Vì Covid-19, các ngân hàng có thể sẽ phải trích lập dự phòng rủi ro cho nợ tái cơ cấu

Ngân hàng Nhà nước đang soạn thảo Thông tư số 01 sửa đổi nhằm tiếp tục cơ cấu nợ cho khách hàng (Thông tư 01 vừa hết hiệu lực cuối năm 2020) hiện đang chờ tổng hợp ý kiến từ các bộ, ngành có liên quan. Theo ông Đào Minh Tú, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước, theo dự kiến thì Thông tư 01 sửa đổi sẽ được trình Thủ tướng phê duyệt vào tuần sau.

Theo như dự thảo Thông tư số 01 sửa đổi mới nhất, các ngân hàng có thể sẽ phải trích lập dự phòng rủi ro tín dụng cho nợ tái cơ cấu trong thời gian dự kiến tối đa là 3 năm thay vì không phải trích lập như quy định của Thông tư cũ.

Phó Vụ trưởng Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính, bà Trịnh Phong Lan cho biết, Bộ đã có nhiều văn bản gửi đến Ngân hàng Nhà nước nhằm tham gia đóng góp ý kiến đối với Thông tư 01. Các công văn của Bộ Tài chính đều thống nhất quan điểm đồng ý hỗ trợ doanh nghiệp và người dân bằng cách cơ cấu, không chuyển đổi nhóm nợ đối với khách hàng.

Tuy nhiên, theo như quan điểm của Bộ Tài chính, nội bộ tổ chức tín dụng vẫn cần phải phân loại nợ theo đúng bản chất, nhìn nhận đúng về mức độ rủi ro qua đó trích lập đầy đủ và có nguồn dự phòng. Điều này có nghĩa là người vay tiền sẽ không bị chuyển nhóm nợ, tuy nhiên trong nội bộ tổ chức tín dụng cần phải phân loại các nhóm nợ như bình thường. Đồng thời trích lập dự phòng theo đúng bản chất.

Bà Lan cho hay, trước đó Ngân hàng Nhà nước đã bảo vệ quan điểm là không yêu cầu ngân hàng chuyển nhóm nợ, cũng không bắt buộc việc trích lập dự phòng rủi ro. Tuy nhiên, mới đây theo như văn bản gửi sang Bộ Tài chính để lấy ý kiến, Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các ngân hàng thương mại cần phải trích lập dự phòng cho nợ tái cơ cấu vì dịch bệnh Covid-19.

Tuy nhiên, vì lo ngại trích lập hết sẽ gây gánh nặng lên cho tổ chức tín dụng cho nên trong bản dự thảo Thông tư số 01 mới nhất, Ngân hàng Nhà nước đã đề nghị giãn thời gian trích lập dự phòng cho các ngân hàng trong vòng 3 năm. Bộ Tài chính mới đây cũng đã có văn bản thể hiện sự nhất trí với chủ trương của Ngân hàng Nhà nước, bà Lan cho biết.

Trong cuộc họp đầu năm với một số nhà băng tại Hà Nội ngày 6/1, Phó Thống đốc cho biết rằng tinh thần của Thông tư số 01 sửa đổi cần phải đáp ứng hai yêu cầu là tiếp tục cơ cấu nợ hỗ trợ cho doanh nghiệp, tuy nhiên cũng phải đảm bảo năng lực tài chính cho ngân hàng và phòng tránh rủi ro cho tương lai. Hai yêu cầu này có thể sẽ đối lập nhau nhưng Phó Thống đốc cho biết, tinh thần sửa đổi Thông tư số 01 sẽ hài hòa giữa hai yếu tố trên.

Theo đó, quy định về bắt buộc việc trích lập dự phòng theo như dự thảo Thông tư số 01 có thể sẽ ảnh hưởng tới lợi nhuận của một số ngân hàng, đặc biệt là những ngân hàng có tỷ lệ nợ tái cơ cấu cao vì dịch bệnh Covid-19.

Việc trích lập dự phòng rủi ro tín dụng là "bộ đệm" giúp cho các ngân hàng chống chịu trước rủi ro không thu hồi được nợ với những khoản nợ xấu. Tuy nhiên, nếu buộc phải trích lập đầy đủ dự phòng cho các khoản nợ tái cơ cấu, lợi nhuận của các ngân hàng có thể bị hao hụt, đặc biệt đối các nhà băng có tỷ lệ nợ tái cơ cấu cao vì Covid-19 cũng như tỷ lệ bao phủ nợ xấu đang ở mức thấp.

Theo số liệu của Công ty chứng khoán Vietcombank cho biết, một số nhà băng có tỷ lệ nợ tái cơ cấu theo Thông tư 01 tính đến hết tháng 9/2020 cao gồm Eximbank (6%), HDBank (4,5%), ACB (3,2%), Techcombank (3,07%), VPBank (10,5%), TPBank (7,4%), ... Trong đó, chỉ có VietinBank, VIB, Vietcombank là một trong số ít những nhà băng có tỷ lệ nợ tái cơ cấu dưới 1%.

Theo lãnh đạo của một ngân hàng có vốn nhà nước, việc nợ cơ cấu chưa được trích dự phòng theo Thông tư 01 là một trong những nguyên nhân khiến cho lợi nhuận của nhiều ngân hàng năm 2020 không phản ánh đúng thực chất. Theo lãnh đạo này chia sẻ, nợ cơ cấu gần như sẽ trở thành nợ xấu khi hết hạn cơ cấu, vì vậy quan điểm cẩn trọng của ngân hàng này là nên chủ động trích lập ngay từ đầu.