Liệu kinh tế thế giới có thoát khỏi ‘bóng đen’ Covid-19 và phục hồi trong 2021?

Các tổ chức, các chuyên gia phân tích dự báo, dịch bệnh Covid-19 chưa chắc có thể được kiểm soát hoàn toàn trong 2021, quá trình phục hồi kinh tế toàn cầu kéo dài, và phụ thuộc nhiều vào “lời giải” từ vaccine ngừa Covid-19, quan hệ thương mại giữa các nền kinh tế lớn.

Theo IMF đánh giá, trong 2021 tăng trưởng toàn cầu sẽ đạt khoảng 5,4%, thấp hơn nhiều so với con số 6,5% mà tổ chức này đưa ra vào thời điểm trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát vào tháng 1/2020.

Mặc dù kinh tế toàn cầu đã thoát đáy kể từ thời điểm “đóng băng” hồi tháng 4/2020 do lệnh hạn chế đi lại và giãn cách xã hội, nhưng dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp khiến nhiều quốc gia vẫn thận trọng mở cửa biên giới và hạn chế việc đi lại.

WB cũng không mấy lạc quan về khả năng phục hồi nhanh của kinh tế toàn cầu khi “bóng đen” Covid-19 vẫn đang hiện hữu.

Đại dịch Covid-19 đã làm trầm trọng thêm những rủi ro liên quan đến làn sóng tích lũy nợ toàn cầu kéo dài hàng thập kỷ, đồng thời làm giảm tốc độ tăng trưởng tiềm năng được dự báo từ lâu trong thập kỷ tới. Theo WB, nền kinh tế toàn cầu sẽ tăng trưởng khoảng 4% trong 2021 và con số này còn phụ thuộc vào tiến độ tiêm phòng vaccine ngừa Covid-19 trên toàn cầu.

Dự báo khá ảm đạm cho năm 2021, chuyên gia kinh tế trưởng Laurence Boone của OECD lưu ý, kinh tế thế giới có thể sẽ còn phải trải qua tác động của đại dịch Covid-19 trong năm 2021 này. Triển vọng kinh tế toàn cầu trong 2021 sẽ được cải thiện nhưng ở mức thấp và không đồng đều ở tất cả các nước.

Trung Quốc – nền kinh tế lớn thứ hai thế giới dự kiến sẽ tăng trưởng 8% vào năm 2021, trong khi các nền kinh tế thành viên OECD khác dự kiến chỉ tăng trưởng trung bình hơn 3%. Các quốc gia phục hồi tốt như thế nào sẽ phụ thuộc vào việc triển khai vaccine ngừa Covid-19 suôn sẻ ra sao.

Giới chuyên gia cho biết, hậu quả của Covid-19 đối với kinh tế toàn cầu sẽ còn dai dẳng, tăng trưởng GDP không chỉ đối mặt với triển vọng ảm đạm trong 2021 mà còn lan sang các năm 2022-2023 với đầu tư tư nhân và tăng năng suất thấp hơn. Đối với các nền kinh tế phát triển, mức tăng trưởng GDP vào cuối 2021 sẽ vẫn thấp hơn 2019 và thấp hơn đáng kể so với mức dự kiến trước Covid-19.

Nhiều khả năng tốc độ phục hồi việc làm trong năm 2021 của Mỹ có thể tăng cao sau cú sốc ban đầu của đại dịch. Tuy nhiên, do Chương trình bảo vệ tiền lương đã hết hạn vào cuối tháng 7 năm ngoái, sự phục hồi có xu hướng sẽ giảm tốc do có ít hỗ trợ hơn, đặc biệt là do ảnh hưởng của hậu bầu cử Tổng thống Mỹ. Do vậy, GDP của Mỹ sau khi giảm 6% vào năm 2020 có thể đạt mức phục hồi 3,7% vào 2021. Nếu cuộc khủng hoảng y tế tiếp tục kéo dài trong những tháng tới đây, GDP dự kiến sẽ chỉ đạt 1% vào năm 2021.

Eurozone dự kiến sẽ phục hồi kinh tế với mức tăng 5,8% vào năm 2021, sau khi ghi nhận mức giảm 7,1% trong năm 2020. Trong đó, Đức dự kiến sẽ phục hồi nhanh hơn nhờ các biện pháp kích thích tài chính mạnh mẽ và thu nhập phục hồi trở lại mức trước đại dịch Covid-19 vào quý 1/2023.

Tại khu vực châu Á, giới chuyên gia nhận định tăng trưởng trong khu vực dự kiến sẽ dần phục hồi sau khi bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19. Mặc dù đang trong tình trạng thu hẹp, khu vực châu Á vẫn duy trì hiệu suất tương đối so với phần còn lại của thế giới. Xét về tổng thể, khu vực này vẫn có những nền tảng cơ bản tương đối vững chắc nhờ khả năng phục hồi của mỗi nước.

Trong những năm qua, do sự mất cân bằng trong phát triển nền kinh tế toàn cầu, sự bất bình đẳng giữa các quốc gia gia tăng, chủ nghĩa bảo hộ trỗi dậy. Dịch Covid-19 nhiều khả năng sẽ khiến sự làn truyền của làn sóng chống lại toàn cầu hóa trở nên trầm trọng hơn.

Các nước lần lượt áp dụng những biện pháp kiểm soát dịch Covid-19 như cách ly, giám sát hải quan…, Do đó, sự lưu chuyển con người và các yếu tố sản xuất chắc chắn sẽ khó khăn, điều này sẽ khiến toàn cầu hóa và mở cửa phát triển bị cản trở trong ngắn hạn.