Mới đây, Cơ quan Quản lý Dược phẩm Châu Âu (EMA) cho biết đã xác định có mối liên quan giữa các trường hợp đông máu cục (huyết khối) hiếm gặp ở tĩnh mạch sâu với vắc xin Covid-19 của công ty Mỹ Johnson & Johnson - có tên chính thức là Janssen. EMA khuyến cáo đây là một tác dụng phụ của vắc xin này.
EMA cũng khuyến cáo đưa hội chứng giảm tiểu cầu miễn dịch (ITP) – chứng rối loạn đông máu do cơ thể tấn công nhầm các tiểu cầu, vào danh sách tác dụng phụ với tần suất không xác định của vắc xin Johnson & Johnson và vắc xin của hãng dược Anh AstraZeneca cùng Đại học Oxford đồng phát triển.
Phản ứng trước khuyến cáo của EMA, Johnson & Johnson cho biết dù nguy cơ gặp phải các phản ứng phụ này này rất thấp, công ty này sẽ cập nhật thông tin về vắc xin, đồng thời tiếp tục phối hơp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, trong đó có EMA.
"Chúng tôi rất ủng hộ việc nâng cao nhận thức về các dấu hiệu và triệu chứng của các tác dụng phụ hiếm gặp để đảm bảo rằng có thể nhanh chóng xác định và xử lý chúng”, Johnson & Johnson cho biết trong một thông cáo.
Trước đó, cả vắc xin của Johnson & Johnson và AstraZeneca đều được xác định có liên quan tới tình trạng huyết khối kèm hội chứng giảm tiều cầu (TTS) hiếm gặp. Cả hai loại vắc xin này đều được phát triển dựa trên công nghệ véc-tơ virus với cơ chế kích thích tế bào trong cơ thể người tạo ra một loại protein giúp hệ miễn dịch chống lại virus SARS-CoV-2.
EMA cho biết, phát hiện mới về tình trạng đông máu nguy hiểm tới tính mạng được gọi là huyết khối tĩnh mạch (VTE) khác với chứng TTS. VTE thường khởi nguồn với một cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch chân, cánh tay hoặc bẹn, sau đó di chuyển đến phổi và chặn nguồn cấp máu ở đây. VTE thường gặp nhất do chấn thương hoặc thiếu vận động ở những bệnh nhân nằm liệt giường. Thuốc tránh thai và một số bệnh mãn tính cũng được coi là một số nguyên nhân gây ra tình trạng này.
Tuy nhiên, theo một nghiên cứu tại Anh được đăng trên Tạp chí Y khoa Anh (BMJ) hồi tháng 8, bệnh nhân mắc Covid-19 có nguy cơ đông máu cao hơn so với những người tiêm phòng Covid-19 bằng vắc xin AstraZeneca hoặc Pfizer.
Cụ thể, nghiên cứu cho thấy cứ 10 triệu người tiêm mũi vắc xin AstraZeneca đầu tiên, có thêm 66 người mắc hội chứng đông máu so với điều kiện bình thường. Trong khi đó, cứ 10 triệu người dương tính với Covid-19 thì có thêm 12.614 trường hợp bị đông máu.
Nghiên cứu được thực hiện trên 29 triệu người tiêm mũi đầu vắc xin AstraZeneca hoặc Pfizer trong thời gian từ tháng 12/2020 đến tháng 4/2021, và 1,7 triệu bệnh nhân mắc Covid-19.
Dù lưu ý về khả năng rối loạn đông máu tăng lên khi tiêm vắc xin so với không tiêm, nghiên cứu “nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm chủng để giảm nguy cơ đông máu hoặc không cầm máu” nếu mắc Covid-19.
Nhóm tác giả của nghiên cứu phát hiện thấy rằng những người nhiễm SARS-CoV-2 có nguy cơ giảm tiểu cầu cao gấp 9 lần so với người đã tiêm 1 mũi vắc xin. Rủi ro đột quỵ do mắc Covid-19 cũng cao hơn so với ở người tiêm mũi đầu tiên Pfizer.
Bên cạnh đó, dữ liệu công bố hồi tháng 7 cho thấy vắc xin AstraZeneca không làm gia tăng nguy cơ rối loạn đông máu sau khi tiêm liều thứ hai. Tỷ lệ ước tính là chỉ có 2,3 ca đông máu trên mỗi 1 triệu người tiêm mũi thứ hai AstraZeneca, bằng với tỷ lệ ở những người chưa tiêm. Tuy nhiên, tỷ lệ số ca đông máu ở những người tiêm mũi đầu tiên là 8,1 ca trên 1 triệu ca.
