32 triệu lao động Việt Nam bị ảnh hưởng bởi Covid-19

Trong số này, 69,2% tức 22,2 triệu người bị giảm thu nhập; Gần 40% tức 12,8 triệu người giảm giờ làm, nghỉ giãn việc, nghỉ luân phiên; Số còn lại buộc tạm nghỉ hoặc dừng sản xuất kinh doanh.

Tác động mạnh nhất rơi vào khối dịch vụ, với 71,6% lao động chịu ảnh hưởng. Khối công nghiệp, xây dựng với 64,7%. Khối nông, lâm nghiệp, thủy sản tương ứng 26,4%.

Trong 2020, tổng số lao động Việt Nam giảm 1,2 triệu người còn 54,6 triệu. Từ 2016-2019, lực lượng lao động tăng bình quân 0,8%/năm. Tổng cục Thống kê nêu nhận xét, nếu lực lượng năm nay duy trì tốc độ tăng như giai đoạn 2016-2019, đại dịch không xuất hiện, nền kinh tế có thêm 1,6 triệu lao động. Điều này đồng nghĩa với việc đại dịch đã tước đi cơ hội tham gia thị trường lao động của 1,6 triệu người.

Covid-19 làm thay đổi xu hướng biến động mang tính mùa vụ của lực lượng lao động giữa các quý trong năm. Ở các năm trước, số lao động đều tăng theo lần lượt các quý, lực lượng dày nhất rơi vào giai đoạn cuối năm.

Theo dự báo từ Tổng cục, lực lượng quý này nhiều khả năng vẫn thấp hơn quý I/2020 gần 200.000 người. So với quý III, lao động quý IV ở khu vực nông thôn có dấu hiệu phục hồi nhanh hơn thành thị, tổng lao động nam đã cân bằng với lao động nữ. 

Ngoài ra, đại dịch còn khiến nhiều lao động chính thức thành phi chính thức. Theo đó, tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức tăng trong năm nay, đạt 56,2%, cao hơn 0,2% so với năm 2019, trái ngược với xu thế giảm tỷ lệ này trong những năm gần đây.

Đối chiếu giai đoạn trước đó, bình quân lao động chính thức tăng 5,6% mỗi năm, còn lao động phi chính thức tăng 3,6%. Tốc độ tăng lao động chính thức cao gấp 1,6 lần tốc độ tăng lao động phi chính thức làm tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức giảm dần qua các năm.

Thu nhập của người lao động cũng giảm trong 2020, với bình quân tháng trong quý IV không giữ được mức tăng trưởng như mọi năm mà còn giảm khá mạnh so với quý I và cùng kỳ năm trước. 

Trong năm 2020, thu nhập bình quân tháng của người lao động là 5,5 triệu đồng, giảm 2,3% so với năm 2019, trong đó ngành dịch vụ thu nhập bị giảm sâu nhất, tiếp đến là ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản.

Về số giờ làm, báo cáo cuối quý III của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) đánh giá Covid-19 đã khiến số giờ làm bị giảm nghiêm trọng, dẫn đến mức sụt giảm "khổng lồ" về thu nhập của người lao động trên toàn thế giới. Theo đó, thu nhập từ lao động đã giảm 10,7% trong ba quý đầu năm (tương đương 3.500 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2019.

Riêng tại châu Á - Thái Bình Dương, theo ước tính của ILO, trong năm 2020, 81 triệu việc làm bị mất vì Covid-19. Tình trạng thiếu việc đang ngày một tăng khi hàng triệu người lao động bị yêu cầu cắt giảm giờ làm việc hoặc thậm chí không làm giờ nào. Ước tính thời gian làm việc ở khu vực châu Á và Thái Bình Dương đã giảm 15,2% trong quý II và 10,7% trong quý III năm 2020 so với mức trước khủng hoảng. Ước tính thu nhập từ việc làm ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương trong ba quý đầu năm cũng giảm khoảng 10%, tương đương với mức giảm 3% trong GDP.