Theo Khoản 30 Điều 4 Luật chứng khoán nêu rõ tự doanh chứng khoán là việc một công ty chứng khoán tự thực hiện giao dịch mua bán với chính mình.
Theo Khoản 30 Điều 4 Luật chứng khoán nêu rõ tự doanh chứng khoán là việc một công ty chứng khoán tự thực hiện giao dịch mua bán với chính mình.
Tự doanh chứng khoán có tên tiếng Anh là Self-trading, miêu tả hành động một công ty chứng khoán tự mua bán chứng khoán cho chính mình thông qua cơ chế giao dịch khớp lệnh. Hay nói cách khác, mục đích cuối cùng của tự doanh chứng khoán là thu được lợi nhuận từ khoản chênh lệch giá mua giá bán và dự trữ nhằm đảm bảo tính thanh khoản ngoài thị trường.
Bởi vì các công ty chứng khoán đều có tính đặc thù về khả năng tiếp cận thông tin cũng như tính chủ động trên thị trường, do đó các tổ chức này sẽ có nhiều lợi thế đặc biệt trong hoạt động tự doanh chứng khoán.
Ví dụ các ưu điểm của một công ty chứng khoán như là khả năng dự đoán diễn biến trong tương lai, xu thế giao dịch trên thị trường chứng khoán, thu thập đầy đủ thông tin về cung cầu từng chứng khoán và đặc biệt được hưởng 100% phí giao dịch.
Bằng việc tiến hành hoạt động tự doanh chứng khoán, công ty chứng khoán đã đóng góp phần lớn vào việc bình ổn giá cả của các loại chứng khoán trên thị trường, đồng thời điều tiết được cung cầu.
Xem thêm: Lịch sự kiện chứng khoán đáng chú ý ngày 16/2
Tự doanh chứng khoán hoàn toàn được thực hiện trên thị trường tự do OTC lẫn sàn giao dịch.
Tự doanh chứng khoán trên thị trường này có thể được tiến hành trực tuyến giữa các công ty chứng khoán với đối tác hay thông qua hệ thống giao dịch tự động hoặc tạo thị trường.
Trên sàn giao dịch, tự doanh chứng khoán được thực hiện như hoạt động của một nhà đầu tư thông thường.
Xem thêm: Giá thép xây dựng trên Sàn giao dịch Thượng Hải tăng mạnh
Đầu tiên, hoạt động tự doanh chứng khoán của các công ty chứng khoán đều mang tính chuyên môn và chuyên nghiệp cao. Điều này được bộc lộ rõ ở nhân lực các doanh nghiệp này đều có trình độ, kiến thức chuyên môn cao; song song là khả năng phán đoán và đưa ra các quyết định đúng đắn. Ngoài ra, có những điều khoản, điều kiện đầu tư được quy định chặt chẽ buộc các công ty chứng khoán phải tuân theo nhằm đảm bảo tính an toàn và hiệu quả trong đầu tư. Cụ thể, trách nhiệm và quyền hạn của các bên tham gia vào tự doanh chứng khoán đều được nêu rõ và được thực hiện thông qua các giai đoạn nhất định và phương án đầu tư cụ thể.
Không những thế, hoạt động tư doanh chứng khoán đều mang tính định hướng có chiến lược; đồng thời dựa vào những phân tích thị trường và mục tiêu trong từng thời gian hoạt động mà công ty chứng khoán có thể đề xuất những chiến lược đầu tư và chính sách quản trị danh mục đầu tư phù hợp.
Hai là, quy mô đầu tư của công ty chứng khoán thường lớn và danh mục đầu tư đa dạng bởi tiềm lực tài chính mạnh và tính chuyên nghiệp cao trong các hoạt động. Đáng chú ý, tự doanh chứng khoán không tập trung vào duy nhất một thị trường, một lĩnh vực hay một công ty. Các công ty chứng khoán được phép đầu tư trên nhiều loại thị trường từ tập trung đến phi tập trung trong và ngoài nước, cùng nhiều lĩnh vực khác nhau.
Ba là, luôn có nhiều rủi ro ẩn chứa trong tự doanh chứng khoán. Chính vì vậy, trong hoạt động đầu tư và kinh doanh chứng khoán, các công ty chứng khoán đều dùng công cụ phòng vệ như option, future,... Tính hiệu quả của các công cụ này phụ thuộc vào nhiều tác nhân như việc sử dụng rộng rãi trong hoạt động đầu tư, chiến lược phát triển và chính sách quản lý các danh mục đầu tư của doanh nghiệp.
Đây là loại giao dịch “trao tay” giữa khách hàng và công ty chứng khoán theo giá thỏa thuận trực tiếp. Các đối tác thực hiện loại giao dịch này thường trực tiếp tiến hành các thủ tục thanh toán và chuyển nhượng chứng khoán. Vì vậy, không có bất kỳ một loại phí nào phát sinh trong giao dịch ngoài phí thanh toán và phí chuyển khoản chứng khoán.
Các giao dịch trực tiếp này không chịu sự giám sát của Sở (trung tâm) giao dịch nhưng chịu sự giám sát của Thanh tra Nhà nước về chứng khoán.
Giao dịch gián tiếp là giao dịch mà các công ty chứng khoán không thể thực hiện được bằng giao dịch trực tiếp nhằm đảm bảo an toàn khi có biến động lớn xảy ra với giá chứng khoán và đôi khi cũng vì mục đích can thiệp vào giá thị trường.
Tương tự với giao dịch trực tiếp, Sở (trung tâm) giao dịch không có sư phân biệt giao dịch theo ủy thác và giao dịch tự doanh. Bên cạnh đó, công ty chứng khoán phải chịu các chi phí môi lập giá, lưu ký chứng khoán và chi phí thanh toán bù trừ.
Xem thêm: Cổ phiếu FAANG - bộ ngũ quyền lực đang xuất hiện dấu hiệu của sự rạn nứt
Bất kỳ một tổ chức, doanh nghiệp nào đều phải dự trữ cho mình một lượng tiền mặt để tiến hành chi trả và dự phòng cho các nhu cầu thanh toán hàng ngày. Đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tài chính, yêu cầu này trở nên bắt buộc và cấp thiết hơn cả.
Hoạt động đầu tư ngân quỹ phát sinh giúp ngân hàng và công ty chứng khoán có thể quản lý tốt các khoản dự trữ, bao gồm tiền mặt, tiền gửi tại ngân hàng, các chứng khoán ngắn hạn có tính thanh khoản cao.
Thông qua đầu tư số tiền tạm thời nhàn rỗi vào thị trường tiền tệ, công ty chứng khoán hay ngân hàng sẽ đạt được hai mục đích là đáp ứng được nhu cầu thanh toán và sinh lời ở một mức nhất định.
Đây là việc các nhà đầu tư mua chứng khoán ở mức giá thấp nhưng bán ra ở mức giá cao và lợi nhuận thu về là khoản chênh lệch giữa giá mua với giá bán. Mục đích của hoạt động đầu tư chênh lệch giá là tạo lợi nhuận nhưng không có rủi ro trên cơ sở khai thác sự không đồng nhất về giá chứng khoán tại các thời điểm khác nhau và tại thị trường khác nhau.
Với mục đích tạo ra lợi nhuận thông qua hành vi chấp nhận rủi ro về giá chứng khoán, các công ty chứng khoán sẽ bắt đầu thực hiện đầu tư. Cụ thể, đầu cơ là hoạt động mua bán, nắm giữ và bán khống chứng khoán nhằm thu được lợi nhuận từ sự biến động giá.
Cơ sở để đầu cơ là vào một ngày nhất định trong tương lai, giá chứng khoán sẽ tăng so với thời điểm hiện tại. Và khi đầu tư, công ty chứng khoán sẽ mua vào lúc chứng khoán có giá thấp với mục đích bán với giá cao trong tương lai.
Hoạt động đầu cơ được tiến hành trong thời gian ngắn và chỉ những công ty chứng khoán cần tích lũy nhiều vốn và chính sách đầu tư mạo hiểm mới thực hiện đầu cơ.
Hoạt động này được tiến hành với mục đích tự bảo vệ trước những biến động của giá chứng khoán và do đó các công ty chứng khoán cần sử dụng nhiều công cụ phòng vệ. Đây là một hình thức đầu tư được thực hiện nhằm giảm hoặc loại trừ tiềm năng rủi ro xảy ra với một loạt đầu tư khác; đồng thời vẫn đảm bảo mức lợi nhuận khi thực hiện thương vụ.
Tạo lập thị trường là hoạt động mà các công ty chứng khoán chấp nhận vướng vào rủi ro để nắm giữ một khối lượng nhất định của một loại chứng khoán nhất định nhằm hỗ trợ và thúc đẩy giao dịch đối với loại chứng khoán đó.
Dưới tư cách là nhà tạo lập thị trường, công ty chứng khoán sẽ thường xuyên niêm yết lên các mức giá chào mua, chào bán và thực hiện giao dịch mua bán theo các định giá đó.
Một công ty chứng khoán có đầy đủ điều kiện thực hiện hoạt động đầu tư nắm quyền kiểm soát khi tiềm lực tài chính mạnh và nhân lực có trình độ cao.
Với những công ty phát hành kinh doanh không hiệu quả, công ty chứng khoán hoàn toàn có thể mua lại toàn bộ hoặc một phần đủ để chi phối hoặc tham gia quản lý công y rồi sẽ tiến hành tái cơ cấu tài chính doanh nghiệp đó. Xu hướng này sẽ giúp các công ty chứng khoán ngày một phát triển theo mô hình tập đoàn tài chính trung gian, cung cấp dịch vụ trên thị trường chứng khoán và trở thành những nhà đầu tư chiến lược.
Xem thêm: Cổ phiếu được khuyến nghị ngày 16/2: FPT, ACV, DGW, PAC
