Vắc-xin Sputnik V được sản xuất bằng công nghệ tái tổ hợp gồm vec-tơ Adenovirus, không sử dụng virus SARS-CoV-2 gây bệnh cho người. Đây là công nghệ được phát triển từ những năm 1980, là một trong ba loại vắc-xin trên thế giới có hiệu lực bảo vệ trên 90%...
Ngày 23/3 Bộ Y tế đã quyết định phê duyệt có điều kiện vắc-xin Sputnik V của Nga cho nhu cầu cấp bách trong phòng chống dịch bệnh Covid-19 tại Việt Nam.
Như vậy, Sputnik V là vắc-xin phòng Covid-19 thứ hai được Bộ Y tế phê duyệt sử dụng tại Việt Nam và Việt Nam là nước thứ 56 phê duyệt khẩn cấp sử dụng vắc-xin này. Ước tính vắc-xin Sputnik V có thể bao phủ cho 1,5 tỷ người dân trên thế giới.
Để được phê duyệt khẩn cấp chính thức sử dụng vắc-xin SPUTNIK V tại Việt Nam, cuối năm 2020 Trung tâm Nghiên cứu, Sản xuất vắc-xin và Sinh phẩm Y tế (POLYVAC) thuộc Bộ Y tế đã liên hệ, trao đổi với đối tác Nga để phối hợp nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu và phân phối vắc-xin SPUTNIK V tại Việt Nam phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19.
Ngày 10/12/2020, POLYVAC đã ký Thỏa thuận bảo mật với Công ty CP Quỹ đầu tư trực tiếp (DIRF) của Liên bang Nga với mục đích thực hiện sản xuất và phân phối vắc-xin Sputnik V tại Việt Nam. Sau các cuộc đàm phán với sự tham dự của đại diện của Bộ Y tế Việt Nam, Đại sứ quán Liên bang Nga tại Việt Nam, POLYVAC, RDIF và Viện Nghiên cứu Gamalaya, hai bên đã ký thỏa thuận hợp tác và phía Nga đã ủy quyền cho POLYVAC là đơn vị đăng ký, nhập khẩu, phân phối vắc-xin SPUTNIK V tại Việt Nam; sản xuất vắc-xin Sputnik V tại Việt Nam đáp ứng nhu cầu sử dụng tại Việt Nam và xuất khẩu.
Trong những ngày tới, POLYVAC sẽ thương thảo với phía Nga “Thỏa thuận cung cấp vắc-xin”, hiện chưa có kế hoạch cụ thể về cung ứng vắc-xin Sputnik V trong năm 2021.
Ngoài ra, Bộ Y tế và các đơn vị cung ứng vắc-xin, dược cũng đã khẩn trương làm việc với hãng Johnson & Johnson và Moderna, các nhà sản xuất của Ấn Độ và các nước khác đề nghị thông báo chính thức khả năng cung ứng vắc-xin phòng Covid-19. Cho đến nay chưa có đơn vị nào trong số các hãng nêu trên cho biết về khả năng cung ứng vắc-xin trong năm 2021.
Để có thêm nguồn cung ứng vaccine với mục tiêu tăng độ bao phủ tiêm chủng vắc-xin phòng Covid-19 cho người dân Việt Nam, sớm chủ động đẩy lùi dịch bệnh, Bộ Y tế khuyến khích tất cả các doanh nghiệp trong và ngoài nước có đủ điều kiện, tiếp cận, đàm phán với các đối tác trên thế giới có khả năng cung cấp vắc-xin phòng Covid-19 cho Việt Nam để nhập khẩu vắc-xin về sử dụng trong nước theo tinh thần Nghị quyết 21 của Chính phủ về mua và sử dụng vắc-xin phòng Covid-19. Hiện có Tập đoàn AMV, VABIOTECH, Vimedimec cũng đang tiếp cận với các đối tác khác từ Mỹ và Ấn Độ.
Ngoài nguồn vắc-xin nhập khẩu, Bộ Y tế đang thúc đẩy tiến độ nghiên cứu, phát triển vắc-xin trong nước. Vắc-xin Nanocovax do Công ty NANOGEN phát triển đã được tiêm thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2 trên người từ ngày 26/02/2021. Vắc-xin Covivac do IVAC phát triển bắt đầu thử nghiệm lâm sàng từ ngày 15/3/2021.
Vắc-xin Gam-COVID-VAC (tên gọi khác vắc-xin “SPUTNIK V”) là vắc-xin được cấp phép đầu tiên trên thế giới do Trung tâm Dịch tễ và Vi sinh Quốc gia Gamaleya (thuộc Bộ Y tế Nga) nghiên cứu và phát triển.
Vắc-xin được sản xuất bằng công nghệ tái tổ hợp gồm vec-tơ Adenovirus của người typ huyết thanh 26 (Ad26) mang gen mã hoá protein S của SARS-CoV-2 và vec-tơ Adenovirus của người typ huyết thanh 5 (Ad5) mang gen mã hoá protein S của SARS-CoV-2, không sử dụng vi rút SARS-CoV-2 gây bệnh cho người. Đây là công nghệ được Trung tâm Gamaleya nỗ lực phát triển từ những năm 1980, công nghệ này đã được sử dụng để phát triển và đăng ký thành công vắc-xin vec-tơ phòng bệnh sốt Ebola.
Đặc điểm nổi bật của SPUTNIK V được ghi nhận, đó là hiệu quả của Sputnik V là 91,6% được xác nhận bởi dữ liệu được công bố trên Lancet, một trong những tạp chí y khoa lâu đời nhất và uy tín nhất thế giới. Đây là một trong ba loại vắc-xin trên thế giới có hiệu lực bảo vệ trên 90%.
Sputnik V sử dụng hai loại vec-tơ khác nhau cho hai mũi tiêm chủng tạo đáp ứng miễn dịch mạnh và kéo dài hơn so với việc tiêm chủng 2 mũi giống nhau.
Tính an toàn, hiệu quả và không có nguy cơ ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của vắc-xin Adenovirus đã được chứng minh qua hơn 250 nghiên cứu lâm sàng trong hơn hai thập kỷ. Các nghiên cứu đã chứng minh vắc-xin không gây rủi ro liên quan đến khả năng gây ung thư và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Sputnik V có thể bảo quản ở -20 độ C (đối với vắc-xin dạng đông băng) hoặc 2-8 độ C (đối với vắc-xin dạng dung dịch) trong tủ lạnh thông thường mà không cần đầu tư thêm vào cơ sở hạ tầng dây chuyền lạnh, cho phép dễ dàng phân phối trên toàn thế giới, kể cả những vùng khó tiếp cận.
Giá cả của Sputnik V được đánh giá là rất hợp lý để sử dụng trên toàn thế giới.
