Việt Nam - Anh chính thức ký kết Hiệp định thương mại song phương UKVFTA

UKVFTA đã được ký kết tại London (Anh quốc) lúc 21h tối 29/12 theo giờ Việt Nam. Vì lý do dịch bệnh, các lãnh đạo Chính phủ Việt Nam và Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh không trực tiếp có mặt ở Anh để ký hiệp định theo như thông lệ. Thay vào đó, các đại sứ đã được chính phủ hai quốc gia toàn diện ủy quyền.

Vì lý do Brexit, từ ngày 31/12/2020, Hiệp định thương mại tự do Liên minh châu Âu - Việt Nam (EVFTA) sẽ không còn hiệu lực với mối quan hệ giữa Anh Quốc và Việt Nam. Do đó Hiệp định UKVFTA là bước nối tiếp mối quan hệ thương mại giữa hai nước. Các cam kết cơ bản sẽ dựa trên EVFTA, tuy nhiên về mặt chi tiết sẽ được điều chỉnh phù hợp hơn với hai nước. Hiệp định thương mại song phương UKVFTA sẽ chính thức có hiệu lực bắt đầu từ 23h ngày 31/12/2020.

Theo như cam kết, 6 năm sau khi UKVFTA có hiệu lực, Anh Quốc sẽ xoá bỏ thuế nhập khẩu đối với 99,2% số dòng thuế, cũng tương đương với 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Trước đó, Liên minh Châu âu đã cam kết sẽ dành cho Việt Nam hạn ngạch thuế quan (TRQ) với mức thuế nhập khẩu là 0% đối với một số mặt hàng.

Về phần mình, Anh cho biết họ sẽ dựa trên các số liệu thống kê của EU về quá trình trao đổi thương mại song phương thực tế giữa Việt Nam và Anh trong giai đoạn 2014-2016. Từ đó đưa ra các quyết định chính sách tương tự. Bên cạnh đó, Anh cam kết sẽ rà soát và nâng lượng TRQ đối với mặt hàng gạo xuất xứ từ Việt Nam sau thời gian 3 năm kể từ ngày hiệp định UKVFTA có hiệu lực.

Các ngành hàng xuất khẩu sẽ được hưởng lợi lớn từ hiệp định này là thủy hải sản, gạo, dệt may, gỗ, rau quả, da giày...

Để đáp lại, Việt Nam cũng sẽ loại bỏ thuế quan ngay khi hiệp định có hiệu lực với tổng cộng 48,5% số dòng thuế, chiếm 64,5% lượng kim ngạch nhập khẩu từ Anh. Tiếp đó, số dòng thuế được xóa bỏ sẽ được nâng lên 91,8%, tương đương 97,1% kim ngạch xuất khẩu sau 6 năm; cuối cùng đạt ngưỡng 98,3% sau 9 năm. 

Ngoài ra, Hiệp định còn bao gồm các cam kết quy tắc xuất xứ, hải quan cũng như thuận lợi hóa thương mại. Bên cạnh đó, các biện pháp vệ sinh ATTP, các rào cản kỹ thuật thương mại, dịch vụ (bao gồm các quy định chung và cam kết mở cửa thị trường), đầu tư, phòng vệ thương mại, doanh nghiệp nhà nước, mua sắm công Chính phủ, cạnh tranh, SHTT, thương mại và phát triển bền vững, hợp tác và xây dựng năng lực, pháp lý - thể chế cũng được nằm trong hiệp định.

Thông qua UKVFTA, Việt Nam sẽ có thêm nhiều lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ mạnh khác  đến từ Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, Indonesia... đây đều là những nước không có triển vọng ký kết FTA với Anh trong nhiều năm tới.

Mặt khác, Việt Nam có thêm rất nhiều cơ hội hợp tác, đầu tư, chuyển giao công nghệ cũng như thu hút khách du lịch Anh sau khi ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 kết thúc. Hiệp định cũng sẽ tạo một thông điệp tích cực về mối quan hệ chung Việt Nam - Anh đặc biệt là khi hai bên vừa ra Tuyên bố chung về tầm nhìn hợp tác song phương nhằm kỷ niệm 10 năm mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai quốc gia.

Trước đó, vào ngày 11/12, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cùng với người đồng cấp là Elizabeth Truss đã ký biên bản kết thúc đàm phán hiệp định thương mại song phương UKVFTA sau quãng thời gian hơn 2 năm thảo luận. Đây chính là nền tảng để hai nước bắt đầu các thủ tục pháp lý cần thiết để tiến đến ký kết chính thức hiệp định.

Anh luôn là đối tác thương mại lớn của Việt Nam tại khu vực châu Âu, chỉ sau Đức và Hà Lan. Theo như số liệu của Tổng cục Hải quan, trong năm 2019, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đã đạt 6,6 tỷ USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu đạt 5,8 tỷ USD. Vào giai đoạn từ 2011-2019, tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt - Anh đã tăng trung bình 12,1% một năm, vượt mức trung bình chung của Việt Nam là 10% một năm. 

Theo đánh giá của Bộ Công Thương, dư địa tăng trưởng tại thị trường Anh còn rất lớn. Bởi hiện tại, sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam chỉ chiếm không quá 1% trong miếng bánh nhập khẩu hàng hoá mỗi năm gần 700 tỷ USD của Anh.