Khấu hao (Depreciation) là gì? Cách tính giá trị khấu hao

Khấu hao là gì?

Khấu hao (Depreciation) là một thuật ngữ dùng trong ngành kế toán. Hiểu một cách đơn giản đây là giá trị quy đổi thành dòng tiền tệ của một tài sản nào đó mà giá trị của tài sản được tính dựa trên sự hao mòn của nó sau một thời gian sử dụng. 

Bản chất của khấu hao

Khấu khao công cụ kế toán được dùng để phân bổ rõ ràng các chi phí phát sinh của một loại tài sản bất kỳ nào đó trong thời kỳ kế toán. Ngoài ra, khấu hao cũng giúp chúng ta xác định được chính xác được tuổi thọ của loại tài sản ấy. Thông thường, tại bảng tổng kết các giá trị tài sản của doanh nghiệp vào cuối kỳ đồng thời sẽ liệt kê được mức khấu hao tài sản. Việc ghi chép, tính toán khấu hao một cách cụ thể giúp đánh giá chính xác được mức phí bỏ ra ban đầu cho một loại tài sản. 

Khấu hao là còn là việc định giá phân bổ và xác lập một cách có hệ thống những giá trị của tài sản do sự hao mòn tài sản sau một khoảng một thời gian sử dụng nhất định. Khấu hao tài sản cố định sẽ được doanh nghiệp tính dựa vào chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian sử dụng nguồn tài sản cố định.

Khấu hao tài sản cố định có liên quan đến vấn đề hao mòn tài sản, tức là sự giảm dần giá trị sử dụng và giá trị do tham gia đầu tư vào quá trình sản xuất kinh doanh do hao mòn tự nhiên hoặc do những tiến bộ khoa học công nghệ tác động.

=> Xem thêm: Tài sản tỷ phú Elon Musk giảm gần 6 tỷ USD sau vụ tai nạn xe Tesla

Ví dụ về khấu hao 

Một công ty xây dựng đã mua một loạt hệ thống thiết bị máy móc (máy động cơ, máy phát lực...) trị giá 600 triệu. Thời gian sử dụng dự kiến đưa ra của các loại máy móc này rơi vào khoảng khoảng 15 năm. Vậy mỗi năm công ty kinh doanh này phải chi thêm số tiền 50 triệu để sửa sang kéo dài tuổi thọ của nó lên 15 năm. Từ đó, kéo theo thuế thu nhập cá nhân của công ty cũng giảm dần. Bên cạnh đó, kế toán công ty sẽ giảm giá trị của hệ thống máy móc đó trong bảng cân đối giá trị tài sản kế toán. 

Số tiền 50 triệu công ty phải chi ra thực chất cũng nằm trong quỹ công ty chứ không nộp hay chi trả cho bất kỳ ai cả. Nhưng vẫn phải làm rõ quy trình này bởi lẽ việc tính khấu hao sẽ giúp cho công ty hay doanh nghiệp xác định được rằng bao giờ thì máy móc, thiết bị hao mòn và cần phải bổ dung thêm chi phí để thay thế.

Các loại chi phí khấu hao

Có 2 loại chi phí khấu hao cơ bản:

- Chi phí khấu hao tài sản hữu hình cố định

Tài sản hữu hình cố định được hiểu một cách nôm na là những loại tài sản có hình thái dạng vật chất, có thể cầm nắmvà có mục đích sử dụng, tài sản hữu hình có tác dụng cụ thể  trong quá trình hoạt động hay sản xuất của công ty. Có thể kể đến như máy móc, các trang thiết bị điện tử, ô tô…Ví dụ về công ty cho thuê xe tự lái trên kia thì hệ thống máy móc xây dựng trên kia chính xác là chi phí khấu hao tài sản cố định hữu hình. 

- Chi phí khấu hao tài sản cố định vô hình

Đây là loại tài sản không có hình thái vật chất rõ ràng. Chúng được công nhận thuộc về cá nhân hay tổ chức, doanh nghiệp nào đó, ai cũng biết điều tài sản vô hình được xác định nhưng không thể cầm nắm được. Ví dụ bằng phát minh sáng chế, chi phí khấu hao tài sản cố định vô hình sẽ được tính dựa trên lợi nhuận của bằng phát minh sáng chế đó mà một công ty thu được.

=> Xem thêm: Vợ chồng tỷ phú Bill Gates bắt đầu phân chia khối tài sản 146 tỷ USD ra sao?

Phương pháp tính giá trị khấu hao

Hiện nay tính khấu hao có rất nhiều phương pháp, bao gồm:

- Phương pháp tính khấu hao tuyến tính

- Phương pháp tính khấu hao theo số lượng sản phẩm

- Tính khấu hao theo số dư giảm dần

Như vậy dù là cách tính khác nhau nhưng kết quả của các phép tính ấy đều cho ra một con số cụ thể, chính xác về giá trị hao mòn của tài sản. Hơn nữa, hầu hết mọi cách tính đều dựa vào các chi phí lịch sử của hầu hết các tài sản cố định của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, chỉ số này cũng bị ảnh hưởng lớn bởi lạm phát, điều này sẽ làm chi phí thay thế tài sản lớn hơn nguyên giá. Bởi vậy để tránh được việc khấu hao quá lớn doanh nghiệp nên tạo ra phần quỹ dự trữ. 

=> Xem thêm: Các con của Bill Gates-Melinda Gates sẽ chỉ thừa kế 'một phần rất nhỏ' tài sản

Ý nghĩa của giá trị khấu hao

Khấu hao là việc đưa dần giá trị vào chi phí kinh doanh hình thành nên một quỹ được gọi là quỹ khấu hao nhằm tái tạo lại tài sản cố định của công ty. Tuy nhiên việc khấu hao tài sản cố định có ý nghĩa rất lớn về cả góc độ một doanh nghiệp và tầm giá trị ở một quốc gia.

- Về kinh tế

Hao mòn tài sản cố định là một hiện tượng khách quan và tại mỗi thời điểm khấu hao, việc xác định mức độ khấu hao mòn cụ thể là khó và thậm chí là không thể xác định được. Điều này gây nên nhiều khó khăn cho công tác quản lý và theo dõi tài sản cố định khấu hao này. 

Tuy nhiên thì thông qua hình thức trích khấu hao sẽ cho phép các doanh nghiệp nhanh chóng phản ánh được giá trị thực của tài sản cố định, đồng thời do khấu hao đi một khoản chi phí kinh doanh nên khấu hao cũng kéo theo quá trình làm giảm lợi tức ròng của một doanh nghiệp, khấu hao tăng đồng nghĩa với lãi ròng cũng giảm.

- Về tài chính

Khấu hao chính là biểu hiện bằng tiền của phần giá trị tài sản cố định đã bị hao mòn. Tiền khấu hao chính là một yếu tố của chi phí sản xuất kinh doanh. Do nó là một bộ phận của giá thành sản phẩm nên khi sản phẩm được tiêu thụ ra ngoài thị trường thì tiền khấu hao sẽ được để lại hình thành quỹ khấu hao.