Nhiều quỹ hoạt động trái phép: Vì sao Ủy ban chứng khoán nhà nước chậm cảnh báo?

Việc Ủy ban chứng khoán nhà nước (UBCKNN) phát đi thông báo cảnh báo về các trang web, app giao dịch (Passion Invest, Finhay; Tikop, Infina, Savenow, BUFF…) thực hiện huy động vốn và có dấu hiệu hoạt động quản lý quỹ và quản lý danh mục đầu tư chứng khoán khi chưa được UBCKNN cấp phép đang khiến nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ ngỡ ngàng khi các ứng dụng này đã hoạt động nhiều năm và thường xuyên được truyền thông rộng rãi.

Câu hỏi mà nhà đầu tư đang thắc mắc là: vì sao sau nhiều năm hoạt động công khai thì đến nay các ứng dụng mới được UBCKNN phát giác và ra thông báo? Liệu có những hình thức huy động vốn nào vẫn đang hoạt động công khai nhưng chưa được phát hiện sai phạm không?

Trao đổi với báo chí về vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết: Qua theo dõi, giám sát các hoạt động liên quan đến thị trường chứng khoán, từ thời gian trước UBCKNN đã nắm bắt thông tin về một số doanh nghiệp sử dụng các app giao dịch trên điện thoại di động để trợ giúp các Nhà đầu tư chứng khoán đầu tư vào các sản phẩm tài chính.

Tuy nhiên để thu thập tài liệu chứng minh hoạt động của các tổ chức này có dấu hiệu vi phạm hay không và đưa ra cảnh báo phù hợp cho nhà đầu tư thì sẽ mất một khoảng thời gian do một số yếu tố khó khăn tác động.

Theo Bộ Tài chính, các doanh nghiệp này không phải là các đơn vị do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thành lập và quản lý mà được các Sở Kế hoạch đầu tư tỉnh, thành phố cấp theo Luật Doanh nghiệp.

Trong khi đó, hoạt động của các đơn vị này được thực hiện trong môi trường công nghệ, thông qua cung cấp nền tảng công nghệ bao gồm hệ thống website và các ứng dụng app giao dịch trên điện thoại di động.

“Việc thu thập thông tin, tài liệu liên quan đến hoạt động của các doanh nghiệp này để đưa ra các nhận định, đánh giá là tương đối khó khăn và mất thời gian” - Bộ Tài chính cho hay.

Theo Bộ này, các doanh nghiệp này sử dụng các công cụ truyền thông, báo chí để quảng bá, thu hút vốn của nhà đầu tư nhưng lại dưới hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh theo Luật Dân sự. Điều này gây khó khăn trong quá trình giám sát, xác minh làm rõ dấu hiệu vi phạm. UBCKNN cũng phải tổ chức làm việc trực tiếp với một trong các doanh nghiệp trên tại trụ sở UBCKNN để thu thập bằng chứng bổ sung nhằm làm rõ hoạt động của doanh nghiệp và các đơn vị tương tự.

Sau khi nghiên cứu và xác minh, nhằm bảo vệ lợi ích của các nhà đầu tư, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh cho các công ty quản lý quỹ hợp pháp, UBCKNN đã đưa ra cảnh báo cho nhà đầu tư về hoạt động của các doanh nghiệp trên. Thông qua việc xử lý các tổ chức có dấu hiệu thực hiện nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán trái phép, cảnh báo nhà đầu tư về các rủi ro khi giao dịch với các tổ chức này sẽ định hướng dòng vốn của nhà đầu tư đến với các công ty quản lý quỹ đã được cấp phép, tạo điều kiện phát triển quỹ đầu tư chứng khoán. Hiện nay trên thị trường, một số đại lý phân phối của các công ty quản lý quỹ cũng đang phát triển các ứng dụng công nghệ và ký hợp đồng cung cấp dịch vụ cho các công ty quản lý quỹ.

“Nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ thông tin về các tổ chức huy động, yêu cầu đối tác cung cấp giấy tờ pháp lý trước khi thực hiện đầu tư (giấy phép thành lập và hoạt động, ngành nghề kinh doanh,...). Nhà đầu tư có thể tìm hiểu danh sách, thông tin các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư chứng khoán trên website của UBCKNN” - Bộ Tài chính khuyến cáo.

Cũng theo Bộ Tài chính, cần định hướng các công ty Fintech sử dụng nền tảng công nghệ và hoạt động đúng vai trò cung cấp dịch vụ công nghệ trung gian cho các công ty quản lý quỹ, tuân thủ quy định của pháp luật nhằm khuyến khích phát triển công nghệ Fintech nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho nhà đầu tư.