Cuộc khủng hoảng dầu diesel đang diễn ra trên toàn cầu

Khủng hoảng nguồn cung có thể gây nguy hiểm cho các mạng lưới giao thông quan trọng vì thiếu nhiên liệu công nghiệp cung cấp năng lượng cho tàu, xe tải và xe lửa. Nhiên liệu này cũng được sử dụng để sưởi ấm cho các hộ gia đình và doanh nghiệp, đồng thời là nguồn phát điện cho các dịch vụ khác. 

Tác động kinh tế của việc tăng giá dầu diesel và tình trạng thiếu hụt trên toàn thế giới có thể gây ra những tác động khôn lường, chẳng hạn như gia tăng lạm phát, gây gánh nặng cho các hộ gia đình và doanh nghiệp.

Cả giá xăng và dầu diesel đều liên quan đến giá dầu thô được thiết lập trên thị trường toàn cầu. Do hạn chế về nguồn cung, giá dầu diesel ở nhiều thị trường hiện đòi hỏi một khoản phí bảo hiểm lớn. 

Mark Finley, một thành viên năng lượng tại Viện Chính sách công Baker của Đại học Rice, giải thích rằng giá dầu diesel tăng cao có thể khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại lên đến 100 tỷ USD.

Ngoài ra, dự trữ dầu diesel ở Mỹ đã giảm xuống mức thấp kỷ lục kể từ năm 1982 khi Chính phủ bắt đầu báo cáo dữ liệu về mặt hàng nhiên liệu này. Nguồn cung cho thời điểm này trong năm đang ở mức thấp nhất từ ​​trước đến nay.

Xem thêm: Chính phủ Thái Lan cắt thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dầu diesel

Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng, Mỹ hiện chỉ có 25 ngày cung cấp dầu diesel, mức thấp nhất kể từ năm 2008; và trong khi hàng tồn kho ở mức thấp kỷ lục, lượng cung cấp sản phẩm chưng cất trung bình luân phiên trong bốn tuần - một chỉ báo về nhu cầu tiêu thụ - đã tăng lên mức cao nhất theo mùa kể từ năm 2007.

John Kemp, nhà phân tích thị trường cao cấp của Reuters lưu ý rằng tình trạng thiếu dầu diesel sẽ kéo dài cho đến khi nền kinh tế suy thoái. Giá dầu diesel của Mỹ tại thị trường giao ngay ở cảng New York đã tăng hơn 265% kể từ khi Tổng thống Joe Biden tuyên thệ nhậm chức vào năm 2021.

Bên cạnh đó, Đông Bắc Mỹ là thị trường căng thẳng nhất ở quốc gia này, nơi các nhà máy lọc dầu đã bị đóng cửa trong vài năm qua. Điều này cũng làm phức tạp thêm bức tranh về nguồn cung cấp dầu sưởi và nhiên liệu máy bay trong mùa đông của khu vực.

Tháng trước, một công ty hậu cần cung cấp nhiên liệu lớn đã kích hoạt các biện pháp khẩn cấp trên khắp vùng Đông Bắc và Đông Nam nước Mỹ do sự nguy hiểm của việc nguồn cung cạn kiệt có thể gây ra sự chậm trễ trong việc giao hàng cho một số khách hàng.

Ngoài Mỹ, Tây Bắc  u đang phải đối mặt với nguồn cung dầu diesel thấp. Tồn kho ở châu Âu dự kiến ​​sẽ giảm hơn nữa sau khi các lệnh trừng phạt đối với dầu thô và sản phẩm dầu thô của Nga có hiệu lực trong những tháng tới. 

Các thị trường xuất khẩu toàn cầu đang bị thắt chặt đến mức các nước thị trường mới nổi đang gặp nhiều khó khăn để mua nhiên liệu công nghiệp, ví dụ như Pakistan.

Hơn nữa, các cuộc đình công của người lao động cũng làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu dầu diesel trên khắp châu Âu tại các nhà máy lọc dầu lớn. Các nhà máy lọc dầu của Pháp đã đối mặt với một số cuộc đình công vào mùa Thu này.

Nguyên nhân của sự thiếu hụt diesel toàn cầu rất rõ ràng, đó là một phần hệ quả của đại dịch Covid-19 sau khi các đợt phong tỏa làm giảm nhu cầu tiêu thụ cũng như buộc các nhà máy lọc dầu phải đóng cửa. 

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi dần khỏi nhiên liệu hóa thạch cũng đã làm giảm các khoản đầu tư vào lĩnh vực này. Kể từ năm 2020, công suất lọc dầu của Mỹ đã giảm hơn 1 triệu thùng mỗi ngày. Trong khi đó ở châu Âu, gián đoạn vận chuyển và đình công của công nhân cũng ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của nhà máy lọc dầu.

Đáng chú ý, lệnh cấm dầu thô của Nga sang châu Âu vào tháng 12 này có thể làm tình hình tồi tệ hơn. Sau đó, lệnh cấm dầu diesel của Nga vào tháng 2/2023 nguy cơ gây ra nhiều hỗn loạn hơn nữa. 

Reuters cho biết các thương nhân đang hoảng loạn tích trữ các sản phẩm dầu mỏ của Nga trước khi lệnh cấm có hiệu lực. Đầu năm nay, Mỹ đã tạm dừng nhập các lô hàng dầu diesel của Nga, vốn là nhà cung cấp chính cho Bờ Đông nước Mỹ vào năm ngoái.

Xem thêm: Biến dầu ăn thải loại thành dầu diesel sinh học