“Thất nghiệp tiềm ẩn” - mối e ngại của nền kinh tế Nga

6 tháng sau chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, hoạt động của nhà sản xuất ô lớn hàng đầu nước Nga - Avtovaz - đã cho chúng ta cái nhìn sâu sắc hơn về sự tương phản, mâu thuẫn bên trong nền kinh tế quốc gia này.

Cụ thể, Avtovaz đã khởi động lại hoạt động sản xuất thương hiệu Lada vào mùa hè này sau khi bị tạm dừng vào tháng 3 do đối mặt với các lệnh trừng phạt của phương Tây.  Hơn nữa, họ vẫn chưa chính thức sa thải ai trong số 42.000 nhân viên.

Tuy nhiên, công ty này đang ngày càng cảm nhận rõ sức ép khi phần lớn trong số 3.200 công nhân làm việc ở nhà máy tại thành phố Izhevsk (nơi việc sản xuất xe vẫn chưa khởi động lại) đã bị cho nghỉ tạm thời kể từ tháng 3. Công ty vẫn trả họ 2/3 lương và một số nhân viên thì được giao việc làm quanh nhà máy, nhưng số giờ làm giảm đi.

Tháng này, Avtovaz đề nghị toàn bộ nhân viên ở Izhevsk nhận khoản đền bù một lần để nghỉ việc. Họ muốn tập trung vào sản xuất tại nhà máy chính ở Togliatti.

Alexander Knyazev - một nhân viên tại Avtovaz cho hay: "Đây là sự lựa chọn giữa điều tồi tệ và điều kinh khủng" bởi anh phải cân nhắc nên nhận 200.000 Rúp (tương đương 3.400 USD) tiền bồi thường hay tiếp tục giữ công việc tại xưởng.

Tuần trước, anh chọn rời đi. Công việc tại Avtovaz từng giúp anh kiếm được hơn 45.000 Rúp/tháng. "Họ không cần nhiều thợ máy nữa", anh nói.

Khi được hỏi có bao nhiêu công nhân đã chọn chấp nhận thôi việc, Avtovaz nói rằng, họ sẽ tiết lộ con số cuối cùng sau tháng này, đồng thời nói thêm rằng những công nhân bị giảm giờ làm sẽ quay lại nhà máy làm việc 5 ngày trong tuần kể từ ngày 29/8.

Công ty chưa cho biết chi tiết kế hoạch với nhà máy Izhevsk. Dù vậy, đầu tháng này, họ thông báo vẫn duy trì nhà máy và sẽ biến nơi này thành xưởng sản xuất xe điện đầu tiên của Nga - Lada e-Largus.

Giám đốc Avtovaz Maxim Sokolov khi đó cho biết: “Với tình hình hiện tại, dưới sức ép của các lệnh trừng phạt và các biến số không ngừng tăng lên, chúng tôi đang áp dụng các biện pháp toàn diện để bảo toàn lao động".

Ruben Enikolopov, Giáo sư kinh tế tại Trường Kinh tế Mới ở Moscow, cho biết, cuộc đấu tranh của ngành ô tô đang bị che đậy bởi "tình trạng thất nghiệp tiềm ẩn", nơi người lao động không bị sa thải nhưng lại bị nghỉ việc vô thời hạn.

Ông dự kiến ​​tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng vào cuối năm nay.

Xem thêm: Taliban đàm phán mua dầu mỏ, khí đốt của Nga

"Tại Nga, khủng hoảng kinh tế thường không gây ra thất nghiệp hàng loạt, nhờ các công cụ như cho nghỉ không lương", Enikolopov giải thích.

Ngoài ra, tháng này, Bộ trưởng Kinh tế Nga Maxim Reshetnikov bác bỏ ý kiến cho rằng tỷ lệ thất nghiệp nước này đang tăng mạnh. Số liệu chính thức là 3,9% trong tháng 6. Đây là mức thấp kỷ lục.

Nhờ giá dầu tăng cao và các chính sách ghìm lạm phát của chính phủ, kinh tế Nga năm nay được dự báo không giảm sâu như lo ngại hồi đầu năm.

Hơn nữa, ô tô không phải ngành duy nhất ở Nga chịu tác động mạnh từ phương Tây. 

Hiện tại, theo Phó Thủ tướng Tatiana Golikova, khoảng 236.000 người Nga đang phải tạm nghỉ việc hoặc giảm giờ làm, tính đến cuối tháng 7. Họ không được tính vào 3 triệu người Nga được ghi nhận là thất nghiệp.

Thế nhưng, ngành xe hơi chịu thiệt hại nặng nhất khi sản lượng xe chở khách đã giảm 62% trong nửa đầu năm so với cùng kỳ năm ngoái. 

Các hãng xe nước ngoài như Volkswagen, Nissan, Hyundai Stellantis, Mitusubshi và Volvo đã ngừng hoạt động tại Nga và cho nhân viên tạm nghỉ việc.

Theo thống kê của Reuters, việc các hãng rút đi đã ảnh hưởng đến hơn 14.000 nhân lực ngành xe hơi Nga.

Tương lai của những người này còn phụ thuộc vào diễn biến xung đột sắp tới. Xe hơi từng là ngành biểu tượng cho thành công của Nga trong nhiều thập kỷ, thu hút doanh nghiệp nước ngoài và là một trong những ngành tuyển dụng nhiều nhất nước.

Ở một diễn biến khác, một số thị trường khác lại đang nổi lên. Knyazev muốn chuyển sang vị trí mới tại nhà máy của hãng sản xuất súng Kalashnikov, dù thu nhập thấp hơn. Hơn 100 cựu nhân viên Avtovaz đã được Kalashnikov tuyển dụng.

Xem thêm: Anh: Tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống mức kỷ lục