Mâm ngũ quả được xem là một phần không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người Việt. Trước tiên là thờ cúng tổ tiên, sau đó là ước mong năm mới được an khang, thịnh vượng hơn năm trước. Mỗi loại quả khi bày trên ban thờ đều mang một ý nghĩa riêng. Dưới đây là ý nghĩa các loại quả trong mâm ngũ quả ngày Tết 2021 mà mọi người cần biết.
Theo thời gian, mặc dù đã có nhiều thay đổi về văn hóa nhưng tập tục này vẫn lưu truyền trong gia đình Việt bởi ý nghĩa nhân văn của nó.
Mâm ngũ quả được xem là một thứ quan trọng để chưng trên ban thờ gia tiên trong những ngày Tết của người Việt. Mâm ngũ quả mang một ý nghĩa chung sâu sắc là dâng cúng tổ tiên, thể hiện lòng hiếu thảo của con cháu và ước mong những điều tổ đẹp trong gia đình.
Theo thuyết duy vật cổ đại xưa thì tất cả mọi vật chất đều được tạo nên bởi 5 yếu tố ban đầu, gồm: Kiam loại (kim), nước (thủy), gỗ (mộc), lửa (hỏa), thổ (đất) được gọi là ngũ hành. Tư tưởng này đã xâm nhập sâu sắc vào đời sống văn hóa các dân tộc phương Đông, trong đó có người Việt Nam được thể hiện ngay trên mâm ngũ quả ngày Tết.
Theo quan niệm của dân gian, ngũ quả chỉ sự tập trung đầy đủ các loại trái cây trong đất trời. Ngũ hành được xem là con số rất tốt trong quan niệm phong thủy, con số 5 này thể hiện sự phát triển bền vững, mạnh mẽ.
Vì lẽ đó mà mâm ngũ quả nhằm thể hiện âm dương hòa hợp, sinh sôi nảy nở và phát triển. Ông cha ta lựa chọn 5 loại ngũ quả để cúng đêm giao thừa với ngụ ý những sản vật này được đúc kết từ bao công sức, mồ hôi và nước mắt của người lao động. Có thể thấy, mâm ngũ quả trong ngày Tết 2021 là vô cùng quan trọng và lớn lao biết nhường nào.
Nải chuối như bàn tay ngửa, hứng lấy những gì tinh túy nhất của mùa Xuân để đọng thành quả ngọt; nải chuối còn có ý nghĩa che chở, bảo bọc. Lê là loại quả ngọt thanh ngụ ý việc gì cũng trơn tru và suôn sẻ. Lựu, nhiều hạt, tượng trưng cho con đàn cháu đống. Quả đào thể hiện sự thăng tiến. Mai, do điển phiếu mai, con gái phải có chồng, hạnh phúc, không cô đơn. Phật thủ, loại quả này có hình dáng giống như bàn tay của Phật, chở che cho con người. Táo mang nghĩa là sự phú quý. Quả hồng, quả quýt rực lên màu sắc mạnh mẽ, tượng trưng cho sự thành đạt. Quả thanh long ngụ ý rồng mây gặp hội. Quả bưởi, quả dưa hấu: căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn. Quả trứng gà có hình trái đào tiên - lộc trời. Quả dừa có âm tương tự như là “vừa," có nghĩa là không thiếu. Quả sung gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc.
