Đánh thuế căn hộ cho thuê, nhà đầu tư ‘tháo chạy’?

Khảo sát mới đây của VnXpress về việc khi giá thuê nhà tăng, nhà đầu tư sẽ tiếp tục đầu tư hay rời bỏ để lựa chọn phân khúc khác với tỷ suất lợi nhuận cao hơn. Kết quả cho thấy có tới hơn 80% nhà đầu tư lựa chọn phương án rời bỏ.

Theo ông Phan Công Chánh, chuyên gia bất động sản cá nhân, khi giá cho thuê bị trừ đi phần thuế thì bài toán nhà đầu tư cho thuê quan tâm là tỷ suất lợi nhuận lúc này sẽ giảm và dẫn đến thị trường cho thuê không còn hấp dẫn như trước, nhà đầu tư cho thuê sẽ rút khỏi thị trường.

Trước đó, ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho rằng, mọi hoạt động kinh doanh có lợi nhuận đều phải đóng thuế và việc thu thuế cho thuê căn hộ chung cư là hoàn toàn cần thiết và phù hợp, nhưng vẫn không khỏi lo ngại về những tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản trước thông tin đánh thuế căn hộ cho thuê.

Theo ông Đính, trong bối cảnh hiện nay, hoạt động cho thuê căn hộ chưa mang lại nhiều lợi nhuận cho các nhà đầu tư. Tại TP. HCM và Hà Nội, lợi nhuận từ việc cho thuê căn hộ mang lại hiệu quả rất thấp và thậm chí còn thấp hơn cả lãi suất tiền gửi tiết kiệm ngân hàng.

Chẳng hạn, một căn hộ 100m2 có giá từ 4 - 5 tỷ đồng chỉ cho thuê chỉ được 10 - 20 triệu đồng mỗi tháng, đầu tư căn hộ cho thuê thực chất "thua" gửi ngân hàng.

Ông Đính cho rằng, bản thân hiệu quả của việc đầu tư căn hộ cho thuê đã rất kém hấp dẫn, giờ cộng thêm với mức thuế cho thuê căn hộ 10% chắc chắn sẽ ảnh hưởng rất lớn đến lợi nhuận và tâm lý của các nhà đầu tư trên thị trường này. Hệ quả là thị trường bất động sản không khuyến khích được các nhà đầu tư mua căn hộ kinh doanh, làm giảm lực cầu của thị trường.

Vị chuyên gia này đề xuất có thể tạm hoãn thu thuế một thời gian hoặc áp mức thuế 2 - 3% bởi cho thuê căn hộ đây là hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ, lợi nhuận thấp, không giống với hoạt động kinh doanh chuyên nghiệp của các công ty, doanh nghiệp.

Chia sẻ về tác động từ câu chuyện thu thuế cho thuê, ông Nguyễn Hoàng, Giám đốc bộ phận R&D DKRA Vietnam cho rằng, việc đánh thuế căn hộ cho thuê tác động đến việc đầu tư căn hộ (mua cho thuê) hay không thì hiện tại chưa thấy rõ, nhưng tương lai chắc chắn khi người mua với mục đích này sẽ phải tính toán, cân nhắc.

Theo ông Hoàng, việc đánh thuế căn hộ cho thuê hiện nay mới chỉ đang thử nghiệm ở một số chung cư tại TP. HCM, Hà Nội cũng đang tính áp dụng tương tự nên phải chờ thêm một thời gian để đánh giá nhưng trước mắt là sẽ nảy sinh một số vấn đề.

Để việc này đi đúng đường và không ảnh hưởng đến quyền lợi của người mua, người sở hữu nhà và quan trọng nhất phải là những cơ chế, những công thức tính, những trường hợp nào thì tính và việc phối hợp áp dụng như thế nào, khi có được "cái khung" vậy rồi thì thử nghiệm sẽ hiệu quả hơn. Khi áp dụng thử nghiệm ở một số nơi, thì phải xem thực hiện như thế nào, không thể đánh đồng cứ thấy cho thuê là tính thuế.

Ghi nhận chung, hầu hết các doanh nghiệp, chủ các nhà hàng, kinh doanh hiện nay đều điều tiết để cắt giảm chi phí, không mở rộng văn phòng, chi nhánh. Khi mà tình hình cho thuê chưa khởi sắc, những chính sách "siết" ra đời lại càng tạo thêm áp lực cho các NĐT có tài sản cho thuê.

Dẫn lời VTC News, bà Tạ Thị Phương Lan, Phó vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh, cá nhân (Tổng cục Thuế) cho biết, những trường hợp cho thuê bất động sản thuộc diện chịu thuế 10% đều được xác định là những trường hợp kinh doanh bất động sản (theo Luật Kinh doanh bất động sản). Việc kinh doanh bất động sản theo hình thức cho thuê trong thời gian qua, mặc dù không bằng lãi tiết kiệm khi để tiền ngân hàng, khách hàng thuê không ổn định, vẫn thu hút nhiều cá nhân có tiền nhàn rỗi hoặc tiền vay (nhưng khả năng trả nợ tiền vay tốt) đầu tư vào lĩnh vực này.

Đại diện Tổng cục Thuế cho rằng việc tính toán các khoản chi phí cho hoạt động cho thuê bất động sản là không phù hợp vì phải tính đến các yếu tố sở hữu bất động sản lâu dài, bất động sản có thể tăng giá trong tương lai.

Đối với hoạt động cho thuê thông thường, chỉ có thể tính đến các chi phí mang tính phát sinh thường xuyên trong thời gian cho thuê hoặc để phục vụ cho mục đích cho thuê (gồm chi phí bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa, lắp đặt thiết bị nội thất...). Để xử lý vấn đề không được trừ chi phí hợp lý như nêu trên của cá nhân cho thuê bất động sản, chính sách thuế đã xây dựng mức thuế của cá nhân thấp hơn so với doanh nghiệp.

Cụ thể, thuế GTGT của cá nhân là 5% trong khi của doanh nghiệp là 10%; thuế TNCN là 5% trong khi thuế thu nhập doanh nghiệp là 20% trên chênh lệch (doanh thu trừ chi phí).