William Delbert Gann có lẽ là trader bí ẩn nhất trong các trader nổi tiếng của thế giới. Gann được biết đến với việc sử dụng các công cụ hình học, chiêm tinh học và toán học cổ đại để dự đoán các sự kiện diễn ra trên thị trường tài chính. Chiến lược giao dịch của Gann vẫn còn được sử dụng rộng rãi cho đến ngày nay.
Các đệ tử của Gann tuyên bố ông là một trong những stock trader thành công nhất, trong khi có nhiều người lập luận cho rằng không có bằng chứng cụ thể nào cho thấy ông đã kiếm được rất nhiều tiền từ việc đầu cơ thị trường tài chính. Vậy Gann là một trader vĩ đại hay chỉ là một gã kiếm lời từ việc bán sách và tổ chức hội thảo?
=> Xem thêm: Sóng Elliott: Vận dụng lý thuyết sóng trong phân tích và giao dịch cổ phiếu
Thời thơ ấu của W.D. Gann
W.D. Gann sinh năm 1878 tại Lufkin, Texas, là anh cả trong số 11 đứa con của một gia đình trồng bông nghèo khó. Ông không tốt nghiệp cấp hai hay học lên cấp ba vì phải làm việc trong nông trại.
Ban đầu, học vấn của Gann chủ yếu đến từ Kinh thánh. Ông dùng Kinh thánh để tập đọc trong lúc ở các nhà kho chứa bông, nơi ông học về giao dịch hàng hóa. Gann bắt đầu sự nghiệp tại một công ty môi giới ở thành phố Texarkana và đăng ký lớp học kinh doanh vào buổi tuối.
=> Xem thêm: Đường xu hướng (Trendline) là gì? Ứng dụng trong phân tích kỹ thuật
Bắt đầu từ New York
Năm 1903, một năm sau khi bắt đầu tham gia thị trường chứng khoán và hàng hóa, Gann chuyển tới New Yorrk để đầu quân cho một công ty môi giới Phố Wall. Ông nhanh chóng mở công ty riêng với tên W.D. Gann & Company. Ông tiếp tục phát triển chiến lược đầu tư khi quan sát các sai lầm từ khách hàng và học hỏi từ chúng.
Sách và khóa học
Năm 1919, Gann bắt đầu cung cấp bản tin thị trường hàng ngày tên là The Supply and Demand Newsletter, bao gồm thông tin về cổ phiếu, hàng hóa và đưa ra dự báo hàng năm. Năm 1923, ông xuất bản một ấn phẩm khác tên là The Busy Man's Service, trong đó đưa ra các khuyến nghị đầu tư cụ thể.
Gann cũng viết khá nhiều sách trong suốt cuộc đời, bao gồm "Đường hầm xuyên qua không trung" (tiểu thuyết khoa học viễn tưởng có chứa một số ý tưởng chủ chốt của ông) và "45 năm trên Phố Wall".
Sau này, Gann bán khóa học "bậc thầy" cho các sinh viên với giá 5.000 USD (tương đương 50.000 USD ngày nay).
=> Xem thêm: Lý thuyết Dow (Dow Theory) là gì? Cách áp dụng trong phân tích kỹ thuật
Các chu kỳ thời gian của Gann
Gann tin rằng mọi sự kiện xảy ra trên thị trường điều có thể đối chiếu với những gì xảy ra trong lịch sử. Về bản chất, mọi việc đều từng xảy ra trước đó và sẽ lặp lại. Ông nghiên cứu hình học cổ đại và chiêm tinh học để điều tra cách các sự kiện thị trường và các con số cụ thể lặp lại trong các chu kỳ thời gian khác nhau.
Ông khẳng định: "Để thành công bạn cần phải nghiên cứu dữ kiện lịch sử vì thị trường trong tương lai chỉ là sự lặp lại của quá khứ. Nếu tôi có dữ liệu, tôi có thể biết trước khi nào một sự kiện cụ thể sẽ diễn ra trong tương lai, bằng việc nghiên cứu các chu kỳ".
Chu kỳ 60 năm
Gann xác định các chu kỳ thời gian có ý nghĩa và đặc biệt coi trọng chu kỳ 60 năm.
Ông tuyên bố: "Đây là chu kỳ quan trọng và vĩ đại hơn cả, lặp lại sau mỗi 60 năm hoặc vào cuối chu kỳ 20 năm thứ ba. Bạn sẽ thấy tầm quan trọng của nó bằng cách so sánh giai đoạn chiến tranh 1861-1869 và sự hoảng loạn theo sau năm 1869. Đúng 60 năm sau – giai đoạn 1921-1929 – thị trường tăng giá lớn nhất và cú sụp đổ lớn nhất trong lịch sử diễn ra".
"Điều này chứng minh tính chính xác và giá trị của khoảng thời gian tuyệt vời này".
Tháng 11/1928, Gann phát hành "Dự báo hàng năm cho 1929", trong đó dự đoán chu kỳ giá lên vĩ đại của những năm 1920 sẽ chấm dứt vào ngày 3/9/1929 và nối tiếp bởi một cuộc khủng hoảng. Trên thực tế, cú sụp đổ của thị trường chứng khoán Mỹ xảy ra vào ngày 24/10/1929.
Chu kỳ 90 năm
Gann cũng nhấn mạnh chu kỳ 90 năm. Những người hâm mộ ông nói rằng thế giới sẽ xảy ra khủng hoảng tài chính năm 2019, 90 năm sau Đại Khủng hoảng năm 1929.
Một số ý tưởng của Gann được sử dụng trong các công cụ phân tích kỹ thuật ngày nay, thường được tích hợp vào các phần mềm giao dịch và biểu đồ. Một ví dụ phổ biến là Gann fans, được sử dụng để hiển thị các mức hỗ trợ và kháng cự tiềm năng.
=> Xem thêm: 4 lỗi cơ bản mà nhà đầu tư chứng khoán mắc phải khiến họ phải trả giá đắt
Tranh cãi xung quanh Gann
Phe ủng hộ
Một trong những bằng chứng mạnh mẽ nhất củng cố danh tiếng của Gann được lấy từ bài báo năm 1909 của Richard D. Wyckoff, một nhân vật nổi tiếng ở Phố Wall vào thời điểm đó.
Bài báo mô tả thành tích của Gann được ghi lại bởi một nhà quan sát độc lập: "Tháng 10/1909, trong 25 ngày giao dịch, W.D. Gann thực hiện 286 giao dịch đối với hàng loạt cổ phiếu, cả mua lẫn bán khống. Trong đó 264 giao dịch sinh lãi, 22 bị lỗ. Số tiền Gann thu về cuối tháng lớn gấp 10 lần vốn ban đầu. Những giao dịch này được thực hiện dưới sự quan sát của các đại diện của chúng tôi".
Phe ngờ vực
Ngược lại, cuốn sách "Giao dịch để kiếm sống" của Tiến sĩ Alexander Elder phiên bản năm 1993 lại đưa ra cái nhìn hoài nghi hơn. Cuốn sách này được những người nghi ngờ Gann coi là bằng chứng.
Ông Elder viết: "Nhiều kẻ cơ hội bán các "khóa học Gann" và "phần mềm Gann". Chúng tuyên bố rằng Gann là một trong những trader giỏi nhất thế giới tự cổ chí kim, ông ta để lại tài sản 50 triệu USD, v.v… Tôi đã phỏng vấn con trai ông ta, John L. Gann, nhà phân tích cho một ngân hàng ở Boston".
"John nói rằng cha mình không thể nuôi gia đình bằng việc đầu tư mà phải kiếm sống bằng cách viết và bán các khóa học hướng dẫn. Khi W.D. Gann mất những năm 1950, tài sản ông để lại chỉ nhỉnh hơn 100.000 USD một chút, bao gồm cả căn nhà".
"Truyền thuyết về W.D. Gann, người khổng lồ của giới đầu tư, được lưu truyền bởi những tay bán khóa học và đồ linh tinh khác cho những khách hàng cả tin", Elder kết luận.
=> Xem thêm: Nhà đầu tư chứng khoán cần làm gì để giữ bình tĩnh trước biến cố của thị trường?