Mới đây, Công an TP. Tây Ninh cho biết, đơn vị đang tạm giữ đối tượng cho người nghèo vay nặng lãi đến 300%/năm.
Mới đây, Công an TP. Tây Ninh cho biết, đơn vị đang tạm giữ đối tượng cho người nghèo vay nặng lãi đến 300%/năm.
Theo đó, ngày 4/4, Công an TP. Tây Ninh (tỉnh Tây Ninh) cho biết, đang tạm giữ đối tượng Lê Văn Sơn (SN 1979), ngụ huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk để điều tra làm rõ về hành vi cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự.
Theo điều tra ban đầu, vào lúc 16h30’ hôm 31/3, tại nhà cho thuê tháng (thuộc hẻm 25, đường 30/4, khu phố 1, phường 1, TP. Tây Ninh), Công an bắt quả tang Sơn cùng tang vật gồm 11 triệu đồng, 1 cây ba khúc, 1 xe mô tô, 1 tờ giấy ghi cho vay tiền gần 100 triệu đồng cùng 6 CMND, 2 giấy đăng ký xe và một số giấy có nội dung vay tiền...
Qua điều tra, Công an TP. Tây Ninh bước đầu xác định, từ hồi tháng 1/2021 đến thời điểm bị bắt, đối tượng này đến TP. Tây Ninh thuê nhà trọ để hoạt động cho vay nặng lãi. Khi cho vay, Sơn đã yêu cầu người vay đưa các loại giấy tờ như Sổ hộ khẩu, giấy phép lái xe, CMND để thế chấp.
Trong 2 tháng qua, đối tượng Sơn đã cho khoảng trên 10 người nghèo vay từ 5-20 triệu đồng mỗi người. Tổng số tiền đối tượng cho vay khoảng 100 triệu đồng, lãi suất dao động từ 180% - 300%/năm.
Về vụ việc này, Luật sư Đặng Xuân Cường (Công ty Luật TAT Law Firm) nhận định: Theo quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự năm 2015, lãi suất vay do các bên thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác.
Người cho vay sẽ bị xử lý hình sự nếu vi phạm quy định tại Điều 201 Bộ luật hình sự năm 2015 về tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự nếu thỏa mãn hai điều kiện: Lãi suất cho vay cao hơn mức lãi suất cao nhất mà pháp luật quy định từ 5 lần trở lên: 100%; Đã thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
Như vậy, hành vi của đối tượng Lê Văn Sơn cho vay với mức lãi suất dao động từ 180% - 300%/năm đã vi phạm về mức lãi suất cho vay theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với đối tượng này, CQTHTT cần điều tra làm rõ về số tiền thu lợi bất chính cũng như về tiền án, tiền sự của đối tượng bởi nếu số tiền thu lợi bất chính chưa đến 30 triệu và đối tượng chưa có tiền án tiền sự về tội này thì chưa cấu thành tội cho vay nặng lãi mà chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính.
Cũng theo Luật sư Đặng Xuân Cường, nếu cơ quan tiến hành tố tụng chứng minh hành vi của Lê Văn Sơn thỏa mãn đầy đủ yếu tố cấu thành tội phạm cho vay nặng lãi theo quy định tại Điều 201 Bộ luật hình sự năm 2015 thì sẽ bị xử lý theo chế tài hình sự.
Tùy theo mức độ và hành vi vi phạm, Lê Văn Sơn sẽ bị phạt tiền từ 50-200 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm nếu thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng;
Phạt tiền từ 200 triệu - 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm nếu phạm tội mà thu lợi bất chính 100 triệu đồng trở lên. Ngoài ra, người phạm tội này còn có thể phải chịu hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 30 - 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Nếu trong trường hợp hành vi của đối tượng Sơn không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đối tượng sẽ bị xử phạt hành chính Theo điểm d khoản 3 Điều 11 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ: Cho vay tiền có cầm cố tài sản, nhưng lãi suất cho vay vượt quá 150% lãi suất cơ bản do Ngân hàng nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm cho vay bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng.
Luật sư Cường nhận định: Theo quy định tại Công văn 212/TANDTC-PC ngày 13/9/2019 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao: Trường hợp người vay đã trả khoản lãi tương ứng với mức lãi suất trên 20%/năm cho người cho vay thì trả lại cho người vay khoản này.
Các nạn nhân của đối tượng Sơn có thể yêu cầu đòi lại khoản lãi suất vượt quá quy định của pháp luật và chỉ trả đủ khoản lãi là 20%/năm bởi Điều 468 BLDS quy định về Lãi suất như sau: Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
Vụ việc cho thấy hoạt động cho vay nặng lãi ở Việt Nam đang diễn biến khó lường. Hoạt động của đối tượng cho vay "tín dụng đen" ngày càng phức tạp và để lại những hậu quả khôn lường. Không thiếu những vụ việc như trường hợp trên đã xảy ra tại khắp các tỉnh thành trên cả nước.
Các cơ quan chức năng cần nhanh chóng vào cuộc làm rõ, xử lý nghiêm những đối tượng vi phạm như Lê Văn Sơn, đồng thời cần hoàn thiện các quy định của pháp luật về việc xử lý các đối tượng này cũng như các quy định pháp luật liên quan để đảm bảo an toàn trật tự xã hội, ngăn chặn tối đa các hành vi vi phạm của các đối tượng núp bóng cho vay nặng lãi.
