Trong số các thị trường chứng khoán tăng điểm mạnh nhất ở khu vực châu Á năm 2021, Việt Nam, Hàn Quốc, Đài Loan là 3 thị trường mà nhà đầu tư cá nhân đóng vai trò lớn. Điều này một lần nữa cho thấy ảnh hưởng ngày càng lớn của nhà đầu tư cá nhân trên toàn cầu, theo Bloomberg.
Không đâu chứng kiến vai trò nhà đầu tư cá nhân rõ nét hơn ở Việt Nam. Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, lực lượng nhà đầu tư cá nhân chiếm khoảng 90% giá trị giao dịch và chỉ số VN-Index đã tăng 20% từ đầu năm đến nay, đây là mức tăng mạnh hơn bất kỳ chỉ số chứng khoán chủ chốt nào khác trong khu vực.
Tiếp sau là hai nền kinh tế hùng mạnh về công nghệ Hàn Quốc và Đài Loan, với chỉ số chứng khoán tăng hơn 10% mỗi thị trường. Nhà đầu tư cá nhân chiếm khoảng 75% giao dịch ở Hàn Quốc và khoảng 70% ở Đài Loan. Điều đáng nói là sự tăng điểm diễn ra ngay cả khi khối ngoại bán ròng tại cả 3 thị trường trên từ đầu năm 2021 tới nay.
Làn sóng nhà đầu tư cá nhân đã nổi lên trên toàn cầu kể từ khi Covid-19 thành đại dịch. Đến nay, làn sóng này vẫn duy trì trong bối cảnh virus SARS-CoV-2 bùng phát mạnh tại nhiều nước châu Á.
Các biện pháp hạn chế đi lại để chống dịch là lý do khiến nhiều người tìm kiếm cơ hội ở thị trường chứng khoán với mong muốn bù đắp phần thu nhập bị mất hoặc tìm kiếm mức lợi nhuận tốt hơn so với lãi suất ngân hàng. Sự phổ biến của các ứng dụng giao dịch với mức phí thấp trên các thiết bị di động cũng là một chất xúc tác quan trọng cho xu hướng này.
Chiến lược gia Margaret Yang thuộc DailyFX nhận định: “Các nhà đầu tư cá nhân sẽ tiếp tục là một lực lượng thị trường quan trọng khi họ ngày càng hiểu biết và có kỹ năng giao dịch, đầu tư tốt hơn. Tuy nhiên, nhà đầu tư cá nhân cũng có thể mang đến mức độ biến động thị trường lớn hơn do tâm lý bầy đàn”.
Điều này đã thể hiện rõ phần nào trên thị trường chứng khoán Đài Loan gần đây, khi số ca nhiễm mới Covid-19 bùng mạnh khiến chỉ số Taiex lao dốc vào đầu tháng này. Chứng khoán Đài Loan đã có tuần giảm điểm tồi tệ nhất kể từ tháng 3/2020, để rồi phục hồi hoàn toàn chỉ 2 tuần sau đó.
Trong khi đó, ở Mỹ, nơi chỉ số S&P 500 đang giữ gần mức kỷ lục, một số nhà đầu tư cá nhân có vẻ đã quyết định tắt ứng dụng giao dịch chứng khoán và chuyển vốn sang những tài sản có độ rủi ro ít hơn, vào thời điểm mà tiêm chủng cho phép mở cửa trở lại nền kinh tế.
Nhà đầu tư cá nhân không phải là lực lượng duy nhất thúc đẩy sự tăng điểm của chứng khoán Việt Nam, Hàn Quốc, Đài Loan từ đầu năm 2021 đến nay. Cả 3 nền kinh tế này đều hưởng lợi từ triển vọng tích cực của khu vực xuất khẩu, trong bối cảnh tiêm chủng mở ra cơ hội hồi phục mạnh mẽ cho nền kinh tế toàn cầu.
Trong 20 ngày đầu tiên của tháng 5, xuất khẩu của Hàn Quốc tăng 53,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu tháng 4 của Đài Loan vượt dự báo nhờ kim ngạch tăng mạnh ở các sản phẩm bán dẫn và linh kiện điện tử khác. Việt Nam, dù đang chống chọi với số ca nhiễm Covid-19 tăng mạnh, được cho là sẽ hưởng lợi nhiều nhất tại khu vực châu Á từ sự phục hồi của kinh tế Mỹ.
Một số nhà phân tích cảnh báo rằng nhà đầu tư cá nhân có thể sẽ không duy trì được mức độ giao dịch “khủng” như hiện nay trong những tháng tới.
Chiến lược gia Jonathan Garner của Morgan Stanley ở Hồng Kông nhấn mạnh: “Khối lượng giao dịch đang cao gấp 3, 4, 5 hoặc thậm chí là 6 lần như ở Đài Loan nếu so với hồi năm 2016. Một khi khối lượng giao dịch đã tăng đến như vậy thì khó mà bền được”.
Tại Việt Nam, nhà đầu tư trong nước mua ròng trong khi khối ngoại bán ròng từ đầu năm. Việc nhà đầu tư không có nhiều lựa chọn để rót vốn, lãi suất tương đối thấp và sự phát triển của các dịch vụ môi giới trong nước được xem là lý do dẫn tới việc ngày càng có nhiều nhà đầu tư cá nhân gia nhập thị trường.
“Chúng tôi cho rằng mức độ hoạt động cao sẽ duy trì chừng nào lãi suất tiền gửi ngân hàng còn trong xu hướng giảm”, ông Stephen McKeever, trưởng bộ phận khách hàng tổ chức của Công ty Chứng khoán TP. HCM nhận định.
Bà Quỳnh Cao, Giám đốc phụ trách khách hàng tổ chức của Công ty Chứng khoán SSI bày tỏ lo ngại về khả năng thị trường điều chỉnh và cho biết đang theo dõi chặt chẽ thông tin về sự lây lan của Covid-19.
Số lượng nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Đài Loan tăng mạnh từ tháng 10 năm ngoái, khi nhà chức trách mở giao dịch lô lẻ (odd lots) giúp cá nhân có thể mua dễ dàng hơn trước những cổ phiếu giá cao như TSMC.
Khối ngoại đã bán ròng chứng khoán Đài Loan trong tháng 5, nhưng khối lượng giao dịch bình quân hàng ngày của thị trường trong tháng này đạt 17,9 tỷ USD, cao hơn 30% so với mức bình quân hàng ngày từ đầu năm.
Nhà đầu tư cá nhân ở Hàn Quốc đã mua mạnh các cổ phiếu công nghệ và công nghệ sinh học từ đầu năm đến nay. Gần đây, thị trường Hàn Quốc dỡ lệnh cấm bán khống và nhà đầu tư cá nhân đã bán ròng cổ phiếu trong nhiều phiên. Tuy vậy, một số chuyên gia cho rằng ảnh hưởng của lực lượng nhà đầu tư cá nhân sẽ tiếp tục lớn.
Nhà phân tích Han Jiyoung của Kiwoom Securities cho rằng tâm lý suy giảm hiện tại chỉ là tạm thời, và nhà đầu tư cá nhân sẽ tiếp tục mua thêm cổ phiếu của những nhà xuất khẩu lớn như Samsung, Hyundai…
