Cơn thiếu máu não thoáng qua được xem là dấu hiệu cảnh báo của đột quỵ. Chính vì vậy, việc phòng ngừa thiếu máu não thoáng qua và nhận biết sớm các triệu chứng của đột quỵ rất quan trọng và cần thiết.
Cơn thiếu máu não thoáng qua được xem là dấu hiệu cảnh báo của đột quỵ. Chính vì vậy, việc phòng ngừa thiếu máu não thoáng qua và nhận biết sớm các triệu chứng của đột quỵ rất quan trọng và cần thiết.
Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch máu não. Đây là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp máu não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể khiến não bộ bị thiếu oxy, không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào. Trong vòng vài phút nếu không được cung cấp đủ máu các tế bào não sẽ bắt đầu chết.
Do đó, người bị đột quỵ cần được cấp cứu ngay lập tức, thời gian kéo dài càng lâu, số lượng tế bào não chết càng nhiều sẽ ảnh hưởng lớn tới khả năng vận động và tư duy của cơ thể, thậm chí là tử vong.
Hầu hết những người sống sót sau cơn đột quỵ đều có sức khỏe suy yếu hoặc mắc các di chứng như: tê liệt hoặc cử động yếu một phần cơ thể, mất ngôn ngữ, rối loạn cảm xúc, thị giác suy giảm.
Có 2 loại đột quỵ là đột quỵ do thiếu máu và đột quỵ do xuất huyết. Đột quỵ do thiếu máu cục là tình trạng đột quỵ do các cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch, cản trở quá trình máu lưu thông lên não, chiếm 85% các ca đột quỵ.
Còn đột quỵ do xuất huyết là tình trạng mạch máu đến não bị vỡ khiến máu chảy ồ ạt gây xuất huyết não. Nguyên nhân khiến mạch máu vỡ là do thành động mạch mỏng yếu hoặc xuất hiện các vết nứt, rò rỉ.
Ngoài ra, người bệnh có thể gặp phải cơn thiếu máu não thoáng qua. Đây là tình trạng đột quỵ nhỏ, dòng máu cung cấp cho não bộ bị giảm tạm thời. Người bệnh có những triệu chứng của đột quỵ nhưng chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn, thường kéo dài khoảng vài phút. Đây là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ đột quỵ có thể xảy ra bất cứ lúc nào mà người bệnh cần lưu ý, nhất là trong những ngày trời trở lạnh.
Với người đã có biến chứng xơ vữa động mạch hay cục máu đông, mạch máu dễ bị tắc, thậm chí có thể vỡ mạch máu dẫn đến xuất huyết não, đột quỵ với nguy cơ tử vong và các biến chứng vô cùng nặng nề.
Những người cao tuổi (từ 50 trở lên), người bị huyết áp cao, người bị đái tháo đường, người hút thuốc và béo phì, mỡ máu cao là những đối tượng có nguy cơ đột quỵ mùa lạnh cao nhất, lên tới 30%.
Trong số 10 người bị đột quỵ, thì chỉ có 6 người may mắn trở lại bình thường hay bị ảnh hưởng nhẹ; đời sống thực vật phụ thuộc hoàn toàn vào người thân là 2 người; tử vong 2 người. Rất nhiều trường hợp chủ quan lúc thời tiết trở lạnh trong số này phải chịu các biến chứng tàn tật sau đột quỵ.
Nguy hiểm hơn cả là dấu hiệu của cơn đột quỵ nhẹ - thiếu máu não thoáng qua xuất hiện đột ngột khi người bệnh đang sinh hoạt bình thường như: Xây xẩm chóng mặt hoặc đau nhức đầu, tê yếu nhẹ tay chân hoặc liệt nửa người, nói ngọng hay không nói được, một mắt hoặc cả hai mắt bỗng không nhìn thấy, tự nhiên đi hay đứng không vững, bất tỉnh …
Các dấu hiệu trên chỉ kéo dài khoảng 1-10 phút, hiếm khi kéo dài quá 1 giờ. Khi triệu chứng kéo dài quá 1 giờ được xem như người bệnh bị tai biến mạch máu não, khi đó não đã bị tổn thương vĩnh viễn.
Trong một vài trường hợp, cơn thiếu máu não thoáng qua diễn biến từ từ, một số lại tiến triển rất nhanh. Tai biến mạch máu não thường dài hơn cơn thiếu máu não thoáng qua, phản ánh tình trạng tổn thương vĩnh viễn và rất nặng.
Thiếu máu não thoáng qua xuất hiện khá phổ biến, nhưng không phải ai cũng ý thức được mức độ nghiêm trọng của tình trạng này, đến khi bị tai biến thật sự thì đã trễ.
Vào mùa lạnh, nguy cơ suy tim, đột quỵ,... của những người có bệnh về tim mạch cao hơn 15% so với những mùa khác. Người già có khả năng miễn dịch và sức chịu đựng kém nên rất dễ bị đột quỵ. Đặc biệt, những người ít vận động, nghiện thuốc lá, nghiện rượu, ăn uống thiếu khoa học cũng có nguy cơ cao mắc đột quỵ.
Trong mùa lạnh, cơ thể tăng tiết các catecholamine trong máu dẫn đến co mạch ngoại biên. Mạch máu ở một số vùng co lại sẽ đẩy máu ra những khu vực ít chịu ảnh hưởng hơn, gây giãn mạch thụ động. Từ đó, các biến chứng đứt mạch máu não hoặc phù phổi cấp có tỷ lệ xảy ra nhiều hơn bình thường.
Khi tiết trời lạnh, lượng hồng cầu và độ nhớt của máu tăng, nguy cơ bệnh động mạch vành đột quỵ não và bệnh mạch máu ngoại vi cũng vì thế mà tăng cao, đặc biệt ở người già.
Khi có thay đổi đột ngột từ bên ngoài, những động mạch đưa máu lên não bị tắc nghẽn, não sẽ bị thiếu chất dinh dưỡng và oxy, dẫn đến đột quỵ và tử vong.
Ngoài ra, vào mùa đông, ở những người có thói quen uống rượu, bia, lượng cồn lưu lại trong máu lâu do khả năng bài tiết qua đường mồ hôi giảm có thể làm tăng huyết áp, nhịp tim, tăng lưu lượng máu và làm giảm độ kết dính của máu. Khi đó chỉ cần xuất huyết nhẹ là có thể dẫn tới đột quỵ.
Các dấu hiệu đột quỵ có thể xuất hiện và biến mất rất nhanh, lặp đi lặp lại nhiều lần khi cơ thể mệt mỏi, đột nhiên cảm thấy không còn sức lực, tê cứng mặt hoặc một nửa mặt, nụ cười bị méo mó.
Dấu hiệu đột quỵ xuất hiện khi không thể cử động chân tay, tê liệt một bên cơ thể, không thể nâng hai cánh tay qua đầu cùng một lúc. Hoặc khó phát âm, nói không rõ chữ, bị dính chữ, nói ngọng bất thường.
Ngoài ra, dấu hiệu đột quỵ xuất hiện khi người bệnh thấy hoa mắt, chóng mặt, người mất thăng bằng đột ngột, không phối hợp được các hoạt động, thị lực giảm, mắt mờ, không nhìn rõ, đau đầu dữ dội, cơn đau đầu đến rất nhanh, có thể gây buồn nôn hoặc nôn…
Người bị đột quỵ có thể có một vài dấu hiệu trên. Tùy thể trạng sức khỏe của mỗi người mà dấu hiệu đột quỵ khác nhau. Người bệnh có thể gặp cơn thiếu máu não thoáng qua với các triệu chứng giống hệt đột quỵ nhưng chỉ xảy ra trong vòng vài phút. Cơn thiếu máu não thoáng qua là dấu hiệu cảnh báo tình trạng đột quỵ sắp xuất hiện, có thể là trong vòng vài ngày hoặc một tháng sắp tới.
Những dấu hiệu đột quỵ có thể đến và qua đi rất nhanh. Khi thấy các dấu hiệu này xuất hiện cần chủ động đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được kiểm tra.
Để phòng ngừa nguy cơ đột quỵ trong mùa đông và hỗ trợ điều trị sau cơn đột quỵ, mọi người cần kết hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý; Tránh những đợt gió lạnh khi cửa mở; Chế độ ăn hằng ngày, cần hạn chế các loại mỡ động vật; Trong lối sống, cần tránh căng thẳng, stress, hạn chế uống rượu, bia, thuốc lá,...
Đối với những người có nguy cơ đột quỵ cao, cần điều trị tốt bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, khắc phục tình trạng tăng cholesterol máu, triglyceride máu, phòng và trị bệnh đa hồng cầu (nếu có những bệnh này).
Nên chú ý giữ ấm cơ thể, hạn chế đi ngoài đường khi nhiệt độ xuống quá thấp, tránh những đợt gió lạnh bất thường; không bước ra ngoài ngay khi thức dậy, tránh cơ thể bị thay đổi nhiệt độ đột ngột, không tắm quá khuya hoặc tắm quá lâu để ngăn ngừa tình trạng sốc nhiệt.
Ngoài ra, những người nằm trong nhóm đối tượng trên cũng nên lưu tâm đến việc sử dụng thực phẩm chức năng chứa nattokinase – một enzyme giúp làm tan cục máu đông (nguyên nhân dẫn đến đột quỵ não), phòng ngừa và hỗ trợ điều trị đột quỵ cùng các di chứng liệt, méo miệng, nói ngọng...
Thời gian “vàng” để cứu sống bệnh nhân đột quỵ là 4, 5 giờ và “kim cương” là 30 phút. Nếu không cấp cứu kịp thời bệnh nhân sẽ bị tàn phế nặng, thậm chí tử vong. Hi vọng thông tin trên đây đã giải đáp băn khoăn về đột quỵ, những đối tượng dễ đột quỵ khi trời trở lạnh và cách phòng tránh nguy cơ đột quỵ trong mùa lạnh.
