt về sản phẩm hàng hóa.

- Giá trị của hàng hoá 

Hàng hóa có giá trị sử dụng đồng thời cũng mang giá trị trao đổi. Tìm hiểu về giá trị của hàng hóa cũng là giá trị trao đổi. Đề cao tiêu chí về chất lượng, tỷ lệ trao đổi giữa giá trị sử dụng của các loạihàng hóa khác nhau.

Ví dụ: 1m vải có giá trị trao đổi bằng 10 kg thóc. 

Sở dĩ hai loại hàng hóa này có giá trị sử dụng khác nhau nhưng lại có thể trao đổi cho nhau theo một tỉ lệ nhất định nào đó là vì giữa chúng có một điểm chung là cả vải và thóc đều là sản phẩm của lao động.

=> Xem thêm: Lần đầu vải thiều Thanh Hà lên sàn thương mại điện tử Lazada

Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hàng hóa

Hàng hoá là sự phối hợp hai thuộc tính giá trị sử dụng và giá trị. Là kết quả của quá trình lao động sản xuất tạo ra.

Hai thuộc tính trên là sự thống nhất của các mặt đối lập. Sự đối lập giữa giá trị sử dụng và giá trị là khi con người làm ra hàng hóa đem bán chỉ quan tâm đến giá trị hàng hóa do mình tạo ra nhưng nếu họ quan tâm đến giá trị sử dụng của hàng hóa thì cũng có được giá trị. Ngược lại, người mua hàng hóa muốn có được giá trị sử dụng của hàng hóa thì phải trả giá trị của nó cho người bán. Giá trị sẽ được thực hiện trước, sau đó mới thực hiện giá trị sử dụng.

=> Xem thêm: Hàng hóa thế giới đang đối mặt với một 'siêu chu kỳ' tăng giá