Phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại, phục vụ đất nước phát triển bền vững, toàn diện

Cùng dự Hội nghị có đồng chí Phạm Bình Minh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, các đồng chí Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội, các Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn chủ trì Hội nghị.

Hội nghị đã đánh giá sâu về tình hình thế giới, khu vực cũng như việc triển khai công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước và công tác xây dựng ngành Ngoại giao trong năm 2022; đề ra những phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2023. Hội nghị cũng lắng nghe nhiều ý kiến tham luận tâm huyết của các đồng chí lãnh đạo ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương và các Trưởng Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài về công tác đối ngoại.

Khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh Hội nghị là nhằm nhìn lại một năm thực hiện các kết luận, chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc, của Thủ tướng Chính phủ và các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31. Diễn ra đúng một tuần sau Hội nghị trực tuyến của Chính phủ với địa phương, Hội nghị cũng là dịp để toàn ngành Ngoại giao quán triệt sâu sắc các chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị của Chính phủ với địa phương, trên cơ sở đó đề ra nhiệm vụ, biện pháp tổ chức triển khai trong lĩnh vực đối ngoại và ngoại giao. Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đánh giá năm 2022, công tác đối ngoại đã góp phần tiếp tục củng cố vững chắc cục diện đối ngoại thuận lợi cho giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc; phối hợp chặt chẽ với quốc phòng, an ninh và các bộ, ngành, địa phương liên quan xử lý đúng đắn, kịp thời các vấn đề biên giới lãnh thổ, dân chủ, nhân quyền, tôn giáo; đạt những kết quả rất quan trọng về phân định, giải quyết một số vấn đề trên biển, trên bộ phù hợp với luật pháp quốc tế và lợi ích quốc gia dân tộc; ngoại giao kinh tế được đẩy mạnh, đóng góp thiết thực vào ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy nền kinh tế phục hồi mạnh mẽ, thu hút đầu tư, du lịch, mở rộng kim ngạch xuất nhập khẩu vượt mốc kỷ lục 700 tỷ USD; đối ngoại đa phương đã chủ động, tích cực đóng góp có trách nhiệm vào nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế tại nhiều diễn đàn đa phương; công tác xây dựng và phát triển ngành Ngoại giao đã đạt nhiều tiến bộ.

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ là minh chứng cho sự quan tâm đặc biệt và sâu sát của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Thủ tướng Chính phủ đối với công tác đối ngoại và ngoại giao, là nguồn cổ vũ, động viên lớn lao, quý báu đối với ngành Ngoại giao đang bước sang một giai đoạn phát triển mới với tâm thế và khí thế mới; khẳng định cùng với đất nước, ngành Ngoại giao đang bước sang giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động, với quyết tâm cao xây dựng ngành Ngoại giao thực sự trong sạch, vững mạnh, toàn diện, hiện đại, chuyên nghiệp.

Các tham luận tại Hội nghị đánh giá dưới sự lãnh đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, và trực tiếp là Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, ngành Ngoại giao đã phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả các nhiệm vụ đối ngoại trọng yếu, đồng thời nỗ lực củng cố, xây dựng ngành Ngoại giao toàn diện, hiện đại, trong sạch, vững mạnh. Bên cạnh những kết quả rất quan trọng đã đạt được, các ý kiến tại Hội nghị đánh giá ngành Ngoại giao vẫn còn tồn tại những hạn chế, cần tổng kết, đúc rút các bài học, kinh nghiệm từ thực tiễn công tác trong năm vừa qua để phục vụ tốt hơn nữa cho sự nghiệp đối ngoại và phát triển đất nước trong thời gian tới. Trên tinh thần đó, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, địa phương cũng đề xuất nhiều biện pháp để tăng cường phối hợp, hiệp đồng, “đi cùng nhau” để triển khai hiệu quả hơn nữa công tác đối ngoại phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá năm 2022, tình hình quốc tế tiếp tục trải qua những biến động lớn, có những diễn biến nhanh, phức tạp và ngoài dự báo thông thường. Trong bối cảnh đó, triển khai phương châm ngoại giao “tình cảm, chân thành, tin cậy, bình đẳng, tôn trọng, hiệu quả, cùng phát triển”, ngành Ngoại giao đã phối hợp chặt chẽ với đối ngoại Đảng, đối ngoại Nhân dân và các cấp, các ngành triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả các hoạt động đối ngoại, đạt kết quả toàn diện và quan trọng, đóng góp vào thành tựu đối ngoại và phát triển kinh tế - xã hội đất nước năm 2022. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng năm 2022 qua đi để lại cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhân viên ngoại giao rất nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, có niềm vinh dự, tự hào, có trăn trở, có niềm tin và kỳ vọng lớn lao vào sự phát triển của ngành ngoại giao.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định hòa vào những thành tựu chung của đất nước, đối ngoại là một điểm sáng. Hoạt động đối ngoại đã được đẩy mạnh toàn diện với tất cả các nước lớn và hầu hết các đối tác chủ chốt, thể hiện qua gần 70 hoạt động đối ngoại cấp cao của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Các hoạt động đối ngoại đều rất thực chất, ngày càng đi vào chiều sâu; đối ngoại đa phương đạt nhiều kết quả tích cực, thể hiện vị thế, uy tín, vai trò của Việt Nam tiếp tục được nâng cao, cho thấy sự ghi nhận, tin tưởng và đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với những đóng góp có trách nhiệm của Việt Nam vào giải quyết các vấn đề toàn cầu. Thủ tướng nhấn mạnh ý nghĩa của một số hoạt động, dấu ấn đối ngoại như chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tạo dấu mốc lịch sử trong quan hệ hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước.

Thủ tướng nhấn mạnh thông qua các biện pháp vừa hợp tác vừa đấu tranh, kiên quyết và kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, biển đảo, giữ vững an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và bảo đảm các lợi ích chiến lược của đất nước, đồng thời góp phần tạo môi trường thuận lợi cho công cuộc phát triển và bảo vệ Tổ quốc. Đối ngoại đa phương đạt nhiều kết quả tích cực, thể hiện vị thế, uy tín, vai trò của Việt Nam tiếp tục được nâng cao, cho thấy sự ghi nhận, tin tưởng và đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với những đóng góp có trách nhiệm của Việt Nam vào giải quyết các vấn đề toàn cầu. Đặc biệt, ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển có đóng góp quan trọng vào thành tựu phát triển kinh tế-xã hội. Ngoại giao vaccine linh hoạt, hiệu quả, thiết thực với hoạt động của Tổ công tác của Chính phủ về ngoại giao vaccine, đưa nước ta trở thành quốc gia có số liều vaccine sử dụng và tỷ lệ bao phủ vaccine cao trên thế giới, đóng góp quan trọng vào triển khai thành công phương châm thích ứng an toàn với dịch bệnh, tạo điều kiện thuận lợi phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội. Cùng với đó là những thành tựu trong công tác người Việt Nam ở nước ngoài; ngoại giao hợp tác phát triển; ngoại giao văn hóa, thông tin đối ngoại.

Ghi nhận, biểu dương những thành tựu, kết quả của ngành ngoại giao, Thủ tướng đề nghị Bộ Ngoại giao nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm, bài học từ những thành tựu, hạn chế thời gian qua, đặc biệt là tinh thần “bản lĩnh, linh hoạt; chủ động, thích ứng; kịp thời, hiệu quả”. Đặc biệt, Thủ tướng nhắn nhủ cán bộ, nhân viên các cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài luôn đoàn kết, gắn bó, yêu thương, đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau hoàn thành nhiệm vụ, đặc biệt là vai trò của các đại sứ, trưởng cơ quan đại diện.

Thời gian tới, Thủ tướng cho rằng, thế giới và khu vực năm 2023 đứng trước những xu hướng, chuyển dịch lớn, đặt ra cho Việt Nam những thời cơ và thách thức đan xen, “trong nguy có cơ” và ngược lại. Đối với Việt Nam, năm 2023 là có ý nghĩa quan trọng, là năm bản lề thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch 5 năm 2021 - 2025. Chính phủ đã xác định phương châm hành động năm 2023 là “Đoàn kết, kỷ cương - Bản lĩnh linh hoạt - Đổi mới sáng tạo - Kịp thời hiệu quả”. Trên cơ sở đó, Thủ tướng nhất trí với chủ đề hành động năm 2023 của ngành Ngoại giao là “Đoàn kết, kỷ cương, bản lĩnh, sáng tạo, vượt mọi thách thức, phát huy vai trò tiên phong của công tác đối ngoại trong giai đoạn phát triển mới của đất nước”.

Về phương hướng, nhiệm vụ cho năm 2023 và thời gian tới, Thủ tướng nhất trí tinh thần chung, đó là: Tiếp tục kế thừa và phát huy bản sắc đối ngoại và ngoại giao Hồ Chí Minh; quán triệt nghiêm túc và luôn bám sát chủ trương của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc, phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong của đối ngoại, trong đó giữ vững hòa bình, ổn định là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên; phục vụ phát triển đất nước là nhiệm vụ trung tâm; nâng cao vị thế và uy tín đất nước là nhiệm vụ quan trọng.

Thủ tướng nhấn mạnh một số nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới của ngành ngoại giao, đó là: Thứ nhất, tiếp tục thể chế hóa, cụ thể hóa, vận dụng sáng tạo, linh hoạt, triển khai hiệu quả đường lối Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc, chú trọng phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại: Chủ động đi trước mở đường cho phát triển đất nước; bảo vệ “từ sớm”, “từ xa”, không để bị động bất ngờ; dám nghĩ, dám làm, bắt kịp với xu thế mới; không ngừng đổi mới, sáng tạo, tìm ra những tiềm năng mới, nguồn lực mới cho phát triển. Thứ hai, nắm chắc, đánh giá đúng bản chất tình hình, đúng đối tượng và đối tác, đẩy mạnh công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược cho Đảng, Nhà nước về công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế. Hệ thống 94 Cơ quan đại diện phải thực sự là những cây “ăng ten” nhạy bén, tin cậy cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ. Thứ ba, tập trung thực hiện tốt 3 nhóm nhiệm vụ: Nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên; nhiệm vụ trung tâm; nhiệm vụ quan trọng. Trong đó, nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên là giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, độc lập, chủ quyền, ổn định chính trị - xã hội. Nhiệm vụ trung tâm là phục vụ phát triển đất nước theo hướng bền vững, tự lực, tự cường; đóng góp tích cực vào xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ gắn liền với hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, thực chất, hiệu quả; bám sát tinh thần “lấy người dân, doanh nghiệp, địa phương là trung tâm phục vụ”. Nhiệm vụ quan trọng là tiếp tục quảng bá hình ảnh, nâng cao vị thế đất nước, thể hiện vai trò, đóng góp của Việt Nam đối với hòa bình, an ninh, phát triển của khu vực và thế giới. Thứ tư, tăng cường phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, hiệu quả hơn giữa đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Quốc hội, đối ngoại Nhân dân; giữa các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương. Thứ năm, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực với quan điểm con người là yếu tố quyết định, xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao thật sự bản lĩnh, vững vàng về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, thạo về ngoại ngữ, hiệu quả trong công tác, luôn đặt lợi ích của quốc gia - dân tộc lên trên hết, trước hết, với chính sách đãi ngộ phù hợp; nâng cao hiệu quả công tác nghiệp vụ ngoại giao, tận dụng mọi cơ hội để quảng bá văn hóa, lịch sử, truyền thống, hình ảnh đất nước. Thứ sáu, hết sức coi trọng công tác xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, đảng viên. Càng khó khăn bao nhiêu, càng phải đoàn kết thống nhất; phát huy tinh thần dân chủ, sức mạnh và trí tuệ tập thể.

Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh: “Với bề dày truyền thống vẻ vang 78 năm và với sự phối hợp, giúp đỡ của các ngành, các cấp, các địa phương, tin tưởng tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành ngoại giao sẽ phát huy những thành tựu đạt được, nỗ lực lớn hơn, quyết tâm cao hơn, hành động quyết liệt hơn; khơi dậy mạnh mẽ trí tuệ, tâm huyết, trách nhiệm của từng cán bộ ngoại giao để tìm ra động lực mới, cảm hứng mới và có những cống hiến mới, tô đậm thêm truyền thống vẻ vang của ngành ngại giao, góp phần phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ấm no, hạnh phúc”.