Thông tin về biến thể mới của virus SARS-CoV-2 xuất hiện ở Trung Quốc và Mỹ đã gây sức ép tới các hợp đồng dầu tương lai, dự báo sự u ám về triển vọng nhu cầu nhiên liệu vẫn tiếp tục diễn ra trong năm 2021.
Thông tin về biến thể mới của virus SARS-CoV-2 xuất hiện ở Trung Quốc và Mỹ đã gây sức ép tới các hợp đồng dầu tương lai, dự báo sự u ám về triển vọng nhu cầu nhiên liệu vẫn tiếp tục diễn ra trong năm 2021.
Mới đây, trên mạng tin Arab News có bài phân tích cho rằng năm 2020 là một năm đặc biệt trên nhiều phương diện và đồng thời cũng là năm chứng kiến “cú sốc” về nhu cầu tiêu thụ dầu mỏ lớn nhất trong lịch sử, khiến OPEC và nhóm OPEC+ phải cắt giảm sản lượng ở mức kỷ lục 9,7 triệu thùng/ngày, tương đương gần 10% nguồn cung toàn cầu nhằm thị trường trong trung hạn cân bằng.
Điều mà giới phân tích năng lượng quan tâm là liệu kịch bản thị trường dầu mỏ của năm 2020 có lặp lại trong năm 2021 hay không?
Giá dầu Brent từng chạm ngưỡng 70 đô la/thùng ở giai đoạn đầu năm 2020 sau khi căng thẳng thương mại giữa Mỹ - Trung Quốc dịu bớt, cùng với đó tác động của tranh chấp thương mại đối với giá dầu mỏ bắt đầu cũng giảm dần.
Tuy nhiên, bức tranh đó đã bị thay đổi khi đại dịch Covid-19 xuất hiện, dịch bệnh đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới nhu cầu tiêu thụ và sức ép nguồn cung khiến giá dầu Brent chỉ còn dao động trung bình 40 đô la/thùng trong phần còn lại của năm 2020.
Đối với giá dầu ngọt nhẹ WTI của Mỹ trong tháng 4/2020, giá dầu này đã giảm sâu xuống mức âm, cùng với đó giá dầu Brent cũng giảm xuống dưới 20 đô la/thùng, do tác động của Covid-19 và cuộc chiến giữa dầu mỏ của Saudi Arabia và dầu mỏ của Nga về giá nhằm giành giật thị phần.
Chứng kiến sự sụt giảm ngắn ngủi của giá dầu Mỹ từng xuống dưới mức âm 40 đô la/thùng, và điều này khó có khả năng sẽ lặp lại vào năm 2021, cuộc “đại phong tỏa” và triển khai tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 theo từng giai đoạn vẫn sẽ làm hạn chế nhu cầu trong năm tới hoặc thậm chí là trong một khoảng thời gian dài hơn.
Mặt khác, việc giá dầu WTI lần đầu tiên rớt xuống ngưỡng âm, khả năng tồn tại của một tiêu chuẩn dầu mỏ quốc tế mới là câu hỏi được đặt ra, đồng thời cũng là một “hồi chuông” cảnh tỉnh đối với ngành công nghiệp luôn sống chung cùng những “đồn đoán”.
Mặt trái của thị trường dầu mỏ được phơi bày vào “Tháng Tư đen tối”, nơi giá dầu giao ngay vẫn thấp hơn nhiều so với giá dầu tương lai khiến một số công ty tham gia thị trường tích trữ ồ ạt dầu thô cả ở trong lẫn ngoài nước.
Liệu động thái cắt giảm sản lượng của các đối tác dầu mỏ có thực sự đủ để bù đắp cho nhu cầu sụt giảm ước tính lên tới 20 triệu thùng/ngày trong giai đoạn Covid-19 lên tới đỉnh điểm và tác động nghiêm trọng đến giao thông vận tải hay không?
Dù các đối tác dầu mỏ đã thành công nhất định với thỏa thuận cắt giảm sản lượng kỷ lục và nhằm nỗ lực đem lại sự cân bằng trên thị trường “vàng đen”, tuy nhiên, kết quả đó chỉ có thể đạt được trong trung hạn chứ chưa phải trong ngắn hạn. Các mục tiêu chính của các đối tác dầu mỏ vẫn được giữ nguyên, như đảm bảo an ninh năng lượng thế giới thông qua cân bằng thị trường, duy trì sự bền vững của giá dầu lẫn nguồn cung.
Chiến lược cắt giảm sản lượng theo kế hoạch của các đối tác dầu mỏ kéo dài cho tới tháng 4/2022, bắt đầu với mức giảm 9,7 triệu thùng/ngày trong tháng 5/2020 và tháng 6/2020, sau đó giảm xuống 7,7 triệu thùng/ngày trong nửa cuối năm 2020, và trong 16 tháng còn lại tiếp tục giảm xuống 6 triệu thùng/ngày.
Tuy nhiên, trong quý đầu tiên của năm 2021, con số cắt giảm đã được điều chỉnh ở mức 7,2 triệu thùng/ngày, trước những tình hình mới của thị trường năng lượng, đặc biệt là ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Nhu cầu nhiên liệu hóa thạch trong những năm tới có thể tiếp tục giảm hậu Covid-19 khi các nước tìm cách hạn chế lượng khí thải nhằm làm chậm sự biến đổi khí hậu. Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ cho biết rằng sản lượng dầu và nhiên liệu lỏng toàn cầu đã giảm từ mức 100,61 triệu thùng/2019 xuống còn 94,25 triệu thùng/2020; sản lượng dự kiến chỉ phục hồi lên 97,42 triệu thùng/ngày vào năm 2021.
EIA dự báo vào năm 2021, giá dầu Brent sẽ đạt trung bình 49 đô la/thùng, tương đương tăng so với mức dự báo trung bình 43 đô la/thùng trong quý 4/2020. Dự báo giá dầu thô cao hơn trong năm 2021 phản ánh kỳ vọng của EIA rằng lượng dầu tồn kho sẽ vẫn ở mức cao và sẽ giảm khi nhu cầu dầu mỏ toàn cầu tăng và sản lượng dầu hạn chế của các đồng minh.
Theo dự báo của Cơ quan xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings, giá dầu Brent sẽ giảm xuống 45 đô la/thùng vào năm 2021 và cho đến nửa cuối năm 2022, nhu cầu năng lượng vẫn sẽ thấp, bởi tiến độ tiêm vaccine ngừa Covid-19 có thể chưa diễn ra nhanh như mong đợi.
Khi OPEC+ nhóm họp để thảo luận về kế hoạch tăng sản lượng dầu thô từ tháng 2/2021 sẽ là động lực chính tiếp theo cho giá dầu vào ngày 4/1/2021. Thông tin về việc biến thể mới của virus SARS-CoV-2 xuất hiện ở Trung Quốc và Mỹ vào ngày 31/12 đã gây sức ép đến các hợp đồng dầu tương lai, dự báo sự u ám về triển vọng nhu cầu nhiên liệu vẫn tiếp tục diễn ra trong năm 2021.
Kết thúc phiên giao dịch cuối cùng của năm 2020, giá dầu Brent mất 1%, tương đương 49 xu Mỹ xuống 51,14 đô la/thùng. Trong khi đó, giá dầu WTI tiến 0,25%, tương đương 12 xu lên 48,52 đô la/thùng. Tính chung cả năm 2020, giá dầu Brent đã giảm xuống 22,5%, còn dầu WTI lao dốc xuống 21,4%. Tuy nhiên, trong 1 thập kỷ ghi nhận thì cả hai loại dầu này đều đã tăng hơn gấp đôi so với mức thấp nhất vào hồi tháng 4/2020.
Một khi thế giới thoát khỏi Covid-19, nền tảng cơ bản của thị trường dầu mỏ có thể sẽ được cải thiện. Tuy nhiên, những hỗn loạn của thị trường “vàng đen” suốt năm qua thế giới không nên lãng quên và sự cần thiết xây dựng một tiêu chuẩn dầu mỏ minh bạch hơn.
Nhu cầu dần phục hồi sẽ có thể hỗ trợ một thị trường cân bằng trong tương lai. Cho tới thời điểm đó, những hình thái và sự vận động của thị trường dầu mỏ vẫn sẽ tồn tại những tình hình đầy bất ngờ.
