Nghị định 69/2021/NĐ-CP (thay thế Nghị định 101/2015/NĐ-CP) “về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư” đã quy định nhiều cơ chế chính sách sát thực tế và có tính khả thi để thực hiện công tác cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, trong đó có quy định miễn tiền sử dụng đất đối với dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
Nhưng, do Luật Nhà ở 2014 và Luật Đất đai 2013 chưa quy định miễn tiền sử dụng đất dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ, nên có thể chưa thực hiện được việc miễn tiền sử dụng đất dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cưtheo quy định của Nghị định 69/2021/NĐ-CP.
Theo HoREA, “vướng mắc”trong thực thi quy định miễn tiền sử dụng đất là “vướng mắc” do Khoản 2 Điều 25 Nghị định 69/2021/NĐ-CP(vàtại khoản 4 Điều 15 Nghị định 101/2015/NĐ-CP trước đây) quy định: “2. Chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền chuyển mục đích sử dụng đất đối với diện tích đất được giao để thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, khu chung cư (bao gồm diện tích đất xây dựng nhà chung cư hiện hữu, nhà ở riêng lẻ hiện hữu (nếu có), diện tích đất xây dựng công trình kinh doanh, dịch vụ, thương mại, công trình công cộng và diện tích xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong ranh giới nhà chung cư, khu chung cư hiện hữu đó, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 22 của Nghị định này)”. Quy định này nếu được thực thi thì sẽ hỗ trợ thiết thực cho các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
Tuy nhiên, khoản 3 Điều 13 Luật Nhà ở 2014 quy định “Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách miễn, giảm thuế, miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tín dụng dài hạn với lãi suất ưu đãi, các cơ chế ưu đãi tài chính khác và hỗ trợ từ nguồn vốn của Nhà nước để thực hiện chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội”,nhưngchưa quy định miễn tiền sử dụng đất dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
Đồng thời, khoản 1 Điều 110 Luật Đất đai 2013 quy định miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong một số trường hợp trong đó có dự án nhà ở xã hội, nhưng “trừ dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại” mà dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư lại không phải là dự án nhà ở xã hội.
Trên cơ sở đó, Hiệp hội đề nghị bổ sung quy định“miễn tiền sử dụng đất dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư”vào Luật Nhà ở 2014 và Luật Đất đai 2013, như sau:
Đề nghị xem xét sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 13 Luật Nhà ở 2014như sau: “3. Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách miễn, giảm thuế, miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tín dụng dài hạn với lãi suất ưu đãi, các cơ chế ưu đãi tài chính khác và hỗ trợ từ nguồn vốn của Nhà nước để thực hiện chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định của Chính phủ”.
Đề nghị xem xét sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 1 Điều 110 Luật Đất đai 2013như sau:“1. Việc miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được thực hiện trong các trường hợp sau đây: b) … Sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội,dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định của pháp luật về nhà ở …”.