Các tổ chức tín dụng cho biết, trong năm 2020, họ đã thực hiện nới lỏng tiêu chuẩn tín dụng đối với nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhiều lĩnh vực ưu tiên và giảm “thắt chặt” tiêu chuẩn tín dụng. Dự kiến, trong năm 2021, TCTD sẽ tiếp tục “nới lỏng nhẹ” tiêu chuẩn tín dụng đối với các nhóm khách hàng.
Ngân hàng Nhà nước vừa công bố kết quả cuộc điều tra “Xu hướng tín dụng” vào tháng 12/2020 và cuộc điều tra “Xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng quý 1/2021” đối với toàn bộ các TCTD và chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam.
Theo kết quả điều tra, nhu cầu tín dụng tổng thể của khách hàng tăng chậm lại rõ rệt trong năm 2020, nguyên nhân chính là do tác động tiêu cực từ đại dịch Covid-19. Nhu cầu vay vốn cho đầu tư du lịch và kinh doanh chứng khoán được nhận định giảm so với năm 2019, nhu cầu vay thương mại và dịch vụ, đặc biệt là vay xuất, nhập khẩu trong năm 2021 được kỳ vọng tăng trưởng khả quan trở lại.
Kết quả cho thấy, các TCTD đã và dự kiến việc tiếp tục cắt giảm lãi suất biên và các chi phí lãi suất trong nửa cuối năm 2020 và nửa đầu năm mới 2021 để hỗ trợ và tăng khả năng tiếp cận nhu cầu tín dụng của khách hàng.
Rủi ro tín dụng tổng thể được các tổ chức tín dụng nhận định có dấu hiệu tăng trong năm 2020 so với năm 2019, trong đó tăng cao nhất là rủi ro của các khoản vay kinh doanh bất động sản. Các tổ chức tín dụng kỳ vọng rủi ro tín dụng sẽ giảm nhẹ trong năm 2021 so với năm 2020.
Lĩnh vực “bán buôn, bán lẻ” và “xuất nhập khẩu” được nhiều TCTD lựa chọn là động lực tăng trưởng tín dụng trong năm 2020 hơn các lĩnh vực khác. Hai lĩnh vực này cũng được các TCTD lựa chọn tập trung cho vay trong năm 2021 cùng với các lĩnh vực khác là “phục vụ nhu cầu đời sống” và “xây dựng”.
Đáng chú ý, theo kết quả điều tra của NHNN, trong nửa cuối năm 2020, các tổ chức tín dụng cho biết, họ đã thực hiện việc “nới lỏng” tiêu chuẩn tín dụng đối với nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa cùng nhiều lĩnh vực ưu tiên và giảm “thắt chặt” tiêu chuẩn tín dụng đối với các nhóm khách hàng khác.
Dự kiến, trong năm 2021, các tổ chức tín dụng sẽ tiếp tục việc “nới lỏng nhẹ” tiêu chuẩn tín dụng đối với các nhóm khách hàng.
81% TCTD kỳ vọng tình hình kinh doanh năm 2021 cải thiện hơn
Trong một cuộc điều tra khác của NHNN về: “Xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng quý 1/2021”, tốc độ tăng trưởng lợi nhuận tổng thể của năm 2020 ở mức thấp hơn so với năm 2019 do ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh Covid-19 và do hệ thống tổ chức tín dụng giảm giá bình quân sản phẩm dịch vụ.
Tính chung trong cả năm 2020, 45,2% các TCTD cho biết đã giảm giá bình quân sản phẩm dịch vụ; 44,2% các TCTD cho biết đã giữ nguyên. Giá bình quân sản phẩm dịch vụ của các TCTD được dự kiến tiếp tục giảm trong quý 1/2021.
Tương tự, kết quả của cuộc điều tra “Xu hướng tín dụng” tháng 12/2020, các tổ chức tín dụng một lần nữa nhận định mặt bằng lãi suất đã giảm rõ rệt trong năm 2020 và kỳ vọng tiếp tục giảm nhẹ trong quý 1/2021, với mức giảm bình quân là 0,05 - 0,16 điểm % so với cuối năm 2020.
Về đánh giá rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng trong năm 2020, các TCTD đánh giá nhóm khách hàng là doanh nghiệp nhỏ và vừa, công ty cổ phần, công ty TNHH được đánh giá có rủi ro tăng cao hơn so với các nhóm khách hàng còn lại.
Theo kết quả điều tra, 66,3 phần trăm các tổ chức tín dụng kỳ vọng tình hình kinh doanh trong quý 1/2021 sẽ cải thiên hơn với quý 4/2020; 81% các tổ chức tín dụng kỳ vọng tình hình kinh doanh năm 2021 sẽ cải thiện hơn so với năm 2020. Huy động vốn toàn hệ thống được kỳ vọng tăng 3,5% trong quý 1/2021 và tăng 11,9% trong năm 2021.
Hầu hết các nhóm TCTD đều nâng mức dự báo về tăng trưởng huy động vốn năm 2021, ngoại trừ nhóm ngân hàng thương mại cổ phần nhỏ.
Kết quả của cuộc điều tra cho thấy đa số các TCTD nhận định tình hình thanh khoản năm 2020 dồi dào hơn so với năm 2019, trong đó thanh khoản của hệ thống ngân hàng tại thời điểm cuối quý 4/2020 dồi dào hơn đối với VNĐ.
Thanh khoản toàn hệ thống được kỳ vọng tiếp tục duy trì ở trạng thái tốt trong quý 1/2021 và cả năm 2021, tạo cơ sở cho kỳ vọng tín dụng sẽ phục hồi mạnh sau đại dịch Covid-19.
Dự nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng được các TCTD dự báo tăng 3,6% trong quý 12021 và tăng 13% trong năm 2021. Ngoài các nhóm ngân hàng thương mại cổ phần lớn, các nhóm tổ chức tín dụng còn lại đều nâng mức dự báo về tăng trưởng tín dụng của đơn vị mình trong năm 2021.
