Hàng không Việt đứng trước bờ bực phá sản sau cú đấm liên hoàn từ Covid-19

Dự thảo báo cáo về tình hình phát triển doanh nghiệp 5 tháng đầu năm 2021 của Bộ Kế hoạch & Đầu tư mới công bố đã rung lên “hồi chuông” cảnh báo về tình trạng kiệt quệ của hàng không Việt.

Quy mô càng lớn, thiệt hại càng khủng khiếp

Theo đó, nhu cầu vận tải hàng không giảm mạnh đến 34,5% - 65,9% so với năm 2019. Doanh thu dịch vụ vận tải hàng không năm 2020 sụt giảm trung bình trên 61% so với 2019.

Nguy hiểm hơn, đợt dịch Covid-19 bùng phát lần thứ 3 trong giai đoạn cao điểm sát Tết đã khiến doanh thu của ngành hàng không đã giảm khoảng 80% so với cùng kỳ năm 2020. Khả năng thanh toán của các doanh nghiệp suy giảm và tiến tới sát giới hạn mất khả năng thanh toán.

"Tổng Công ty hàng không Việt Nam dự kiến số lỗ của quý 1/2021 sẽ ở mức 4.800 tỷ đồng, 6 tháng đầu năm có thể lên đến 10.000 tỷ đồng. Hiện tại, số nợ phải trả quá hạn đạt tới 6.240 tỷ đồng và đang rơi vào trạng thái cực kỳ khó khăn, bên bờ vực phá sản", dự thảo báo cáo cho biết.

Tình hình diễn ra trong bối cảnh các ngân hàng thương mại chưa nhìn thấy gói giải cứu 12.000 tỷ đồng của Chính phủ nên không cho Vietnam Airlines giải ngân tiếp, hoặc không gia hạn, cấp tiếp hạn mức tín dụng.

"Vietnam Airlines hiện đang đối mặt với rủi ro kiện tục pháp lý với số nợ quá hạn quá cao và rủi ro trong việc không cân đối trả các khoản vay ngắn hạn đến hạn tại các ngân hàng", dự thảo báo cáo viết.

Cùng với Vietnam Airlines, các hãng hàng không tư nhân như Bamboo Airways và Vietjet Air, trong năm 2020 cũng đã cố gắng tối ưu hóa mọi hoạt động khai thác và duy trì được sản xuất kinh doanh thông qua việc chuyển nhượng các tài sản và dự án đầu tư tài chính đã được tích lũy trong giai đoạn trước. Tuy nhiên, dự báo sẽ tiếp tục khó khăn trong năm 2021 và đang dần hết nguồn lực về tài chính để hỗ trợ cho dịch vụ vận tải hàng không. Ước tính Vietjet thiếu hụt 10.000 tỷ đồng để hỗ trợ hoạt động kinh doanh.

Theo đó, để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo NHNN nghiên cứu trình Chính phủ ban hành cơ chế hỗ trợ lãi suất cho vay khoảng 4% trong năm 2021 - 2023, giúp các hãng hàng không tư nhân giải quyết thanh khoản, duy trì nguồn lực để hoạt động và phát triển, tương tự như gói hỗ trợ của Chính phủ cho Vietnam Airlines.

Đồng thời, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề xuất Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT cho phép kéo dài thời gian giảm 50% phí dịch vụ cất, hạ cánh máy bay và dịch vụ điều hành bay cùng với thời gian áp dụng mức giá tối thiểu 0 đồng với các dịch vụ chuyên ngành hàng không cho đến hết năm 2021.

Đẩy nhanh chính sách hỗ trợ ngành hàng không Việt

Trao đổi với Tuổi Trẻ, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống, chuyên gia hàng không cho rằng, Việt Nam gần 2 năm chống chọi với Covid-19, các hãng bay đã kiệt quệ về tài chính. Nếu dịch tiếp tục kéo dài hoặc những giải pháp hỗ trợ ở tầm quốc gia không tích cực, các hãng bay sẽ lâm nguy trước bờ vực phá sản. 

Theo ông Tống, hiện nay vấn đề về dòng tiền rất quan trọng đối với doanh nghiệp khi họ đã xoay đủ cách để duy trì hoạt động khai thác vận tải hàng không trong đại dịch Covid-19. Vài tháng trước, gói hỗ trợ 12.000 tỷ đồng đã được Quốc hội thông qua để giải cứu cho Vietnam Airlines nhưng đến nay vẫn đang "mắc kẹt" vì thủ tục.

Ông Tống cho rằng không chỉ Vietnam Airlines, chính sách hỗ trợ của Nhà nước cần phải ưu tiên cho hãng bay tư nhân có khả năng phục hồi nhanh chóng. Trong tình hình khó khăn chung, chính sách hỗ trợ từ phía Chính phủ, hệ thống ngân hàng là rất cần thiết để cộng đồng doanh nghiệp có thể tồn tại và phục hồi sau dịch, nhất là chính sách tài khóa.